Konya’ya geç gelen karın ardından kar kızağı hakkında bir şeyler karalamak istedim. Küçükken hepimiz leğenle, poşetle kaymışızdır. Ancak hiç kar üzerinde atlı kızak yapmadım. Açıkçası içerimde bir ukde kaldı. Bu hafta atlı kızak üzerine küçük bir araştırma yaptım.

Çin kaynakları insanların kar üzerinde dizden aşağı özel aletler takarak karda yürüdüğü/kaydığını belgelemektedir.

Türk boylarından “Basmiller’in” kalkana benzer iki tarafı yukarıya kıvrık alt tarafına kayıp devrilmeyi engelleyen at derisi yapıştırdıkları belirtilmektedir. Yaptıkları özel yardımı ile dağdan aşağı av hayvanlarını kovaladıkları ayrıca düzlüklerde ise ellerindeki bastonlar yardımı ile kayarak avlandıkları aynı kaynaklara dayandırılır.

Kızak sporunun zamanla değişik formlarda pek çok ülkede farklı yarışma stillerine dönüşerek yapıldığı görülmektedir.

Türk toplumlarında yarışma şeklinde Anadolu’nun pek çok bölgesinde kış aylarında çeşitli kızak yarışları yapılmıştır.

Geçmişte geleneksel olarak pek çok bölgede yapılan kızak yarışları günümüzde Kastamonu’nun Küre ilçesine bağlı Belören Köyü, Ağrı ili ve civarında yarışma ortamında belli kurallarla yapılmaktadır.

Ayrıca kar ve buz üzerinde kayarak gidebilecek şekilde yapılmış, tekerleksiz bir çeşit arabadır. Bir de karda kaymak üzere çocukların kullandığı bir oyuncak olmaktan ileri gidemeyen kızak, kuzey ülkelerinde önemli bir taşıt aracıdır.

Kızak ya yokuş aşağı kendi ağırlığı ile kayar, ya da bir köpek, veya at çeker. Genel olarak kızağın buza, kara değen tahta kısımların önü tıpkı kayakta olduğu gibi hafif yukarıya kalkıktır.