Bağımsızlığın Daim Olsun Can Azerbaycan
Her bir devlet için bağımsızlık günü onun tarihinin en önemli dönüm noktasıdır. Ancak Azerbaycan’da bu tarih, 28 Mayıs 1918 ve 18 Ekim 1991 yılı olmakla iki tanedir.
Azerbaycan topraklarında farklı zamanlarda ve farklı isimlerde birçok Türk devleti kurulmasına rağmen, “Azerbaycan” adıyla ilk devlet kurulduğunda tarihler 28 Mayıs 1918’i gösteriyordu. Ancak 23 ay sonra bu devlet Sovyetler tarafından işgal edilerek bağımsızlığına son koyuldu.
80’li yıllarda Sovyet işgalindeki devletlerde başlayan bağımsızlık harekatları, Gorboçov’un yönetime gelmesiyle daha da şiddetlendi. Bundan en çok etkilenen bölgelerin biri de Güney Kafkasya’ydı. Sovyetlerdeki bu hareketlenmeni fırsata dönüştürmek isteyen Ermenistan, ilk olarak başta, tarihi Azerbaycan toprağı olan Erevan olmakla, Ermenistan’ın diğer bölgelerinde yaşayan Azerbaycan Türklerine baskı yaparak zorla göçe mecbur bıraktı. Ardından Karabağ’daki Ermenileri kışkırtarak Karabağ’ı, Ermenistan’a birleştirmek için Eravan ve Karabağ’da mitingler düzenledi. Bir müddet sonra bu mitingler Karabağ’da yaşayan Azerbaycan Türklerine karşı sistematik terör eylemlerine dönüştü. Yaşanan bu olaylara Sovyet yönetiminin kayıtsız kalması, hatta zaman-zaman Ermenilere destek olması Azerbaycan halkını çileden çıkardı. Azerbaycan halkı sokaklara dökülerek Sovyet yönetimine itirazlarını bildirdiler. Sovyetler, halkın bu haklı sesine kulak vermek yerine Karabağ’ı Ermenistan birleştirme kararı alması, bardağı taşıran son damlaydı. İşte bu zaman Azerbaycan halkını bir çatı altında birleştirmek için Ebülfeyz Elçibey başkanlığında “Azerbaycan Halk Cephesi” isminde gizli bir teşkilat kuruldu.
Artık halkın arasında yavaş-yavaş 1918 yılında kurulan Azerbaycan Cumhuriyetinin bayrağı yükselmeye başladı. 17 Kasım 1989 yılına gelindiğinde ise Bakü’de o zamanki adı Lenin, şimdiki adı Azatlık Meydanı olan yerde tam 2 milyon insan toplanarak Sovyet Rejimini protesto ettiler. Şuanda bu tarih Azerbaycan’da “Milli Diriliş Günü” olarak kutlanıyor.
Halkın bu birliğinden korkan Sovyetler milletin gözünü korkutmak ve bu protestoları dağıtmak için 20 Ocak 1990 yılında Kızıl Orduyu Bakü’ye ordu yolladı. Tepeden tırnağa silahlandırılmış ve iyi eğitim görmüş Kızıl Ordu birlikleri 3 gün Bakü’de katliam yaptılar. Ancak bu, Azerbaycan halkını korkutmak yerine aksine, daha da hiddetlendirdi. Daha önce bağımsızlık için değil sadece Sovyetleri protesto için meydanlara çıkanlar bile artık Azerbaycan’ın, bağımsızlıktan başka yolu olmadığını anladılar. Bu protestolar önceleri sadece Bakü ve birkaç şehirde yapılıyorduysa bu olaydan sonra artık Azerbaycan’ın bütün şehirleri ayağa kalktı.
Nihayet tarihler 18 Ekim 1991 yılını gösterdiğinde, Azerbaycan’ın o zamanki yürütme organı olan Azerbaycan Ali Sovyeti, “Azerbaycan Cumhuriyetinin Bağımsızlığı Hakkındaki Anayasa”yı 31 aleyhine oya karşılık 258 lehinde oyla kabul etti. Böylece 71 yıllık aradan sonra Azerbaycan Cumhuriyeti yeniden özgürlüğüne kavuştu.
Azerbaycan’ın bağımsızlığı hakkındaki anayasanın 2. Maddesine göre Azerbaycan, 1918 yılında kurulup, 1920 yılında Ruslar tarafından yıkılan Azerbaycan Cumhuriyetinin varisidir. Yani 18 Ekim bizim yeni devlet kurduğumuz gün değil, var olan devletimizin bağımsızlığını tekrar kazandığımız gündür. Bağımsızlığın daim olsun can Azerbaycan.
