Sovyetlere Karşı Başkaldırı: Bitdili İmam Kıyamı
19 Temmuzda 5. yılım olacak Yeni Haber gazetesindeki köşeme, yaklaşık 4 aydır eğitim durumum nedeniyle ara vermiştim. İnşallah bir sorun olmazsa, bundan sonra yazılarıma devam edeceğim.
Cemil Meriç, “Haçlıların en büyük zaferi tarih kitaplarımızdır” diyor. Memleketim Azerbaycan da uzun bir süre Rus işgali altında kaldı. Doğal olarak, her şeyi ile beraber tarih şuuru ve bilgisi işgalciler tarafından değiştirildi. İşgalcilerin bize öğrettiği tarihe göre, Ruslar geldikleri zaman biz onları memnuniyetler karşılamış ve onlara hiçbir direniş göstermemişiz. Fakat, tarihimize baktığımızda bunun tam tersini görmekteyiz. Azerbaycan halkı, işgalcileri hiç de söylendiği gibi memnuniyetle karşılamamış, hatta işgalciler savaşarak şehitler vermiştir. Takip eden yıllarda da Azerbaycan Türkleri işgalle barışmamış, gizli komiteler ve teşkilatlar kurarak, ellerine geçen her fırsatta düşmana baş kaldırmıştır. Bugün size o kıyamların birisinden “Bitdili İmam” olayından bahsedeceğim.
Türkiye ve İran’daki Azerbaycan muhacirlerinden destek alan Hacı Ahund Ahmet, 1930 yılında Azerbaycan’ın Şemkir şehrinin Düyerli köyünde bir ayaklanma başlattı. Ona bu işte Ramazanoğlu kardeşler, Guruluglu Abdulali, Samuhlu Memmedkasım gibi halk arasında tanınan ve sevilen kişiler de destek veriyordu. Direnişçilerin amacı Rus işgalini bitirmek ve Azerbaycan’ın bağımsızlığını yeniden sağlanmasıydı. Bu amaçla köyde, stratejik olarak mükemmel olan, etrafı çalılıklarla kaplı yüksek ve halk tarafından yatır yeri olarak bilinen mekanı karargah olarak belirlemişlerdi. Burada İslamı sembolize eden yeşil bayrak ile birlikte üç renkli Azerbaycan bayrağı dalgalanıyordu. Sovyetler, bu başkaldırıyı halkın gözünde küçültmek için olayı, Bitdili köyünden “Cıbılı Söyün” lakaplı birisinin rüyasına göre yapıldığını söylüyordu. Ama gerçekte bu olay işgalcilere karşı bağımsılık için yapılan teşkilatlı bir ayaklanmaydı.
Sovyet hükümetinin dinsizlik propagandasına karşı Hacı Ahund Ahmet 12. İmam Mehdi’nin zuhuru adıyla halkı etrafında topladı. Hacı Ahund Ahmet gittiği her yerde halk tarafından destek görüyordu. Bu desteyi Rus işgalcilerine karşı çeviren Hacı Ahund, etrafına binden fazla savaşçı toplayarak Sovyet yönetimine karşı saldırılara başladı. Onun saldırıları neticesinde bölgede kontrolü kaybeden Sovyet rejimi, etraf şehirlerden ordu toplamaya koyuldu. Fakat, yine de bölgesel kuvvetler Hacı Ahund Ahmedin başkanlığını yaptığı ayaklanmayı bastıramadı. Hacı Ahund, Sovyetlerin Gence ve Tiflis arasındaki tüm iletişimini kapatmış, demiryollarını kullanılamaz hale getirtmişti. Bölgesel kuvvetlerin yetersizliğini gören Sovyetler, en sonunda Azerbaycan’daki tüm kuvvetlerini seferber ederek ayaklanmayı kanla bastırdı. Ayaklanma bastırıldıktan sonra Hacı Ahund Ahmet başta olmakla Guruluglu Abdulali ve Ramazanoğlu kardeşler şehit edildi. Liderler arasında sadece Samuhlu Memmedkasım Türkiye’ye geçerek kurtulabildi.
Bu olay, Azerbaycan Türklerinin hiçbir zaman işgalle barışmadığının ve ellerine geçen her fırsatta bağımsızlığı için mücadele ettiğinin ispatı niteliğindedir. Aynı zamanda, bu kıyam bazılarının söylediği gibi, 1991 yılındaki özgürlüğün bize birileri tarafından verilmediğinin aksine bunu Azerbaycan Türklerinin dişi ve tırnağıyla kazandığını gösteriyor. Allah bu yolda mücadele edip, can veren şehitlerimizin şahadetini kabul etsin. Amin
