Çocuklarda özsaygı beceriyi etkiliyor!
Özsaygının hava durumu gibi olduğunu düşünüyorum. Herkes havadan konuşur ama çok az kişi havanın o günkü durumunun nelere yol açtığını bilir. Her an herkes hava durumundan etkilenir. Bunda ilk akla gelen psikolojik açıklaması; kendine, öz benliğine güvensizlik olabilir. Herkesin kendine daha fazla saygıyla, özsaygıya gereksinim duyduğunu söylemeye bile gerek yok aslında. Sorun şu ki insanlar bunun ne olduğunu, nasıl sağlanacağını, en önemlisi bunun nasıl koruyacağını bilmemesidir. William James, özsaygıyı İlk olarak Amerika’da 1990’lı yıllarda açıklamıştır. ‘Özsaygı=beceriler’ şeklinde bir formül vermiştir.
Kendine güven olarak kullanılan özsaygı; becerilerimiz, aslında bizim içimizde yapabildiklerimiz ama keşfedemediklerimizdir.
Özsaygı, amaçlarımızın bölünmesiyle ortaya çıkar. Bazı amaçlarımızı böleceğiz ki daha sonrasında yapmak istediğimiz şeyleri ortaya çıkarabileceğiz. Yapmak istediğimiz şeylerde ne kadar iyi olursanız özsaygınız, kendine güveniniz o kadar artar.
Çocuğunuzun öz saygının yüksek olmasını mı istiyorsunuz? O zaman işleri ebeveyn olarak kendi kendine ve iyi bir şekilde yapmasını öğretmesini sağlayın. Bu konuda çocuğunuza yardımcı olacak bazı taktikler sunmalısınız. Öncelikle her işi çocuğunuzun adına yapmaktan kaçınmalısınız. Acele etmeyin, bırakın, çocukların yapmasına fırsatlar tanıyın. Önce yapması için olanaklar tanıyalım. İlk önce bir görmesini isteyelim. Gör, yap ve seyret… Bırakın ilk önce çocuğunuz sizi izlesin, model alsın, model aldıktan sonra kendi kendine yapmaya çalışsın. Sonra nasıl yaptığını size göstersin. Tabi bu yolları da aslında başta siz çiziyorsunuz.
İkinci olarak çocuğunuzun her konuda bir şeyler bilen ama hiçbir konuda uzman olmayan biri haline getirecek aşırı bir çalışma programı uygulamaktan kaçının. Yani çocuğunuzu programlamayın. Bunun yerine çocuğunuzun ustalık becerebildiği birkaç konu üzerinde yoğunlaşın. Örneğin kıyafet giyebilme ya da çekiçle bir şeyi çakabilme, mutfakta soğuk olmak şartıyla tezgâhın üzerine çaydanlığı indirebilme…
Bunun gibi becerebildiği birçok konu üzerinde yoğunlaştık. Özsaygısını yapabildiği şeylerin, çokluğuna değil iyi yapabildiğine bağladık. Son olarak çocuğunuzu dinleyin! Eskiden severek yaptığı şeylerden söz etmekten vazgeçtiyse bilin ki orada bir sorun vardır ve o sorunu çözmemiz gerekmektedir. Ya sıkılmıştır ya da asla beceremeyeceğini düşünmeye başlamıştır. Öyle bir durumda onu o şeye devam etmeye zorlamak yarardan çok çocuğunuza zarar sağlar. Çocuğunuzun becerilerini, kendi hedeflerini gerçekleşmesini sağlamak, özsaygısının artmasına en iyi yollardan biri olan akıllıca bir tutumdur. Akıllıca bir çocuk yetiştirmek ona model olup, ona model olduktan sonra yapmasına olanak tanımak, yapmasına olanak tanıdıktan sonra yapamadığı ufacık bir şey onu etkileyecektir. Örneğin sonuna kadar geldik, onu ufacık bir yardıma öğretmek ama tamamını sizin yapmanız değil. Yüzde 90’lık kısmını çocuğunuzun yapması, yüzde 10’luk kısmının da çocuk tarafından yapılması çocuğun öz saygınının gelişmesini sağlayacaktır. Son bir tamamlamayla onların yapılmasıyla özsaygısı, becerisi artmaya başlar bu sayede çabası artmaya başlar.
