Dünyada İlk Kez
*Bizim güzel güzide basınımız Amerika’da ilk kez diye duyurduğu haber aslında Dünyada ilk kez oldu. Her ülkeye de ders olacak nitelikte. https://www.yenihaberden.com/oksimoron-adalet-14464yy.htm Yazımda ayrıntılı anlatmıştım. Karar çıktı. Anne Jennifer ve oğullarına silahı erken Noel hediyesi olarak alan baba James, çocuklarının eylemlerinden dolayı Amerika Birleşik Devletleri'nde kasıtsız adam öldürme suçundan hüküm giyen ilk ebeveynler oldu. Amerika Birleşik Devletleri'nin Michigan eyaletinde okul saldırısı gerçekleştiren gencin ebeveynleri 10 ve 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Şu anda 17 yaşında olan oğulları Ethan, 30 Kasım 2021'de Detroit'in 70 kilometre kuzeyindeki Oxford Lisesi'nde dört öğrencinin ölümüne ve 7 kişinin de yaralanmasına neden olan silahlı saldırı nedeniyle ömür boyu hapis cezasını çekiyor.
** Kurbanların akrabalarının da katıldığı duruşmada Hakim Cheryl Matthews, "Bu mahkumiyetler kötü ebeveynlikle ilgili değil. Bu mahkumiyetler, yaklaşmakta olan bir treni durdurabilecek eylemlerin eksikliğini doğruluyor." dedi. Öldürülen öğrencilerden biri olan 17 yaşındaki Madisyn Baldwin'in annesi Nicole Beausoleil, cezayı vermeden önce mahkemede Crumbley'lere hitaben "Kızımı sadece oğlunuz öldürmedi, ikiniz de aynısını yaptınız." dedi. Yargıç cezayı açıklamadan önce Crumbley'ler mağdurların ailelerine ve mahkemeye seslendi. 46 yaşındaki Jennifer Cumbley, "Bugün sizden af dilemek için değil, bunun mümkün olamayacağını bildiğimden, sebep olunan acıdan dolayı en içten özürlerimi ifade etmek için buradayım. Hayatımın geri kalanını kendi iç hapishanemde geçireceğim." ifadelerini kullandı. 47 yaşındaki James Crumbley, ailelere " Aklında neler geçirdiğini veya ne olacağını bilmeyi ne kadar dilediğimi anlatamam çünkü kesinlikle pek çok şeyi farklı yapardım" dedi.
*** İngiltere’de yaşanmış diğer bir karar ise gerçek adaletle ilgilidir. Gece yarısı parktan geçen kızı korkutan adama, 7 yıl, 7 gün hapis cezası verince şaşıran gazeteciler sormuş: "Adam kıza elini bile süremedi. Kaçan kızın çığlıklarına yetişenler de adamı yakaladı. Bu ceza çok değil mi?" Yargıcın yanıtı hukuk tarihine geçecek düzeydeydi: "Kızı korkutmanın karşılığı 7 gündür. 7 yıl, İngiliz kızlarının gece yarısı parkta dolaşma özgürlüklerine saldırmanın cezasıdır."
**** Bir toplumda siyaset, ticaret ve hamaset üçgeninden iki köşe tutamayan imkanlara erişimden yoksun kalıyorsa bu kabul edilebilir bir durum değildir. Böyle bir yer dünyada var ise, bu yerde yaşayan insanlar da tabi ki topluluk halindedir, ancak yaşanabilir bir toplum içerisinde olduklarını söylemek güçtür. İnsanlar normatif olarak eşit haklara sahip olabilir, ancak fırsatlara erişim, kabiliyetlere göre değişkenlik gösterir. Aradığımız kabiliyet “siyaset, ticaret, hamaset” ekseninde üçgenin iki köşesini tutmayı beceren kişi midir? Yoksa hangi alanda olursa olsun o işin ehli, kendisini yetiştiren, çok çalışan, üreten, hak eden bir kimse midir? Bu soruya verilecek yanıt işte o toplumun esasen ne oranda bir soyluluk ve erdem taşıdığını ortaya koyar.
*****Sonuç olarak, Adalet gelişme önündeki en büyük engel gibi gözüküyor. Gecikmesi de adaletsizliktir. Konya’dan yorumumuz ise Mevlâna’dan ve Mesnevi’den olsun,
“Adalet Nedir? Ağaçlara su vermek. Zulüm nedir? Dikeni sulamak. Adalet bir nimeti yerine koymaktır, her su çeken tohumu sulamak değil. Zulüm nedir? bir şeyi yerinde kullanmamak, yeri olmayan yere koymak. Bu da ancak kötülüğe kaynak olur…” (Mevlâna, Mesnevi 5)
“Adalet Nedir? Bir şeyi layık olduğu yere koymak. Zulüm nedir? Layık olmadığı yere koymak” (Mevlâna, Mesnevi, Cilt:VI, p.2596)
“Adalet, her şeyi layık olduğu yere koymaktır. Ayakkabı ayağındır, külah başın.” (Mevlâna, Mesnevi, Cilt:VI, p.1887)
