Aziz, Tek, Büyük ve Aciz
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç’un "Dünya GAFAM'dan büyüktür” ifadeleri ile tanımladığı Google, Amazon, Facebook, Apple, Microsoft (kısaca GAFAM) ne kadar kıymetli, ne kadar tek ve ne kadar büyük… Sosyal medya platformları Whatsapp, Instagram ve Facebook tarihinin en uzun süren erişim sıkıntısını yaşadı. Yaklaşık 7 saat süren kesintinin hatalı bir konfigürasyondan kaynaklandığının saptandı. Veri merkezleri arasındaki iletişimdeki başlayan aksaklık kısa sürede tüm Facebook sistemini sardı. Facebook, kesinti sonrası kullanıcı bilgilerinin güvende olduğunu duyurdu. Pazartesi günü yaşanan gelişmeler, Facebook için milyarlarca dolarlık kaybı da beraberinde getirdi. Şirketin hisseleri aynı gün %5 değer kaybetti. Temmuz başında 1 trilyon $’lık piyasa değerine ulaşan Facebook hisseleri, borsa kapanışına doğru 920 milyar $’ın altına düştü. Mark Zuckerberg 7 milyar$ kayıp yaşarken, Zuckerberg'in serveti 120.9 milyar $’a düştü. Facebook'un kapalı kaldığı dönem boyunca saatte 220 bin$ kaybettiği hesaplandı. Yaklaşık 1 yıldır neden ekonomi yazmadığımı bu olay çok kolay açıklıyor. Ülkemizde 238milyon$’ı bankada bekletenler 3.yıla girdi. Neyi bekliyorlar, neden bekliyorlar kimse bilmiyor.
**
Çinli büyük teknoloji şirketleri, dünyanın en büyük ve en yenilikçi şirketleri arasında yer alıyor ve bu hızlı büyüme dünya çapında pek çok kişiyi şaşırttı. Gelişmekte olan pazarlara girmeleri, gelişmekte olan ülkelerin en son teknolojiyi edinmelerine ve dünyayla daha iyi bağlantı kurmalarına yardımcı oldu ve elbette bunun da bir bedeli oldu. Çin büyük teknolojisi ile Çin Komünist Partisi (ÇKP) arasındaki yakın çalışma ilişkisi, birçok ülke tarafından ulusal güvenlik tehdidi olarak algılanıyor. Bu durum teknoloji devlerinin, partinin stratejik ve jeopolitik çıkarlarına hizmet edebilecek kapasiteye ulaşmasından çok daha fazlası demek. ÇKP’nin siber uzay alanındaki kontrolü ne ölçüde dikte etmek istediği, Çin Siber İdaresi’nin (CAC) resmi açıklamalarından açıkça görülmektedir. CAC’ye göre, ÇKP’nin fikirleri her zaman siber uzayda en güçlü ses haline gelmelidir. Ayrıca Çin’in internet yönetişimi önerisi uluslararası bir fikir birliğini de haliyle zorunlu kılıyor. Bu zorunluluk ancak ve ancak, “Alibaba, Tencent, Baidu, Huawei gibi teknoloji şirketlerinin küresel etkisini” artırarak başarılabilir. ÇKP bu şirketlere sermaye sağladı, bu şirketlere ilk aşamalarında hükümet sözleşmeleri verdi, yabancı şirketleri yasaklayarak veya birçok regülasyona tabi tutarak yabancı rekabeti ortadan kaldırdı, büyümelerine yardımcı oldu ve bu artık Çinli şirketlerin kendilerini hizalayarak ÇKP’nin büyüttüğü firmaların borçlarını geri ödeme zamanının geldiğini görebiliyoruz. Partinin stratejik hedefleri doğrultusunda büyük teknoloji şirketlerinin ve ÇKP’nin bu iç içe geçmesi, Başkan Xi Jinping’in öncülük ettiği “Askeri Sivil Füzyon” (MCF) amiral gemisi olarak bilinen programında açıkça belirtiliyor. MCF’nin amacı, Çinli sivil araştırmacıları, ticari şirketleri ile askeri ve endüstriyel savunma sektörleri arasındaki engelleri kaldırmaya yardımcı olmak suretiyle Çin’i 2049 yılına kadar teknolojik olarak gelişmiş bir askeri güce dönüştürmektir. MCF stratejisinin uygulanması, yalnızca yerli teknolojiye değil, aynı zamanda siber hırsızlık, casusluk ve yırtıcı satın alma dâhil olmak üzere yasal veya yasadışı yollarla Çin dışında kritik çift kullanımlı teknolojilerin edinilmesine de dayanmaktadır. Böylece, bu büyük teknoloji şirketlerinin rolü, veri, teknoloji ve start-up’ların edinilmesinde daha da kritik hale geliyor.
***
Türkiye’de ise modemlerden cep telefonlarına, ateş ölçer görünümlü yüz tanıma sistemlerinden CCTV kameralara kadar daha birçok başlıkta havaalanları, kamu kuruluşları ve hatta sosyal tesislere kadar daha birçok alanda aktif olarak faaliyetler bulunuyor.
****
Sonuç olarak; 2018 yılında başlayan Teknofest başarılı bir şekilde gençleri teknoloji ile yakınlaştırıyor. Konya Bilim Merkezi bu yıl 8.’sini yapacağı Bilim Festivaliyle herkesi bilimle buluşturuyor.2023-2053-2071 hedefleri fest gençliği olacak diye bir program var. Unuttuğumuz şey ise Z kuşağı kendiliğinden alfa kuşağına yenilecek. Alfa gençliği için çok farklı programlar olmalı.
