Mahmut Ali C. Körosmanoğlu
Mahmut Ali C. Körosmanoğlu Tahıl Koridoru Anlaşması

Tahıl Koridoru Anlaşması

Türkiye artık Türkiye’den daha büyüktür. Bu ne demek? Türkiye artık sadece kendi problemleri ile ilgilenmiyor, bölgenin hatta tüm dünyayı ilgilendiren sıkıntıları çözmeye çalışıyor. Bizim medeniyet anlayışımızın da gereği budur. Tarihte bu böyle idi, bugün de böyle.

Türkiye Küresel gıda krizinin çözümünde büyük rolü olan Tahıl Koridoru Anlaşmasını imzalanmasına vesile olarak ülkelerimiz ve insanlık için büyük bir adım attı.

150 yıl önce Avrupa ülkelerinin birçoğunda yaşanan kıtlık İrlanda’yı da vurmuş 1 milyon İrlandalı kıtlık nedeniyle hayatını kaybetmişti. Dönemin Osmanlı padişahı Abdülmecit, 1847 yılında kendisine talep gelmemesine rağmen harekete geçmiş ve gıda ilaç ve tohum dolu 5 yelkenliyi İrlanda’ya göndermişti. İrlanda halkı ise bu yardımı hiç unutmayarak Ay-yıldız’ı bölgenin sembolü haline getirdi. Kentin futbol takımı Drogheda United, bugün de formasında hilal ve yıldızı taşıyor.

Türkiye son yıllarda uluslararası arenada öne çıkıyor ve çok ciddi atılımlar atıyor. Türkiye, uzun süredir uluslararası arenada önemli bir aktör.

CIA Direktörü William Burns: “Türkiye, ilişkilerde çok usta ve görünüşte çelişkili olan birçok ilişkiyi idare etme konusunda çok fazla yeteneğe sahip.” “(Türkiye'nin tahıl koridoru girişimi) Bu övgüye değer bir çaba... Cesaret verici açıklamaları da var.”

Son olarak dünyanın nefes aldığı tahıl koridoru anlaşması bunun en büyük göstergesi. BM Genel Sekreteri Guterres: "Erdoğan olmasaydı tahıl krizini çözemezdik" diyor.

Türkiye; Savaş halinde olan Ukrayna ve Rusya'yı aynı masaya oturtuyor. BM Genel Sekreteri Guterres’i İstanbul’a getirtiyor. Karadeniz tahıl koridorunu açıyor ve olası bir dünya gıda krizinin önüne geçiyor. Bunu İngiliz Guardian Gazetesi: "Tahıl anlaşması, potansiyel olarak felaketle sonuçlanacak küresel bir gıda krizi tehdidini önledi’’ diyerek bu gerçeğin altını çiziyor.

Türkiye’nin uluslararası camiadaki yeri ve önemini, bu ülkede yaşayanlar dışardakiler kadar net göremiyor ya da onlar gibi görenlerin oranı maalesef az. Yurt dışından Türkiye çok daha güçlü ve etkin görünüyor.

Tarihi anlaşma, diplomatik zafer başlıklarıyla manşetlere taşındı.

Türkiye’nin ve Birleşmiş Milletler ile öncülük ettiği “Tahıl Koridoru Anlaşması”, tarihi bir diplomatik zaferi de beraberinde getirdi.

BM Genel Sekreteri Guterres Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Türkçe teşekkür etti: "Bu sürecin her aşaması sizin ısrarlı çabalarınız sayesinde oldu. Bugün Karadeniz'de bir umut, olasılık, çare ışığı var. Dünyanın buna her zamankinden daha fazla ihtiyacı vardı" dedi.

Yemenli yazar Faris el-Meyseri: "Türkiye dünyayı açlıktan kurtardı."

Katarlı yazar Cabir el-Harmi: "Türkiye'nin uluslararası sahada oynadığı merkezi rolü bir kez daha ortaya koydu."

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov: "Bugün elde edilen sonuçlara katkılarından dolayı Türk ortaklarımıza, şahsen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a bir kez daha teşekkür etmek istiyorum."

Avrupa Birliği (AB)Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in ofisinden yapılan açıklamada, AB'nin Birleşmiş Milletler'in çabalarını desteklediği bildirilerek, "Türkiye'yi bu anlaşmaya aracılık etme ve uygulanmasını desteklemedeki önemli rolünden dolayı takdir ediyoruz." değerlendirmesinde bulunuldu.

İtalya Başbakanı Mario Draghi,"İstanbul'da Ukrayna, Rusya, Türkiye ve BM tarafından imzalanan anlaşmalar, bütün uluslararası toplum için mükemmel bir haberdir." dedi.

Daha birçok ülke devlet başkanları, gazeteci ve entelektüeller Türkiye’nin bu haklı başarısına övgüler sundular...

