BİLİM MERKEZİ
Yaklaşık yirmi yıl önce ilk kez ziyaret ettiğim Londra Bilim Müzesi beni çok etkilemişti. Ders kitaplarında okuduğumuz çığır açıcı icatların, dünyanın yönünü değiştirici keşiflerin ve bilime ve insanlığa yön veren buluşların kaynağı olarak nitelendirebileceğimiz eserlerin orijinallerinin sergilendiği yer. James Watt’ın icat ettiği buharlı motor veya uzaya gönderilen ilk hava aracı orada mesela.
Gene doktora vesilesi ile bulunduğum İngiltere – Exeter şehrinde, 1998 yılında Iqra Vakfı tarafından düzenlenen ve benim de görev aldığım bir etkinlik İslam dünyasındaki keşifler ve buluşlar noktasında bende bir merak uyandırmıştı. Şehirde bulunan ilk ve ortaokulda okuyan tüm öğrencilerin ziyaret ettiği bir faaliyetti.
Beş farklı salonun her birinde yaklaşık 15 dakika kalarak oradan ayrılan çocukların zihninde İslamiyet’in temel inanç sistemi ve Müslümanların insanlığa olan önemli katkılarının fiziksel ve görsel materyal aracılığıyla anlatılması söz konusu oldu.
Ben de genel koordinasyonda görev almış, salonların organizasyonu ve planların yapılmasına katkı sağlamıştım. O dönemde anladım ki, Müslümanlar hem değerlerinin farkında değiller, hem de başkalarına anlatamıyorlar.
Kan dolaşımından pusulaya kadar buluşlar ve cebirden fiziğe, felsefe ve sosyolojiden hukuka varan çok farklı alanlarda yapılan çalışmalarla insanlığa çok değerli katkılar sağlamış bir medeniyetin mensupları olarak tarihteki yerimizin tam olarak farkına varabilmiş değiliz.
Londra Bilim Müzesi, türünün dünyadaki en iyi örneği.
Konya’da da bir Bilim Merkezi’nin yapıldığını biliyorduk. Geçtiğimiz gün ilk kez ziyaret etme fırsatım oldu. İlk ve ortaokul düzeyindeki çocuklara bilimi sevdirmek, merak uyandırmak üzere tasarlandığını gördüğümüz Merkezin öncelikle Konya’lılar daha sonra diğer şehirlerin dikkatine sunulması önemli bir girişim.
Bu tür yerlerin doğru yerde, doğru ölçekte ve doğru mantıkla planlanması son derece önemli. Londra’da 2. bin yıla hazırlık programı kapsamında Binyıl Kubbesi (Millenium Dome) adında bir bina yapılmıştı. Meşhur tenis müsabakalarının yapıldığı Wimbledon bölgesinde.
Binaya bir milyar sterlinin üzerinde masraf edildi. Aşağı yukarı Konya Bilim Merkezi mantığıyla yapılmıştı. İçinde benzer materyaller sergilenmekteydi, ama siz on kat daha büyüğünü düşünün.
Sürdürülebilir olmadığı anlaşılınca iki yıl sonra yıkmak zorunda kaldılar. Büyük hayallerle yaptıkları binadan vazgeçebildiler.
Bu nedenle sürdürülebilirlik önemli. Bu noktada da işletme maliyetleri, ulaşılabilirlik, farklılık ve yenilenme potansiyeli gibi hususları dikkate almak durumundasınız.
Şahsen Konya Bilim Merkezi’nin yeri konusunda baştan beri kuşkularım var. Niçin şehir dışında yapıldığını anlamamıştım. Benim için hala da muamma. Zira hedef kitleye yakın yerde olması cazibesini artırıcı bir unsur olurdu. Neden 2. Organize Sanayiinin girişinde, bilemiyorum.
Belki biri çıkar cevap verir?
Öte yandan, Bilim Merkezi personelinin içten tavır ve alakalasını takdir etmem gerekiyor. Her bir bölüm ve obje ile ilgili açıklayıcı bilgi veriyorlar. Kendilerine teşekkür ediyorum. Merkezi özellikle ilk ve ortaokul öğrencilerinin ziyaret etmesinde yarar var.
Çocukların kafasında bir soru işareti oluşsa, bilime ve çevreye karşı bir duyarlık meydana gelse yeter. Son yıllarda fen bilimleri temel alanlarına karşı bir soğukluk var. Fizik, kimya, biyoloji ve matematik ilgi uyandırmıyor.
Bunda yanlış planlamaların etkisi olduğu gibi, insanımızın daha kolay ve doğrudan para kazanma hırsı da etken. Türkiye’de en çok doktora mezunu verilen alan Kimya. Türkiye’nin ihtiyacının üzerinde bölüm ve hoca var. Endüstriye katkı sağlayıcı nitelikte çalışmalar yürütmüyorlar.
Konya Bilim Merkezi Tübitak desteğiyle yürütülen önemli bir proje. Gene geçtiğimiz gün öğrendiğime göre Türkiye’de bütün illerde benzeri yapılacak. Konya’dan çıkarılacak derslerle oralarda daha dikkatli planlama yapacaklarını öğrendim.
Yeni nesiller düşünülerek planlanacak daha çok projeye ihtiyacımız var.
