YUMUŞAK İNİŞ-SERT İNİŞ TARTIŞMALARI ARASINDA 2012’NİN EKONOMİK SERENCAMI

Ekonomik açıdan zor ama başarılı bir yılı geride bıraktık.  2012 yılının ekonomik karnesi için yorumlar muhtelif. 2012 kimilerine göre çok kötü geçti ve gelecek de pek parlak görünmüyor. Bazı ekonomi yazarlarına göre ise işler iyi gitti ama 2013 İçin aynı şeyleri söylemek zor. Nereden bakıldığına bağlı olarak yorumlar da farklılaşıyor.  2011 yılındaki  %8,5’luk büyüme rakamı ile 2012 yılındaki tahmini %3’lük büyüme rakamını karşılaştırırsanız 2012 yılının kendiliğinden başarısız bir yıl olarak görünmesi kaçınılmaz olacaktır.  Eğer böyle düşünüyorsak o zaman 2012’de de  benzer bir büyüme rakamı beklememiz gerekir ki, o zaman bu beklentimiz de pek ekonomik gerçekliği olan bir beklenti olmaz. Zira 2012’de ülke aynı oranda büyümüş olsaydı bugün cari açığımız 100 milyar usd’ın üzerine çıkmış olurdu. Bu kadar büyük bir açığın oluşturacağı risklere katlanmamız mümkün olmadığından ekonomi yönetimi yılın başında bütün politikasını cari açığı azaltmak üzere kurguladı ve bunda da başarılı oldu. Bizdeki cari açık büyüme ilişkisi maalesef ters orantılı ve elimizi kolumuzu bağlayan bir ilişki. Büyürken cari açığımız artıyor, sonra risklerimiz artınca bu sefer cari açığı azaltabilmek için vites küçültmek durumunda kalıyoruz. Asıl başarı tabiki bu kısır döngüden kurtulacak modeli bulmak ve uygulamaktır.  Ancak, bu kısa vadeli, palyatif çözümlerle olabi lecek bir dönüşüm değil. Netice itibarı ile 2012 yılını kendi iç dinamikleri içinde değerlendirmek bizi daha sağlıklı bir sonuca götürür. Ancak yine de rakamların  neyi ifade ettiğini  görebilmek için karşılaştırma yapmadan da geçemeyeceğiz. 2012 yılı için elimizde net ilk dokuz aylık rakamlar olduğu için karşılaştırmayı 2011’in ilk dokuz aylık rakamları ile yapacağız.

                                 2011             2012

Büyüme                    9,9                 2,6

Cari açık                   65                   41

İhracat                      118                134

İthalat                       194                189

MB rezerv                 86                   100

Enflasyon                 9,5                 6,4

İşsizlik                       8,8                 9,1

Yukarıdaki rakamları incelediğimizde asıl amacın cari açığı ve enflasyonu aşağı çekmek olduğu açıkça anlaşılıyor. Ekonomi yönetimi cari açığı azaltabilmek için iç talebi Kısıcı önlemler alarak tüketimi ve sanayi üretimini aşağı çekti, bu da ithalatın azalması neticesini doğurdu. İhracatımız ise, sanayide daralma yaşanırken artmaya devam etti. Bu bir başarıdır.  Ancak burada İran’a yapılan altın ihracatının payını unutmamak gerek. Ancak piyasa daralmasının iki önemli sonucunu da bugün yaşıyoruz. İşsizlik oranımız tekrar artmaya başlarken, vergi gelirlerimizin düşmesi ile birlikte bütçe açığımız büyümeye devam ediyor.

Neticede rakamların bize söylediği, hedefin sorunsuz bir şekilde vites küçültmek olduğu ve bunda da başarılı olunduğudur. Eğer ekonomimiz söylendiği gibi sert bir iniş yapmış olsaydı ortalıkta bir kaza vakası görmüş olmamız lazımdı. Demek ki hedeflenen yumuşak iniş başarı ile gerçekleştirilmiş. Zira ortada bir kaza emaresi görünmüyor. 2013 yılı için ise karamsar olmamızı gerektirecek bir tablo yok elimizde. ABD tarafında mali uçurum riski bu sabah itibarı ile atlatıldı. 2013 yılında FED’in sıkı para politikasına döneceğini sanmıyoruz.  AB için krizin bittiğini söyleyemeyiz, ama en azından elindeki tahvil silahının bir 6 ay daha işlerin rayında gitmesini sağlayabileceğini söyleyebiliriz. Temkinli bir 2012 yaşadık, 2013’te temkinli olmaya devam edeceğiz. Temennimiz, temkinin yanına iyimserliği ekleyebilmek. Bereketli bir yıl dileği ile….