Gelir ve aylıkların birleşmesi durumunda yapılan işlemler
Aylık, uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlardır. Bu sigorta kolları mâlullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kollarıdır.
Gelir ise, kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlardır. Bu sigorta kolları ise, iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası kollarıdır.
Aylık ve gelir kavramlarının kaynağı farklıdır.
Sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında sigortalılara ve hak sahiplerine birden fazla dosyadan gelir ve aylık bağlanması mümkündür.
Hem mâlullük hem de yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya, bu aylıklardan yüksek olanı bağlanır. Şâyet aylıklar eşitse yalnızca yaşlılık aylığı bağlanır.
Kendisi mâlullük, vazife mâlullüğü veya yaşlılık aylıklarından birini almakta iken, ölen eşinden dolayı da aylığa hak kazanan sigortalıya her iki aylığı birlikte bağlanır.
Ana ve babasından ayrı ayrı aylığa hak kazanan çocuklara, yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı bağlanır.
Birden fazla çocuğundan aylığa hak kazanan ana ve babaya, en fazla ödemeye imkân veren ilk iki dosyadan yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı bağlanır.
Hem eşinden, hem de ana veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden veya ana veya babasından hak ettiği aylığı bağlanır.
Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda sonraki eşinden de aylığa hak kazananlara tercih ettiği aylığı bağlanır.
5510 sayılı Kanuna göre vazife mâlullüğü aylığı almakta iken, tekrar sigortalı olanlardan hem vazife mâlullüğüne hem de mâlullük aylığına hak kazananlara bu aylıklardan yüksek olanı bağlanır. Bağlanacak aylıklar eşitse yalnızca vazife mâlullüğü aylığı bağlanır.
Hem vazife mâlullüğü hem de yaşlılık aylığına hak kazananlara, bu aylıkların her ikisi de bağlanır.
Kendisi sürekli iş göremezlik geliri alan eş, ölen eşinden dolayı da gelire hak kazanırsa, eşe her iki gelir birlikte bağlanır.
Ana ve babadan ayrı ayrı gelire hak kazanan çocuklara, yüksek olan gelirin tamamı, düşük olanın yarısı bağlanır.
Birden fazla çocuğundan gelire hak kazanan ana ve babaya, en fazla ödemeye imkân veren ilk iki dosyadan yüksek olan gelirin tamamı, düşük olan gelirin yarısı bağlanır.
Hem eşinden, hem de ana veya babasından ölüm gelirine hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana veya babasından hak ettiği geliri bağlanır.
Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda sonraki eşinden de gelire hak kazananlara, tercih ettiği geliri bağlanır.
Mâlullük, yaşlılık, ölüm sigortaları ve vazife malullüğü ile iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık veya gelirlerden yüksek olanın tamamı, düşük olanın yarısı bağlanır. Aylık ve gelirlerin eşitliği halinde, iş kazası ve meslek hastalığından bağlanan gelirin tamamı, mâlullük, vazife mâlullüğü veya yaşlılık aylığının yarısı bağlanır.
Bir sigortalıda ya da hak sahibinde ikiden fazla gelir veya aylık birleştiği takdirde, bu gelir veya aylıklardan en fazla ödemeye imkân veren iki dosya üzerinden gelir veya aylık bağlanır. Diğer dosyalardaki gelir veya aylık hakları durum değişikliği olana kadar ya da diğer bir dosyadan gelir veya aylığa hak kazanıldığı tarihe kadar düşer.
Şu iki konuyu da bu başlık altında verelim.
Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Fiilen birlikte yaşama olgusunun varlığı, yapılan soruşturmalarla ortaya konmaktadır.
Böyle bir tespitin yapılmasından önce ödenmiş olan gelir veya aylıklar, yasal faizi ile birlikte geri alınır.
Kendisinden aylık bağlanacak sigortalıyı veya gelir ya da aylık bağlanmış sigortalıyı kasten öldürdüğü veya öldürmeye teşebbüs ettiği hususunda kesinleşmiş yargı kararı bulunan kişilere gelir veya aylık bağlanmaz.
Böyle bir karardan önce ödenmiş olan gelir veya aylıklar, yasal faizi ile birlikte geri alınır.
