Yetenek Her Yerde
* İç Anadolu Kariyer Fuarı. Bu yıl Konya’da. Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi koordinasyonunda Yetenek Her Yerde kapsamında gerçekleştirilmekte olan kariyer fuarları, üniversiteler, kamu-özel sektör kurumları ve meslek odalarının iş birliği ile 2019 yılından beri düzenleniyor. Bu etkinlikler, öğrencilerin iş hayatını tanımalarını sağlamak, istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla gerçekleştirilmekte.
* Selçuk Üniversitesi başarılı bir iş yaparak gençlere iş hayatı için ivmelendiriyor. Bazı şeyler üniversitede iken daha kolay olur, nasıl bir işte çalışırken iş değiştirmek kolay ise okurken de staj yapmak, iş bulmak kolay olur. Bugün dünyada milyonlarca genç, yaşamlarının en verimli dönemlerinde ne eğitimlerini sürdürüyor ne de istihdama karışıyor. Türkiye özelinde rakamlara baktığımızda ise hayli sarsıcı durum var. Türkiye’de 15-29 yaş aralığındaki her 3 gençten 1’i ev genci konumunda. Türkiye’de 4 milyon ev genci ne yapıyor. Avrupa’da 15-29 yaş grubunda ne okuyan ne de iş gücünde olan gençlerin oranı %18, Türkiye’de ise %35,6. Yaş grubunu daraltınca 15-24 yaş grubu gençlerde Avrupa ortalaması %14,5’e iken, Türkiye’de %31,1.
* Önümüzdeki yıl için hem kendileri ve ailelerinin maddi durumu hem de Türkiye’nin ekonomik durumu için öngörüleri ise ülke ekonomisine yönelik beklentileri, hane halkı gelirine dair beklentileriyle aynı. 10 Gençten 6’sı önümüzdeki 1 yıl içinde hane halkı maddi durumunun aynı kalacağını öngörürken, 4’ü daha kötüye gideceğini düşünüyor. Hane gelirinde iyileşme bekleyenler arasında ise kadınlar ve üniversite mezunlarının oranı daha yüksek. 10 Gençten 9’u geçimini aile desteğiyle sağlıyor. Erkeklerin tamamı ailesinden destek alırken, kadınlar arasında arkadaşından destek alanların oranının daha yüksek. Kadınların ve 25-29 yaş aralığındakilerin aylık bütçeleri daha yüksekken ev gençlerinin aylık ortalama bütçesi 6.000 lira. Her 10 ev gencinden yaklaşık 6’sı bütçesinden memnun değil. Memnuniyet düzeyi farklı demografik durumlara göre değişkenlik gösterse de bütçemden memnunum diyenlerin oranı %30. Her 10 ev gencinden 6’sı aylık geliriyle temel ihtiyaçlarını bile karşılayamadığını, her 10 ev gencinden 3’ü de temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek için borçlandığını ifade ediyor. İhtiyaçlarını karşılayabilmek için borçlanmak zorunda kalanlar arasında ise erkeklerin %36 ve 15-19 yaş aralısındakilerin %40 oranı daha yüksek. Tüm ihtiyaçlarını karşılayabilenlerin oranı ise %5.
* Ev gençlerinin büyük bir kısmı günlerini dizi ve film izleyerek, müzik dinleyerek, arkadaşlarıyla kahve içerek ve sosyal medyada vakit geçirerek değerlendiriyor. Buna karşılık, spor yapmak, hobilere vakit ayırmak, sosyal sorumluluk projelerinde yer almak ve konsere tiyatroya gitmek en az tercih edilenler. Her 10 ev gencinden 4’ü ilerleyen dönemlerde çalışmayı düşünüyor, 2’si de eğitimine devam etmeyi planlıyor. Çalışmayı planlayanlar arasında 25- 29 yaş aralığındaki kişiler ortalamayı yükseltiyor. Erkekler ve 15-19 yaş aralığındakiler arasında eğitimine devam etmeyi düşünenlerin oranı daha yüksek. Her 5 ev gencinden 1’inin gelecek planı yok. 10 ev gencinden 6’sı iş arıyor. İş arayanlar arasında her 10 kişiden 4’ü özel sektörde, 2’si ise kamu sektöründe çalışmayı veya kendi işini kurmayı istiyor. İş arayanların en çok tercih ettiği kanallar arasında kariyer.net ve İş-kur. Metropol dışındaki illerde yaşayanlar arasında ise aile, arkadaş ve akraba aracılığıyla ya da doğrudan işverenle iletişime geçerek iş arama eğiliminin daha yüksek. Katılımcılara şu anda neden çalışmıyor oldukları sorulduğunda en yüksek oranla öne çıkan yanıt İş bulamıyorum olurken bu oran kadınların yanıtları içerisinde %45’e, 25-29 yaş aralığında ise %51’e yükseliyor. Yeterli eğitime sahip olmadığı için çalışamadığını söyleyenlerin oranı %22 olurken, iş arama yollarını yeterince bilmediğini belirtenlerin oranı %20 ve iş aramaktan yoruldum diyenlerin oranı %19.
* Sonuç olarak, geleceklerine dair hiçbir iyimserlik taşımayan ev gençleri tamamen ailelerinden aldıkları finansal destekle harcamalarını sürdürüyorlar. Ev gençlerinin 1/3’ü zorunlu giderlerini karşılayamayan bir hayat sürüyorlar. Temel ihtiyaçlarının yalnızca bir kısmını karşılayabilenlerin oranı %35. Türkiye’deki tüm gençlere benzer şekilde, ev gençleri de zamanlarının büyük kısmını televizyon izleyerek veya sosyal medyada geçiriyor. Gençlerin diğer sevdikleri etkinlikler ise alışveriş merkezlerinde dolaşmak ve kafelere gitmek. Gençler sadece zaman öldürüyor. Bu gençler bulundukları bu durumdan memnun değiller. Bu gençlerin %61’i ev genci olmaktan rahatsız. Bu memnuniyetsizliğin bir uzantısı olarak, gençlerin yarısından çoğu çalışmayı ve %40’ı da eğitim hayatına devam etmek istiyor. Çalışmak isteyenlerin çoğunluğu özel sektörde bir iş sahibi olmayı hedefi var. Ancak gençlerin önündeki en büyük engeller iş bulamamaları veya işin gerektirdiği donanıma sahip olmamaları ve bazıları içinse nasıl ilerleyeceklerini bilmemeleri. Yakın geleceklerine dair karamsar olsalar da ev gençlerinin gelecekten en büyük beklentileri finansal olarak kendi ayakları üzerinde durmak ve daha kaliteli bir yaşama ve bir kariyer sahibi olmak. Son 4 hafta iş aramayan işi var sayılıyor. Her 3 kişiden 1’inin işi yok. Konkordatolar arttı, iflaslar yolda. Çok sayıda işveren, daraltılan ekonomide istihdam kaybedecek. Tekstil zaten son 1 yılda 2 milyondan 1 milyon 100 bine indi. Hele ki kapanacak işyerlerinden çıkarılan, daralan talep yüzünden duran işletmeler, yüzbinlerce çalışanı evine göndermiş olacak. Her yıl 900 bin yeni iş pozisyonu oluşturmak zorundayız. EYT yüzünden daha da zorlanan sistemde işsizlik, sosyal soruna dönüşebilecek en tehlikeli sorun. Ekonomiyi kısarak, sıkı para politikasıyla soğutarak varılacak bir yer yok. Türkiye, başta tarımda ve teknolojide olmak üzere yeni iş alanları açmak zorunda.
