SIFIR ATIK PROJESİ KAPSAMINDA ÜCRETLİ POŞET UYGULAMASI

Her yıl dünyada bir trilyondan fazla plastik poşet üretilirken, okyanusları yaklaşık 8 milyon metrik ton plastik poşet kirletmektedir. Avrupa’da kişi başına yıllık plastik poşet kullanım miktarının en düşük olduğu ülkeler 4 poşetle Danimarka ve Finlandiya olurken, plastik poşet kullanımının 2002’de vergilendirildiği İrlanda’da 328’den 18’e gerilemesi dikkat çekmektedir.

Almanya’da 2016’da kişi başına yıllık 45 poşet kullanılırken ücretli poşet uygulaması ile bu rakam 2017 yılında 29’a düşmüş, İngiltere’de aynı uygulama ile 140’dan 19 adete düşmüştür.

Avrupa Parlamentosu 2015 yılında plastik poşet kullanımının Avrupa genelinde 2019 yılı itibarıyla yüzde 90 azaltılmasına yönelik AB yönetmeliği yayınlamış olup, plastik kulak pamukları, çatal-bıçak setleri, tabaklar ve pipetler 2021 yılından itibaren yasaklanacak. Pet şişelerin ise yüzde 90 oranında geri dönüşümünün gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.

Dünya genelinde 60’tan fazla ülkede naylon poşet kullanımına yönelik düzenleme bulunurken, Tayvan, Kolombiya, Mozambik ve Güney Afrika’da da plastik poşetler ücretli satılıyor. Bu ülkelerin isimlerini ve bu ülkelerde plastik poşetlerin ücretli satılıyor olduğunu öğrenip; ülkemizin çevreye ne kadar duyarsız bir anlayışla hunharca plastik poşet tahribatına yıllarca göz yumduğumuzu üzülerek görüyoruz. Türkiye’de ortalama kişi başına düşen yıllık 440 adet olan plastik poşet kullanımının 2019 yılı sonunda 90 adete, 2025 yılında ise 40 adete düşürülmesi hedefleniyor.

Sıfır atık projesi kapsamında yılbaşından itibaren plastik poşetler satış noktalarında tüketiciye asgari 25 kuruş karşılığında verilmeye başlanmış olup; ekmek, sebze, meyve, peynir, zeytin, hayvansal gıda gibi açıkta satılan gıdaların hijyenini korumak amacıyla çift kat kalınlığı 15 mikron ve altında olan, 500*350 milimetreden küçük poşetler kapsam dışında bırakıldı.

Bu arada sıfır atık projesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2017 yılı Ekim ayından itibaren yürütülmekte olup, 1 Kasım 2018 tarihinde Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezinde Emine Erdoğan’ın himayelerinde Sıfır Atık Zirvesi gerçekleştirildi. Proje kapsamında bireysel kullan at kültürünü bir tarafa bırakıp, tüketimde seçiciliğin oluşturulması hedefleniyor.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yasal düzenlemeler ile sıfır atık projesinin;

1 Ocak 2019 tarihinden itibaren plastik poşetlerin ücretli hale gelmesinin ardından;

İçecek ambalajlarında depozito uygulaması getirilecek,

2023 yılında evsel atık geri kazanım oranını % 35’e çıkarılmaya çalışılacak, bununla birlikte 100.000 kişiye istihdam sağlanacak ve 20 milyar TL ekonomik kazanç sağlanacak,

2030 yılında evsel atık geri kazanım oranının % 60 olması hedefleniyor.

Sıfır atık projesi ile israfın önlenmesi, kaynakların daha verimli kullanılması, atık miktarının azaltılması ve etkin atık toplama sisteminin kurulması amaçlanıyor. Bununla ilgili Konya’da Karatay Belediyesi ile Meram Belediyesinin Atık Getirme Merkezlerinde kağıt-karton, plastik, cam, metal, ahşap, tekstil, piller, ilaç atıkları, ömrünü tamamlamış lastikler vs. gibi atıklar toplanmakta ve proje kapsamında değerlendirilmektedir.

Geleceğin sahibi çocuklarımıza bırakacağımız bugünün emaneti olan çevremizi koruyup, ülkemizi atıklarla yaşanmaz bir yer haline getirerek, onarımı mümkün olmayan tahribatlara neden olmaktansa; israfı ilk görüp, tedbirini alan; örnek alan değil, örnek alınan millet, devlet, ümmet olmalıyız.

Bu nedenle Sıfır Atık Projesi geç kalmış bir uygulama olmakla birlikte; gerek devlet olarak yasal yaptırımların gerekse toplum olarak çevremize olan duyarlılığın titizlikle yürütülmesi gerekmekte.

İşlerimizin hayr, akıbetimizin hayr olması dileğiyle, selam ve dua ile…