“Traktör Tebriz” Dirilişi

1828 yılında İran'la Rusya arasında yapılan "Türkmençay Anlaşması", Azerbaycan tarihinin en büyük felaketidir. Anlaşma şartlarına göre Azerbaycan topraklarının güneyine sahip olan İran, Azerbaycan Türklerine karşı olan düşmanlığını günden güne daha da şiddetlendirdi. İran'ın en büyük milleti olan Azerbaycan Türklerinin bugün hâlâ ana dilinde bir eğitim ve kültür merkezi yoktur. Buna İran'ın 35 milyonluk Azerbaycan Türklerine yaptığı diğer eziyetler de eklenince halkın artık dayanacak gücü kalmamıştır.

Bu sebepledir ki, Güney Azerbaycan'da İran'ın baskılarına karşı ilk büyük başkaldırıyı 1905 yılında Settar Han ve Bağır Han başlatmış, ardından Hiyabani ve son olarak 1945 yılında Pişeveri önderliğindeki "21 Azer Hareketi" takip etmiştir. Azerbaycan Türkleri, ellerine fırsat geçtiği anda bağımsızlık için ayağa kalkmıştır. Bu yüzden İran'daki bütün devrimlerin öncüsü hep Azerbaycan Türkleri olmuştur. Ancak ne yazık ki her zaman kaybeden de yine Azerbaycan olmuştur. Fakat Azerbaycan Türkleri hiçbir zaman pes etmemiştir.

İslam Devrimi'nden dokuz yıl önce, 1970 senesinde Güney Azerbaycan'ın başkenti Tebriz'de, daha sonra Güney Azerbaycan Türklerinin sesi olacak bir futbol takımı kuruldu. Takıma, şehrin en büyük traktör fabrikası sponsor olduğu için Farsça "Traktörsazi Tebriz" adı verildi. Tıpkı İspanya'da Katalanların millî kimliğinin Barcelona Futbol Takımı'nda simgeleşmesi gibi, Traktör Tebriz de bir anda Güney Azerbaycan Türklerinin millî sembolüne dönüştü.

Kırmızı-beyaz renkleriyle İran'daki Azerbaycan Türkleri başta olmak üzere 40 milyondan fazla Türk'ün desteklediği Traktör takımı, aynı zamanda dünyanın en fazla Türk taraftarına sahip futbol takımıdır. İran Şampiyonlar Ligi'nde mücadele eden Traktör takımının lakabı ise "Kırmızı Kurtlar"dır.

Traktör takımının en büyük başarısı, 2015 yılında İran Şampiyonlar Ligi'nde final oynamasıdır. O maçta Traktör takımı şampiyonluğu kazanacakken, İran rejiminin -tıpkı 2010 yılındaki Fenerbahçe-Trabzonspor maçında yaşananlara benzeyen- hilesiyle ligi ikinci sırada tamamladı.

İran'da en çok taraftar rekoru da Traktör'e aittir. Ayrıca Traktör taraftarları, İran'ın en coşkulu ve tutkulu taraftarları olarak bilinir. Tebriz'de 80.000 kişilik Sehend Stadyumu'nda Traktör taraftarlarının aynı anda bozkurt işareti yaptıklarına ve her fırsatta Türklük, Türkiye ve Azerbaycan lehine tezahüratlar ettiklerine şahit olabilirsiniz. Traktör taraftarlarının en çok kullandığı sloganlar şunlardır:

• "Haray Haray, Men Türkem!" (Azerbaycan Türkçesinde "çağırış" anlamında)
• "Azerbaycan bir olsun, istemeyen kor olsun!"
• "Bakü, Tebriz, Ankara; biz hara, Farslar hara!"

Sadece sloganlarla değil, toplumsal meselelere karşı duyarlılıklarıyla da öne çıkarlar. Defalarca Urmiye Gölü'nün kurumasına karşı protestolar düzenlediler. Ancak İran rejimi, Traktör taraftarlarına karşı her seferinde şiddete başvurmaktan geri durmadı.

Kısacası, Traktör demek Tebriz demek, Tebriz demek Azerbaycan demektir. Traktör taraftarlarının dediği gibi: "Yel yatar, tufan yatar; yatmaz Traktör bayrağı!"