Selçuk Özkan
Selçuk Özkan Ülkenin yarısı!

Ülkenin yarısı!

Sosyal olarak tütün ve tütün mamüllerine uygulanan 'pozitif vergi ambargosunu' biliyoruz!

Güzel!

Zaten görmezden gelineni, yazılamayanları yazmaya çalışıyorum.

'Pozitif vergi' en azından öyle görünüyor! Kısaca ilk bakışta algılanan amacı; "Sağlıklı genç bir nesil ve bireyleri kötü alışkanlıklardan uzaklaştırmak" peki gelinen noktaya resmi anketlerle, araştırma ve gözlemlemeyle kısaca bir göz atalım.

Zam konusu zaten güncel değil, yeni bir zam uygulanır mı? Bilmem! Kimin ne içtiği veya içeceği de beni ilgilendirmiyor. Beni ilgilendiren tarafı zamlar, sosyal olarak uygulanan kısıtlamanın toplumdaki etkisiyle beraber sigaradan alınan vergilerin miktarı ve nerede kullanıldığını sorgulama?

Sigaraya yapılan 'pozitif ambargo' (bu arada kapalı alanda sigara içilip içilmemesinden bahsetmiyorum. Ayrıca kapalı alanlarda elbette sigara içilmemeli) Bazılarımızın tütünden uzaklaşmasına sebep olmakla birlikte, aslında hiçte göründüğü gibi olmadığını günlük sıradan asayiş haberlerinde, biraz araştırarak kaçakçılığın, bağımlılığın hangi boyuta geldiğini, mahalle aralarında açılan belli-belirsiz dükkanların 'ucuz tütün' satmalarına neden olduğunu görüyoruz.

Konya'da da bu dükkanlar gün geçtikçe artıyor. Hazır tütün satan-alan sigara zammından sonra tüketicinin alternatif arayışı inanılmaz boyutlara geldiğini açıkça gösteriyor.

Şöyle ki; Sigara içme oranlarındaki artış hiçte görmezden gelinecek boyutta değil! Bakın güncel bir istatistik paylaşayım sizlerle. Öyle ya; İşkembeden atmaya gerek yok! Birşeyi araştırdıysan, iddia ettiysen. İspatını da şak diye! Koyacaksın ortaya.

1984'ten 2007'ye Avrupa'da sigara içme oranları %30 civarında azaldığı, Türkiye’de ise bu oran %80 civarında arttığı resmî kayıtlarda mevcuttur.

Sigara kullanımı Türkiye'de dehşet vericidir. Çalışmalar 15 yaş üstü erkeklerin %62,8, kadınların %24,3 ve tüm nüfusun ise %43,6’sının sigara kullandığını ortaya koymaktadır. Neredeyse ülkenin yarısı! Oranları görünce genel seçimler geldi aklıma!

Ve en korkuncu! Bu oranlar bandrollü yasal yolla vergisini çatır-çatır ödeyen vatandaşları gösteriyor. Kayıt dışını da siz tahmin edin sigara içme oranlarını ikiye katlayın!

Daha bitmedi! Geliyor bombalar!

Sigara içicilerinin %20'si 11–14 yaşları arasında, tüm içicilerin ise %83'ü 21 yaşından küçük çocukları gösteriyor. Bana göre sigaraya başlama yaşı daha da düştü.

Yapılan çalışmalar 19 yaşından sonra sigaraya başlama oranının %10, 24 yaşından sonra sigaraya başlama oranının ise %5’lerin bile altında olduğunu gösteriyor.

Yani sigaraya yapılan zamlar pekte önemsenmemiş gibi! Millet yemiyor içmiyor, sigaraya parayı buluyor. Nedense tam manasıyla vazgeçemiyor!

Özellikle çocuklar ve gençlerin sigara içme ve başlama yaşları gerçekten düşündürücü. 

Peki geldik en can alıcı noktaya bu yazıda sadece sigaraya yapılan zam oranlarını ve sosyal resmî anketleri paylaşıp değerlendirdik. Diğer ÖTV-KDV tüketim mallarına, hiç girmeyelim bence.

Yazının başında dedik ya! Nereye gidiyor bu sigaradan alınan vergiler.

Peki devlet ne kadar vergi almış?

Bakın sadece 2016 yılında tütün mamullerinden elde edilen vergi geliri 32 milyar 235 milyon TL olarak gerçekleşmiş.

Bu 1 yıllık elde edilen vergi devletin sade vatandaştan aldığı tüm vergilerin toplamının sadece %7'sine denk geliyor. ÖTV'ye hiç girmeyelim derken bunu kasdetmiştim.

Yani vergide ÖTV'de yüzde 100 oranı kabaca hesaplayacak olursak! Yok ben hesaplayamadım. Hesaplayabilen yada tahmin edebilen, ve aslında yapılması gereken konusunda fikri olan varsa, yoruma yazsın!

Tabi devlet vatandaşını düşünüyor! Doğru. Ama sonuç alınmıyor, engellenemiyor. Paketini 30 TL'de yapsan, rakamlar gösteriyor ki vatandaş sigarasını içecek gibi görünüyor. Sanırım ülkenin 'Sigarayla Savaş Stratejisi’ni değiştirmesi gerekiyor.

Ülkece sağlıklı günlere!.

Önceki ve Sonraki Yazılar
Selçuk Özkan Arşivi