“Traktör Tebriz” Dirilişi

1828 yılında İran’la Rusya arasında yapılan “Türkmençay Anlaşması” Azerbaycan tarihinin en büyük felaketidir. Anlaşma şartlarına göre Azerbaycan topraklarının güneyine sahip olan İran, Azerbaycan Türklerine karşı olan düşmanlığını da günden güne daha da şiddetlendirdi. İran’ın en büyük milleti olan Azerbaycan Türklerinin, bugün hala ana dilinde bir eğitim ve kültür merkezi yoktur. Buna İran’ın 35 milyonluk Azerbaycan Türklerine yaptığı diğer eziyetler de eklenince halkın artık dayanacak gücü kalmadı. Bu sebepledir ki, Güney Azerbaycan’da, İran’ın baskılarına karşı ilk büyük baş kaldırışı 1905 yılında Settar Hanı, Bağır Han, sonrasında Hiyabani ve en sonunda 1945 yılında Pişeveri önderliğindeki “21 Azer Harekatı” takip etti. Azerbaycan Türkleri ellerine fırsat geçtiği anda bağımsızlık için ayağa kalkıyordu. Bu sebepledir ki, İran’daki bütün devrimlerin başını hep Azerbaycan Türkleri çekmiştir. Ama maalesef her zaman kaybeden de yine hep Azerbaycan oldu. Fakat Azerbaycan Türkleri hiç pes etmedi.

İslam devriminden 9 yıl önce, 1970 senesinde Güney Azerbaycan’ın başkenti Tebriz’de, daha sonra Güney Azerbaycan Türklerinin sesi olacak bir futbol takımı kuruldu. Takıma şehrin en büyük Traktör firması sponsor olduğu için ismi farsça Traktörsazi Tabriz oldu. Tıpkı İspanyada Katalanların milli kimliğinin Barcelona Futbol Takımı’nda simgeleşmesi gibi Traktör Tebriz de bir anda Güney Azerbaycan Türklerinin milli simgesine çevrildi.

Kırmızı beyaz renkleriyle İran’daki Azerbaycan Türkleri başta olmakla 40 milyondan fazla Türkün desteklediği Traktör takımı aynı zamanda dünyanın en çok Türk taraftarına sahip takımıdır. İran şampiyonlar liginde mücadele eden Traktör takımının lakabı ise “Kırmızı Kurtlar”dır.

Traktör takımın en büyük başarısını 2015 yılında İran Şampiyonlar Ligi’nde final oynamakla sağladı. O maçta Traktör takımı birinciliği alacakken İran rejiminin, aynı 2010 yılındaki Fenerbahçe-Trabzonspor maçında yaşanan olaylara benzeyen bir hilesiyle ligi ikincilikle bitirdi.  

İran’da en çok taraftar rekordu da Traktöre aittir. Ayrıca Traktör taraftarları İran’ın en çılgın taraftarı sayılıyor. Tebriz’de 80.000 kişinin tıklım-tıklım doldurduğu Sehend Stadyumu’nda Traktör taraftarlarının aynı anda bozkurt işareti tuttuğuna ve her seferinde Türklük, Türkiye ve Azerbaycan lehine tezahürat yaptığına şahit olabilirsiniz. Traktör taraftarlarının en çok kullandığı sloganlar ise “Haray Haray (Azerbaycan Türkçesinde çağırış şekli) Men Türkem”, “Azerbaycan bir olsun, merkezi Tebriz olsun”, “Azerbaycan bir olsun, istemeyen kor olsun”, “Bakü, Tebriz, Ankara biz hara (nere) Farslar hara”dır. Sadece sloganda değil elbette, Traktör taraftarları toplumsal olaylara da asla kayıtsız değillerdir. Defalarca Urmiye gölünün kurutulmasına karşı gösteriler düzenlediler. Ancak her seferinde İran, Traktör taraftarlarına karşı şiddette başvurmaktan geri durmadı.

Kısacası Traktör demek, Tebriz demek, Tebriz demek Azerbaycan demektir. Traktör taraftarlarının da dediği gibi: “Yel (rüzgar) yatar, tufan yatar, yatmaz Traktör bayrağı”.