Bırakabilirsin

Her insanın rahatlamak, dinlenmek ya da deşarj olmak için bazı zevkleri, yapmaktan hoşlandığı hobileri vardır. Ama öyle bir zevk düşünün ki cebinizden paranız gidiyor ama sonunda elinizde hiç bir şey kalmıyor. Üstüne üstlük sağlığınızdan da oluyorsunuz ve bunu kimse sizi zorlamadan kendi isteğinizle, bile isteye yapıyorsunuz. Hatta belki de ona bütçe ayırabilmek için bazı ihtiyaçlarınızı bile karşılayamıyorsunuz. Size zarar verdiğini bile bile ondan vazgeçemiyorsunuz. Kullananlar çoktan tahmin etti bile... Evet verdiği rahatlık sadece bir kaç dakika süren, içindeki nikotinle sizi kendine esir eden sigaradan bahsediyoruz.

İnsan bile isteye kendine neden zarar verir? Bir kaç dakikalığına da olsa dertlerini unutmak için mi? Sinirlenince, sevinince, üzülünce başvurulan bir oyalanma yöntemi mi? Yoksa arkadaşlar ile bir araya gelince kullanılan bir sosyalleşme aracı mı? Genellikle arkadaş ortamında “bir taneden bir şey olmaz diyerek” başlayan, başlayanın da bir daha kurtulamadığı bir illet.

Sigaranın yıllardır tartışma konusu olan dini boyutu da var. Herkesin kendi çıkarına göre konuştuğu haram mı, helal mi, mekruh mu tartışmalarına Diyanet İşleri son noktayı koydu. Başkan Ali Erbaş, sigaranın sarhoşluk verici madde olduğu ve haram olduğu konusunda kesin fetvayı verdi. Öyle ki sigara kullananların Diyanet İşlerine personel olarak alınmayacağını hatta kurum sınavlarına bile kabul edilmeyeceğini kesin bir dille belirtti.

Sigara içenlerin sayısı arttıkça sigara şirketleri zengin oluyor, sigara içenler fakirleşiyor. Atalarımız boşuna dememiş parasını el alır dumanını yel alır diye.

Uzun yıllar sigara içtikten sonra iradesine sahip olup sigarayı bırakabilenler de yok değil. Bunun en son örneğini Denizli’de yaşayan klima ustası bir vatandaşta gördük. 12 yıl önce geçirdiği kalp krizi sonrası doktorların tavsiyesi üzerine sigarayı bırakan Mehmet Taş, sigaraya verdiği parayı her gün kumbaraya atarak biriktirmiş. Günde iki paket sigara içen vatandaş, 5 yılda 90 bin lira para biriktirip iki araba, bir motor almış ve bu sayede işlerini büyütmüş. Kendini sigara ile mücadeleye adayan Taş, sigara içen kişilere kumbara hediye ederek sigarayı bırakmalarını tavsiye ediyormuş. Sigara ile mücadele eden böyle iradeli ve duyarlı insanların sayısı dileriz artar.

Temennilerimiz bir kenarda dursun, biz rakamlara bakalım. Rakamlar ürkütücü.

Dünyada her yıl 6 milyon kişi sigara nedeniyle hayatını kaybediyor.  Bu sayı her 10 saniyede bir kişinin sigaradan ölmesi demek. Türkiye’de son 10 yılda sigara içme oranı yüzde 52 artarken, geçtiğimiz yıl toplam 118.5 milyar adet sigara tüketilmiş.

Türkiye'de 11 yıl önce başlayan dumansız hava sahası uygulamasıyla birlikte azalan sigara tüketimi, geçtiğimiz yıl patlama yaşadı. Tütün tüketimi kurallarına uymada birinci olan Türkiye, geçtiğimiz yıl maalesef sınırlarını aştı ve toplamda 118,5 milyar adet sigara tüketerek kendi sigara içme rekorunu kırdı. Türkiye’de yaşanan siyasi ve ekonomik durumlar tütün kontrolünün ihmal edilmesine sebep gösterilirken, 2018’de kişi başına 1400 sigara düştüğü açıklandı.

Türkiye’de sigaradan her gün 300 kişi, 5 dakikada bir kişi ölüyor. Ölümler en çok kalp krizi, akciğer kanseri ve kronik bronşitten kaynaklıyor. En önemlisi de sigarayı bırakanlarda bu hastalıkların doğurduğu riskler giderek azalıyor. Türkiye’de sigara satın almak için her gün 90 Milyon Lira harcanıyor. Sigaraya yıllık 30 Milyar Lira harcama yapılıyor. Türkiye’de 6 yılda sigaraya harcanan parayla 6 Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) hayata geçirilebiliyor.

Sigara en çok da gençleri zehirliyor. Nargilelik tütün makinelerine, üretime yatırımlar yapılarak gençliği pisipisine öldüren tütüne karşı köstek olmak yerine maalesef destek olunuyor. Türkiye’de gençler arasında sigara içme yaşının 13-15 yaş aralığına indiği günümüzde her 10 erkekten birinin ve her 20 kadından birinin sigara içtiği gözlemlendi. Ne yazık ki araştırmalar 2000 ile 2018 yılları arasında, tütüne 720 milyon Türk Lirası destek verildiğini ortaya koyuyor. Türkiye’de yaklaşık 17 milyon kişinin sigara tükettiği ve bu sayının giderek arttığı görülüyor.

Bırakmak için...

Sigarayı bırakmak için uzmanların önerileri ise şöyle;

Sigarayı bırakmak için en önemli kişisel nedenlerinizi yazın. Bırakmak için takviminizden bir tarihi işaretleyin ve değiştirmeyin. Sigarayı bırakma sürecinde sizi nelerin beklediğini bilin. Sigara içme isteğinizi tetikleyen sosyal ortamlardan, durumlardan uzak durun. Sigara bırakma tedavisinde etkinliği kanıtlanmış ilaçları kullanmak için uzmanlardan yardım alın. Sakız veya bant şeklindeki nikotin tedavisi bırakmanıza yardımcı olabilir. Aile ve arkadaşlarınızdan sigara içme isteğinizi önlemek için desteklerini isteyin. Bir önceki denemedeki başarısızlık bir sonraki denemede başaramayacağınız anlamına gelmez. Bırakma kararlılığından asla vazgeçmeyin.

Dumansız sağlıklı bir ömür dileğiyle...