"Endemik Vatan" Türkiye *
Konya Beyşehir yolu 27.km,de Kent Ormanı olarak güzel bir mesire alanı ve dinlenme alanı 2007 yılından beri hizmet veriyor, püfür püfür esintisi ile insana ferahlık veren müstesna bir yer.
Pandemi sonrası uzun bir aradan sonra yeniden nefes almak için geçtiğimiz Haziran ayı içinde Kent Ormanı'na gitmişken mini mini boy vermiş nebatatı ve kır çiçeklerini gözlemledim ve fotoğrafladım. İnternette araştırınca Anadolu'ya ve Konya'ya hatta salt Kent Ormanı sahasına mahsus endemik/yerli ve milli karakterli özgün tıbbi ve aromatik yirmiden fazla türle ve 2 hakim ağaç türü ile karşılaştım.Fotoğraflar bu milli varlık ve zenginliğimizin bir iki saatlik bir gezintiden yansımalar olarak çektim.
Fotoğraflardan yola çıkarak bir kısmını hemen orada bir kısmını ise internette digital kazı yaparak ve linklerde dolaşarak detaylı araştırdım ve amatörce de olsa Google lens uygulaması ile saptayıp "Mavi Vatan" kavramından eksik kalmayacak kertede "Endemik Vatan" kavramına dair bir nitelemenin ve kuşatıcı bir bakış açısına yöneldim.
Bozşavlak Otu
Kent Ormanında Endemik Zenginlik
22 endemik bitki, 2 ağaç
Su parmak otu
Sütleğen
Küre çiçeği
Sığır kuyruğu otu
Yara otu, Gayret çiçeği
Yabani marul
Halimium calycinum /güngülü
Andız
Karaçam
Dalak otu
Tarla sarmaşığı
Geven- kitre zamkı
Gündüz güzeli
Sarı kır çiçeği
Leontodon
Çayır adaçayı
Cota tınctoria- dağ papatyası
Yoğurt otu
Astragalus karamicus-korumaz geveni
Deve dikeni- kenger otu- Meryem dikeni
Tüylü Çalba
Bozşavlak
Sarı keten çiçeği
Bodur Mahmut otu- peryavşan- kısa Mahmut /dalak otu.
Dağ Papatyası
Bu vadide bir çok kamu kurumu, üniversiteler, Ziraat fakülteleri, gönüllü kişiler koruyucu, geliştirici, farkındalık yaratan özverili çalışmalar yapıyor, coğrafi işaret ve lisanslama ve özgün tabiat numunelerini yaşatmaya çalışıyor, tersine bir duyarsızlık, kaçak söküm ve yurt dışına kaçırma, yok etme gibi duyarsız haller de yok değil, bir çok kişi için tıbbi ve aromatik bitkiler, şifalı bitki dokusu sadece bir ot ve başka bir anlamı da yok.
VATAN DENİLEN ŞEY, BAZEN TEK BİR ÇİÇEKTİR…(alıntı)
Kafkas orkidelerinin ‘harıbülbül’ olarak yeniden aşkın ve özgürlüğün topraklarında açması dileğiyle. Nasıl ki bir orkidenin yetişebilmesi için sadece toprak ve su yetmiyorsa, bir toplumun örselenen ruhunun tamamlanması için de sadece ekmek ve su yetmiyor. Çünkü vatan denilen şey, bazen tek bir çiçektir ve onun kıymeti ancak yitirilince anlaşılır…
Dalak Otu
Nadir endemik canlılarımızı korumamız için onların mutlaka tıbbi özelliklere ve ilaç potansiyeline sahip olmaları da gerekmez; onlar bu topraklara özellik kazandıran, Anadolu’yu Anadolu yapan zenginliklerimizdir; ilaç hammaddesi içermeseler de emsalsiz endamları, eşi bulunmaz çiçekleri ve ayaklarımıza sarılan dikenleriyle bu toprakların asıl sahipleridirler.(alıntı)
Türkiye'de bitki örtüsünün %30'u endemik karakterli olup 3000 civarında ve en çok endemik bitkinin yetiştiği iller arasında ise 578 endemik bitkiyle Antalya, 478 türle Konya ve 366 türle İçel ilk üç sırayı paylaşıyor.
Tarla sarmaşığı, gün güzeli ve kanatlı böcek bir arada
Konya'ya özgü bazı türler şunlar :
Konya gaşağı-tülüşah
Viola İsaurica (İsaurya menekşesi),
Asparagus Coodei,(konya kuşkonmazı),
Tere,
Kasnak meşesi,
lycaonicus (Konya kekiği
Eber Sarısı
Acı Piyan
Karaüşmen
Bitki ressamlığı denilen bir mesleki uğraş ise Türkiye'de yeni yeni boy veriyor.Endemik bitkilerden fotoğraf sergileri de yine özgün bir uğraş ve emeğin sonucu olarak karşımıza çıkıyor. Birde insanı kendine meftun eden rayiha, koku ve doğal esintiler var ki endemik vatana özgü endemik kokular demektir ve insan üzerinde ayrı bir etkilenim ve kendinden geçme hali, mest olma duygulanımı da özgün bir tecrübe olarak bende ayrı bir bellek oluşturuyor, sizlerde de benzer haller olmalı diye düşünüyorum vesselam.
Konuya ilişkin ufuk açıçı bilgi derleme linkleri ve alıntı notları üzerinden en yararlı bulduklarımı ise hem sosyal medya ölçeğinde okunmayı zorlaştıracağı hem de çok yer tutacağı için topluca yorum kısmına ekledim, göz atabilirsiniz.
Endemik Vatan kavramı acizane bu anlamda ilk kez kullanılmış oldu.
https://www.tiktok.com/@konevi1/video/7276730104028450053?_r=1&_t=8g93R88ENDq
https://www.tiktok.com/@konevi1/video/7269877656940793094?_r=1&_t=8g93WJetdlV
https://www.tiktok.com/@konevi1/video/7263779315429412101?_t=8g93bMq97Sf&_r=1
