Rantçılar değil vatandaş kazansın
Balon gibi şişen ev fiyatlarına müdahale için hükümet yeni bir konut hamlesi başlatıyor. TOKİ’nin başrolde olacağı bu projede dar gelirlilere, emeklilere, yeni evlenenlere öncelik sağlanacağı söyleniyor. Devletin yapacağı her evin vatandaşa katkısı olur. İnşallah detayları tam anlamıyla netleşmeyen projede istenilen sonuca ulaşılabilinir.
Hükümetin inşaat sektörüne verdiği desteği emin olun bugüne kadar kimse vermemiştir. Lakin inşaatçılarımız elbette içlerindeki çok az iyiyi bir kenara bırakırsak her seferinde hükümeti sırtından bıçaklamıştır. Artan ev fiyatlarının baş müsebbibi uyanık müteahhitlerdir. Elbette son iki yılda inşaat maliyetleri de ciddi oranda arttı ama maliyet bir arttıysa ev fiyatlarına iki-üç yansıtıldı. Bu saatten sonra yeni ev yapımında hükümet gerek TOKİ gerekse de belediyeler eliyle başrolde olmalı. Radikal kararlar alınmalı. Örneğin yeni yapılacak bütün kentsel dönüşüm projeleri belediyeler tarafından yapılmalı. Konya belediyelerinin kooperatifleri çok rahatlıkla bütün Türkiye’ye uygulanabilir.
Devlet bütün unsurlarıyla ev işine dahil olursa emin olun birkaç yıl içerisinde fiyatlar makul seviyelere iner. Şimdi devlet bu kadar ev yaparsa özel sektör, inşaatçılar zor duruma düşer diyenler olacaktır. Böyle söyleyenlere cevabımız çok ağır olur ama ağzımızı bozmaya değmez(!) Devletin yapacağı evler tarlada yetişmeyecek. Bu projelerde mimar da çalışacak, inşaat mühendisi de, binlerce inşaat işçisi de. Kullanılacak malzemelerde piyasadan temin edilecek. Yani burada sadece uyanık müteahhitler ve emlakçılar olmayacak. İnşaat sektöründe çalışan binlerce kişi işini devlet güvencesinde yapacak. Vatandaşta evini güvenilir şekilde alacak. Müteahhit batacak mı, yurtdışına mı kaçacak diye düşünmek zorunda kalmayacak.
Projenin şu ana kadar en büyük eksiği bence belli bir geliri olup da ev sahibi olmayanlara yönelik bir madde göremedik. Kendimden örnek vereyim. Çok şükür asgari ücretin üzerinde bir gelire sahibiz. Lakin kredi faizli, yani haram olduğu için bugüne kadar ev sahibi olamadık. Kredi işine bulaşmış olsaydık emin olun ikinci evimizin kredisini kapatmak üzereydik. Belediyelerimizin son yıllarda yaptıkları bütün kooperatiflere başvurmaya çalışıyoruz. Eminiz Allah’ın izniyle bir gün helal yoldan ev sahibi olacağız. Ülkemizde bizim gibi sırf bankadan kredi çekmediği için ev sahibi olamayan binlerce insan var. Hükümetin özellikle belediyeler eliyle bu tarz hassasiyeti olanlar için de proje geliştirmesi gerekiyor.
Belediyelerimiz kentsel dönüşümü artık özel sektöre bırakmamalı çünkü müteahhitler ve emlakçılar rant sağlayacak diye vatandaş mağdur oluyor. Projeler ya zamanında bitmiyor, ya da söz verildiği gibi. Son yıllarda Konya’da batan, yurtdışına kaçan müteahhit sayısı epey arttı. Belediyelerimiz projeleri denetlemeli, zamanında teslim edilmeyen, yarım kalan projeler için bir çözüm bulunmalı. Kendi çevremden örnek vermek gerekirse Aslanlı Kışla caddesinde, emlakçı ağzıyla söylersek Mevlana Kültür Merkezi manzaralı inşaat yaklaşık üç-dört yıldır çivi çakılmadan atıl vaziyette bekliyor. Çocukluğumun geçtiği yer olduğundan, toprak sahiplerinin büyük bir kısmı komşumuz.
İnşaatın temeli atılalı yedi-sekiz sene oldu. Müteahhit üç sene önce falan döviz kurundaki artışı bahane ediyordu. Şu anda battığı söyleniyor. Alan çok geniş, yarım kalan inşaat var, evleri yıkılıp arsaları boş duranlar var. Karatay Belediyesi devreye girmek için ne bekliyor merak ediyorum? Şehrin göbeğinde yarım kalan inşaat kaç yıl daha böyle duracak. İllaki bir çökme olacak ya da metruk bina ihbarı mı yapılacak? Belediyenin inşaatları denetleyen biriminin projenin işleyişine bakıp müteahhide, kardeşim sen yedi-sekiz sene önce bu inşaat için ruhsat almışsın niye bitmiyor bu iş diye hesap sorması gerekmiyor mu? Mağdurlar inşaat önünde eylem mi yapmalı(!) İnşallah gerekli denetimlerle bu ve benzeri mağduriyetler en kısa zamanda giderilir…
İşte bu tarz saçmalıkların tekrarlanmaması için belediyelerin artık kentsel dönüşümü özel sektöre bırakmaması gerekiyor. Konya belediyeleri bu işin uzmanı. Yapılacak birkaç düzenleme ile hem belediyelerimiz kazanır hem de vatandaş. Kooperatifin yanında belediyelerimiz yap-sat işine de girmeli. Örneğin bir alanda 300 konutluk bir proje mi yapılacak. Bunun 200’ü kooperatif, 100’ü ise yap-sat mantığında olabilir. Diyelim ki evin fiyatı 750 bin lira belediye 100 daireyi topraktan peşin fiyatına satmış olur. Elde ettiği nakitle inşaat kısa sürede ilerler. Unutmadan belediye projelerine en az beş yıl satılamaz maddesi getirilmeli. Mevzuat mı değişir, noterden şerh mi konulur bilemem ama buradan rant sağlanmasının önüne geçilmeli.
Önümüzdeki günlerde projenin detayları belli olunca daha çok yazarız. Belediyelerimiz ise şimdiden yeni konut hamlelerini planlayıp, vatandaşın geleceğe güvenle bakmasına katkı sağlamalı.