Bereket

Günümüzde ne yazık ki pek çok kıymetli kelime lügatimizden çıkmış durumda. Bereket kelimesi de bunlardan biri.

Arapçada büruk kelimesi,devenin çöküp kaldığı yer olarak tanımlanır. Bürukun çoğulu berekettir.Çeşitli dinlerde dua,ayin ve ibadetlerle elde edilmeye çalışılan bolluk,genişlik, hayır ve saadet anlamlarında dini bir tabirdir.Hz.Peygamber, berekete talip olun fazlalığına değil.diye buyurmuştur.

Malın çokluğunu kıymetli bulan fakat bereketini unutan biz insanlar ne yazık ki fazla fazla mal ve para kazandığımız halde bereketten mahrum kaldık. Böylece kendimizi hep geçmişle eski insanlarla kıyaslar hale geldik.

Sofra başında ekmek yiyene,hamur yoğurana,alışveriş yapana...Günlük yaşamda pekçok yerde bereket temennisinde bulunulur.

Eskiler düğün yapan kişilere,ev araba alanlara hep mübarekliğe giderdi.Eskiler,başkasının gözü olan malın bereketi olmaz,ver gitsin derlerdi. Senden birisi on lira istediyse onu muhakkak ver, o para cüzdanındaki diğer paraların da bereketini yok eder derlerdi. Mesela bir tabak yahut evin eşyası misafire, komşuya hizmette kullanıldıysa bereketli eşya derlerdi.Doğurgan kadın berketlidir. Koyun bulunan evde berket olur derlerdi. Mal zekatla temizlenir ama sadaka ile bereketlenir.

Bereket, Kuranı Kerimde selam ve rahmet sözcükleriyle birlikte zikredilmiştir. Araf suresinin 96.ayetinde iman ve takva sahibi toplumlara gökten ve yerden bereket kapıları açılacağı insanların başına gelen felaketlerin ise onların tuttuğu kötü yol sebebiyle olduğu açıklanmıştır. Bu ayetin tefsiri yapılırken gökten ve yerden gelecek bereketler, yağmurun yağması ve toprağın bereketli kılınmasıyla mahsul ve gelirin çoğalması, bolluk ve hayrın yaygınlaşması, madenler, göller, denizler ve akarsulardan faydalanılması, böylece nimet,refah ve saadetin artması şeklinde yorumlanmaktadır.

Kuranı Kerim nelerin ve kimlerin bereketli ve mübarek olduğuna dair bazı örnekler vermektedir. Bunlar:

1.Canlıların rızkını sağlayan yeryüzü bereketlendirilmiştir.(Araf 7/137; Fussilet 41/10)

2.Yukarıdan inen bereketli su (kaf 50/9) kadar yerde biten zeytin ağacı da mübarektir.(Nur 24/35)

3.Feyiz kaynağı olan Kuran da mübarek bir kitap mübarek bir öğüttür.(Enam 6/92; Enbiya 21/50)

4.Kuran mübarek bir gecede indirilmiştir. (Duhan 44/3)

5.Yeryüzünde kurulan ilk mabed yani Kabe mübarektir. (Ali İmran 3/96)

6.Hz.İbrahim, Hz.İshak, Hz.Musa, Hz.İsa mübarek şahsiyetlerdir.(Saffat 37/113; Meryem 19/31; Neml 27/8)

7.Selam vermek berekettir.(Nur 24/61)

Hz.Peygamberin hadislerinde ve sünnetlerinde de bereketin neler olduğuna dair örnekler mevcuttur:

*Yağmur,gökten inen berekettir.

*Koyun beslemek berekettir.

*Sahura kalkmak berekettir.

*Selam vermek berekettir.

Bir hadiste müslümanların Hz.Peygambere nasıl dua edecekleri şöyle açıklanmaktadır: "Allah'ım, salatını, rahmetini ve berekatını rasullerin efendisine ihsan et." (İbn Mace) Bu hadiste berekat kelimesiyle nimet, ilahi hayır ve ihsan, feyiz, saadet gibi anlamlar kast edilmiştir.

Anadolu'da da bolluk bereketle ilgili pekçok inanış mevcuttur:

-Nisan ve Ekim aylarında yağmur yağarsa bolluk ve bereket olur.

-Kuyruklu yıldızın kuyruğu arkada olursa bolluk, önde olursa o sene kıtlık olacağına inanılır.

-Bereketin güneş çıkmadan önce geldiğine inanılır.Sabah ezanında meleklerin uyanık olanların evine bereket dağıttıkları uyuyanların ise berkete ihtiyacı olmadığını düşünerek onların evine uğramadıkları söylenir.Güneş doğduktan sonra uyanmak rızkı keser.

-Ay yeniye geçmeden tohum atılmaz.Patates,tütün soğan gibi bitkiler tarlaya ekilmez.

-Pamuk ikiz açmışsa verimi yüksek olur.Pamuk toplayıcıları ikiz açmış pamuk bulursa mal sahibine verir. Mal sahibi de pamuk toplayıcısına bahşiş verir.

-Bereket getirsin diye gelin kınasını ambara koyarlar.

-Nazar değmesin ürün bereketli olsun diye tarla kenarına eski süpürge konur,tarlaya nazar boncuğu asılır ve at kafası asılır.

-Mersin ağacı (murt ağacı)ve meyvesi bolluk ve bereketin simgesidir. düğünde gelinin üzerine mersin dalı atılırsa gelin çok cocuk doğurur.

-Sokak kapısının arkasına ekin,zeytin dalı yada iğde dalı asılırsa evin bereketli olacağına inanılır.

-Ufak bir beze çörekotu sarılıp içinde erzak olan torbalara konur. Çörekotu eşyaların altına bereket olsun diye konur.

-Elma ve nar zürriyeti simgeler rüyada nar görmek nesil bereketi olarak yorumlanır.

-Ayvanın, çam ağaçlarındaki kozalakların, meşe ağacının meyvesinin çok olması o yılın bereketli olacağına işarettir.

-Bereketli olsun diye evde Kuran ,mevlid okunurken bakliyat şişelerinin kavanozlarının ağzı açık bırakılır.Daha sonra ağızları kapatılarak mutfağa konur.

-Hamur yoğururken kabarması ve bereketli olması için "Benim elim değmedi Fatma Ana'nın eli değdi"denir.

-Evlerde güvercin,tavşan beslemenin bereketi kaçıracağına inanılır.Bacalarda öten baykuş da bereketi kaçırır. Evlerde örümcek bulunması o eve bereket getirir.

-Cuma günü sala verilirken "Gelsin salalar gitsin belalar" denip Allah'tan bolluk ve bereket dilenir.

Güne erken başlamak ve Kuran okuyarak başlamak şüphesiz en büyük bereket kaynaklarından biridir. Allah huzurunuzu ve nurunuzu berketlendirsin. Selam ve dua ile.