Eğitimde Cezanın Yeri ve Zamanı
Bugün sizi eğitimin, çözümü en zor konularından birisiyle meşgul etmek istiyorum.
İzin verin önce psikolog Dr.Kevin Leman’ın bir eserinde anlattığı olayı anlatayım sonra da konu başlığı ile ilgili değerlendirme yaparız.
‘’Matthew çok kötü huylu bir çocuktu’’ diyerek başlıyor anne.
‘’Nerdeyse tüm disiplin kitaplarını okudum ama denediğim hiçbir teknikten sonuç alamadım’’ diye de devam ediyordu. Yine bir gün:
4 yaşındaki oğlunu anaokulundan alan anne, otomobilde gelirken arka koltukta oturan Matthew tarafından hakaretlere uğruyor. Arkadan anneyi yumrukluyor ‘’senden nefret ediyorum’’ diye bağırıyordu.Anne bu kez tek kelime söylemedi; yutkundu ama yeni bir teknik deneme kararı verdi içinden. Kararı verirken de ürperdi. Çünkü çocuk her istediğini ağlayarak da olsa elde ediyordu.Sonuç alacağından emin değildi ama ‘’umutsuzluğun bağlı olduğu duygu da umutsuzluktur’’’ dedi ve kararındaki şüpheli dalgalanmayı açığa aldı.
Arabadan eşyalarını indirdi beraber eve girdiler.Anne mutfaktaki işiyle meşgul olmaya başlayınca;Matthew demutfağa gitti ve her zaman mutfak tezgahında bulduğu süt ve kurabiyeleri yerinde bulamayınca ‘’anne kurabiyelerim nerde?’’ diye seslendi.
‘’Bugün sütümüz ve kurabiyemiz yok’’dedi anne, sıradan bir tavırla ve Matthew’e arkasını
dönüp başka odaya geçti.
‘’Anne bizim okuldan sonra hep sütümüz ve kurabiyemiz olurdu. Bugün neden yokanlamıyorum.’’
Anne çocuğun gözlerine bakarak ‘’Annenin canı sana bugün kurabiye ve süt almak istemedi’’ dedi ve dönüp başka odaya gitti.
Matthew anneyi takip etti, paniklemişti, hatta ürperdiği seziliyordu.
‘’Ama anne bu daha önce hiç olmamıştı. Anlayamıyorum.’’
Anne söylemek istediği şeylerin tam zamanı olduğunu anlamıştı.
‘’Bugün kurabiyemiz ve sütümüz yok. Çünkü anne senin arabadaki konuşma tarzınıbeğenmedi’’ dedi ve tekrar döndü yürüdü.Matthew hemen annesinin arkasından koştu bacağına sarıldı. Çünkü bir şok yaşıyordu.‘’Üzgünüm anne, özür dilerim anne. Öyle söylememeliydim.’’
Anne özrünü kabul etti ve sarılarak onuçok sevdiğinisöyledi. Üç dakikadauzlaşma sağlandı.
Bu sırada Matthew ne dese beğenirsiniz?
‘’Anne şimdi sütümü ve kurabiyelerimi alabilir miyim?’’ Annenin içi yanmaya başladı çünkü o bir anne ama verdiği sözü hatırladı.
‘’Bir tanem sana hayır dedim. Bugün sütümüz ve kurabiyemiz yok.’’ Matthew afalladı kavga etmek için ağzını açacaktı ki sustu ve üzgün bir tavırla yürüyüp gitti.
Şimdi soralım. Matthew anneye yapacağı kabalıklar aklına gelince düşünür mü düşünmezmi?
Bu annenin eğitim için üç seçeneği vardı.Birincisi onun hakaretlerine karşılık olarak azarlayıp kendince bir şeyler söyleyip konuyu kapatacaktı. Sonuç: Alışkanlık sadece 5 saniye sonra tekrarlanacaktı.
İkinci olarak,Matthew’i hiç duymamış gibi davranacak ama onun kaldığı yerden devam etmesine onay vermiş olacaktı.
Üçüncüsü ise Annenin kendine göre devrim niteliğinde bir yol denemesiydi ve sonuç ortada.
Eğitim bir deneme yanılma ilmi midir şeklinde biraz da ironi kokan itiraza: ‘’Evet elinizdekikumaşı Allah bir kez yaratmıştır ve bir daha yaratmayacaktır. Ali’ye diktiğiniz elbise ona çok yakışabilir ama aynı elbise,bedene otursa daHasan’ı çirkinleştirebilir. Eğitim bütün ilimleri kucaklayan karakterinden dolayı belirli ceza kalıpları, monoton metotları, belirlenmiş şablon teknikleri yoktur. Her birey için kullanacağınız teknik,metot, ödül ve ceza da ona göre değişkendir.Bireyi (özelde çocuğu) tanıdıkça ceza yöntemlerimizde değişecektir. Öyleyse şiddet uygulamadan verilebilecek cezalar da olabileceğini neden düşünmüyoruz? Düşündüğümüzü pratiğe neden dönüştürmüyoruz? Çocuğunuzu iyi tanıyın. Ona uygun olabilecek cezayı, örnekte olduğu gibi, iyi tespit ettikten sonra yer ve zamana dikkat ederseniz sonuç alırsınız.. Sık sık verilen cezaların da pedagojik bir değeri yoktur.. Eğitimle, psikoloji et tırnak gibidirAyırırsanız şiddet kaçınılmaz olur.Peygamberimizin (S.A.V.) kullanmadığı bir tekniği hiçbir Müslümanın kullanma hakkı yoktur.’’derim.
