KOALİSYON MERAKI VE VEKİL OYALAMASI
Genel seçimler geçeli, yani iki aydır ‘koalisyon sevici’ bir grup türedi. Yok, ‘milleti seçime götürmenin sorumluluğunu kimse alamazmış’, ‘seçmen buna bozulurmuş’, ‘milletin mesajı iyi okunmalıymış’ türünden laflar üretiyorlar.
Kimileri de çıkıp, milletvekili özlük haklarından dem vurarak ‘koalisyon olsa, fena olmaz’ demeye getiriyor. ‘Özlük hakkı’ da ne demek anlamış değilim. Neyin hakkı? Kazanılmış olan ne?
Kimse açıktan bir şekilde, ‘seçim istiyorum’ diyemiyor. Seçim istemek ayıpmış, günahmış gibi bir izlenim oluşturulmaya çalışılıyor. Yok öyle bir şey. İnsanlara evlenirken veya bir alışveriş tamamlanırken ‘emin misin, son kararın mı’ denir. Yapılacak olan da o dur.
Yeni seçilen vekillerin seçim için destek vermeyeceğini ifade ederek, meselenin akıbetini soranlara hep şunu söylüyorum: Hükümet kurulamayacağı için zaten mecburen seçime gidilecek. İki hafta sonra Cumhurbaşkanı TBMM’yi feshedecek.
Vekiller açısından ‘akıllı’ çözüm seçime destek veriyor görünmek. Oylamada ‘evet’ demek. O durumda belki lider tekrar listeye alabilir. ‘Hayır’ diyen listede adını göremez. Bunu gören vekiller bu yönde açıklama yapacaktır.
Bildiğimiz gibi, iki ay önce gerçekleşen seçim hiçbir partiyi tek başına hükümet yapmaya yetmedi. Kimse tatmin olmadı.
Hükümet, ancak partiler bir araya gelirse kurulabilecek. Ak Parti’nin içinde olmadığı formülde diğer üç parti beraberce hükümeti kurabilirler. Ak Parti’nin olduğu yerde bir başka partinin desteğiyle hükümeti kurmak mümkün olabiliyor.
Seçmen iradesini yanıltma, tanımama, aşağılama gibi bir durum söz konusu değil. Seçmenin mesajı alındı. Kaygıları anlaşıldı. Lakin Türkiye ve siyasi konjonktür açısından verilen bu mesaj çözümü içermiyor.
Çözüm bir başka seçimde. Tek başına veya koalisyon şeklinde bir hükümet, tekrarlanacak seçimden sonra netleşecek. Seçmen eğer tekrar benzer bir tablo ortaya koyarsa o zaman ne MHP’nin ne CHP’nin ne de Ak Parti’nin koalisyon istemiyorum deme şansı olacak.
Herkes elini taşın altına koyacak. MHP bugün siyaseten ‘peşin satan’ konumunda. ‘Sırtı kalın’, ‘karnı tok’ ve ‘geriye yaslanmış’ vaziyette CHP ve Ak Parti’yi koalisyona zorlamak için elinden geleni yapıyor. Kendisi sorumluluk almıyor. HDP’nin hükümete girmesine soğuk davranıyor.
CHP’nin sandalyesi yetseydi muhtemelen onlarla koalisyonu şimdiye kadar kurmuş olurlardı. Tam da bir yıl önce Cumhurbaşkanlığı seçiminde Çatı Adayın, şemsiyesi altında CHP ile pekâlâ bir araya gelebildiler. Birbirlerinin adaylarına oy vermekte bir beis görmedikleri yerel seçimde başlayan ittifakı devam ettirdiler.
Yenilenecek seçim koalisyonu zorunlu kılarsa kimse bir şey demeyecek. Partiler hükümette yer almakta tereddüt etmeyecekler. Ama bugün şartların hazır olduğuna inanmıyorlar. Ben de aynı kanaatteyim. Lakin biri çıkıp, ‘olmuyor, olmayacak’ demek suretiyle seçimi yaklaştırmıyor.
Herkes zaman kazanma derdinde. Öte yandan reel sektör ve yatırımcılar öyle düşünmüyorlar. Siparişlerde azalma ve ekonomide göze çarpan yavaşlama temayülü onları kaygılandırıyor.
Mesele milletvekillerine bırakılamayacak kadar önemli.
Kamu Tercihi Teorisi milletvekillerinin seçilmek, tekrar seçilmek için elinden geleni yapacağını söyler. ‘Seçilen milletvekilleri çok mecbur kalmadıkça seçimlerin yenilenmesinden hoşlanmazlar’ der.
Yeni teşkil edilen TBMM liderlerin en büyük açmazı. Yorucu süreçlerden sonra milletvekili seçilen beyler ve hanımların tekrar sandığa gitmek istememeleri normal. Fakat mevcut durum seçimi zorunlu kılıyor. Hele Ak Parti açısından kampanya döneminde ve sonrasında dillendirilen yanlış aday tercihleri nedeniyle belli bir kısmı milletvekilliğine kısa sürede veda etmek zorunda kalacaklar.
Kalmazlarsa seçimi yenilemenin mantığı olmaz. Aynı adaylarla ve aynı söylemlerle seçmen karşısına çıkan partiler aldıkları oydan fazlasını beklemesinler. Yoksa seçmene hakaret olur. Aynı seçmen ‘ne değişti’ diye sorar.
Verecek makul cevap üretmeyen liderlere gene hüsran görünür.