Tahıl Koridoru Anlaşması nedir? Tahıl Koridoru Anlaşması neyi amaçlıyor?

Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi" imzalandı. İmzalanan anlaşmaya göre tahıl gemileri önce İstanbul’a gelecek, oradan da tüm dünyaya dağılacak. Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde gerçekleştirilen törende Türkiye adına Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya adına Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna adına Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov ve imza törenine tanıklık eden BM adına Genel Sekreter Antonio Guterres, tahıl ürünlerinin Ukrayna limanlarından sevkiyatına ilişkin belgeyi imzaladı.

Tarihi nitelikte olan tahıl koridoru anlaşmasıyla, Rusya'nın Ukrayna tahıl gemilerinin Karadeniz limanlarından geçmesine izin verip oluşan gıda krizine son bulması amaçlanıyor Anlaşmanın esas amacı, Odessa başta olmak üzere Ukrayna limanlarında sıkışıp kalan kargo gemileri ile silolardaki tahılın tahliyesi hedefleniyor. Limanlarda mahsur kalan gemi sayısının 80 civarında olduğu, ayrıca silolarda 20 ila 25 milyon ton tahıl bulunduğu tahmin ediliyor.

Rusya, kargo gemilerinin sorunsuz geçişini garanti edecek, bölgede askeri faaliyette bulunmayacak. Mayınların temizlenmesinin ardından Ukrayna karasularını ihlal etmeyeceğine dair güvence verecek Ukrayna denetimindeki Odessa, Pivdennyi ve Chornomorsk limanlarından gemilere yüklenen tahıl, kılavuz gemiler eşliğinde İstanbul’a gelecek, oradan tüm dünyaya yolculuk edecek. Ukrayna, Rus gemilerinin kendi karasularına hiçbir şekilde girmesini istemiyor.

Ukrayna’dan tahıl almaya giden gemilerin silah taşımadığından emin olmak için Rusya ve Türkiye’nin gözetiminde arama yapılacak. Gemilerin Karadeniz’e açılmadan önce İstanbul’da aranması planlanıyor. Tüm operasyon İstanbul’da kurulacak koordinasyon merkezince izlenecek.

İlgili merkezin operasyona hazır hale gelmesi için 3-4 hafta gerektiği, bu nedenle sevkıyatlara tam kapasite başlanmasının ağustosun ikinci yarısını bulabileceği belirtiliyor. 120 günlük takvim için imzalanan anlaşma süre bittiğinde otomatik olarak yenilenebilecek.

Ancak uzmanlara göre limanlardaki tahıl yükünü eritmek için bu kadar süre yeterli. Bu arada Ukrayna ve Rusya birbirleriyle anlaşma imzalamayacak. İki ülke de Türkiye ve BM ile paralel anlaşmalar yapacak.

Bu anlaşma ile beraber dünyada ortaya çıkması muhtemel bir gıda krizi ortadan kalktı. Bu anlaşma bir şeyi daha ortaya çıkardı; Dünya düzeninde Türkiye'nin İsviçre benzeri bir rol üstlenebileceğini gösterdi. Rusya-Çin Bloku ile Batı ittifakı arasında Üçüncü Dünya Savaşı başladı denebilir. Bu süreçte İsviçre yıllar süren tarafsızlık siyasetini bırakarak, batı ittifakının yanında yer aldı, Rusya'ya yapılan ambargolara katıldı. Onun yerini birinin doldurması gerekli. Rusya-Çin Bloku ile Batı ittifakı arasında arabulucu rolü üstlenmeye çalışan bir ülke de yok. Bu arabuluculuğa en uygun ülke Türkiye...

Uluslararası barış görüşmelerinin Antalya'da olması, Tahıl gıda krizinin Türkiye'nin ev sahipliğinde çözülmesi önemli göstergeler…

Bu anlaşma, uluslararası toplumun insanlığın karşı karşıya olduğu sayısız devasa problemlerin, sıkıntıların, zorlukların üstesinden gelmek için Türkiye ile birlikte çalışabileceğini gösterdi. Daha öncede olduğu gibi bu topraklar, bu ülke artık barışın umudu ve dünyanın merkezidir. Ne doğu bloku ne batı ittifakı; Merkez ülke TÜRKİYE’DİR.

Tahıl koridoru açılması Türkiye'nin uluslararası arenada imajını artırmıştır. Dünya’nın bir kısmında yaşayan insanlar olası açlıktan kurtulmış, Türkiye zor olanı başarmıştır. Bu anlaşma Türkiye'nin başarıyla yürüttüğü diplomasi trafiğinin sonucu olarak tarihe zafer olarak geçmiştir.

Önceki ve Sonraki Yazılar
Mahmut Ali C. Körosmanoğlu Arşivi