İhracatta KONYA-3

İl yazıda Konya dış ticareti, ikinci yazıda ülkelerle olan ihracattan sonra şimdi de ihracatımızın sektörel durumunu ele almak istiyorum.

Küçük bir hatırlatma olması açısından da verilere hızlıca bir bakacak olursak;

1996 yılında 62,5 milyon Dolar ihracat yapan Konya’nın, 2002 yılı sonuna gelindiğinde ihracatı 130 milyon Dolar. Konya’nın ihracatında 2012 yılına gelindiğinde, 1996’ya göre 20 kat, 2002’ye göre ise yaklaşık 10 kat bir artış görülüyor. 2011 yılında yaklaşık 1,2 milyar Dolar olan ihracatımız 2012 yılı sonunda yaklaşık 1,3 milyar Dolar. Bu yıl ki yüzdesel artış % 9,2 olarak gerçekleşmiş oldu. 2002’de en fazla ihracat yapan iller sıralamasında 19. sırada yer alana Konya, 2011 ve 2012’de Türkiye’de 14. sırada yer aldı.

Ayrıca, geçen sene 2,5 milyon Dolar kadar bir dış ticaret açığı veren Konya, bu sene dış ticaret fazlası verdi. Üstelik bu fazla 122,1 milyon Dolar seviyesinde.

Konya’nın 1996 yılında ihracat yapan firması 276, 2002 yılında ise 517 ihracat yapan firması 517. 2011’de 1.193 adet olan ihracat yapan firma sayısı 2012 yılında 1.313’e yükseldi. Konya ihracat yapan firma sayısını, 1996 yılına göre yaklaşık 5 kat, 2002 yılına göre ise 2,5 kat arttırmış. 2012 sonuna gelindiğinde ise en fazla ihracat yapan firma sayısında Türkiye’de 5. sırada yer alıyor.

Peki 2012 yılında yaklaşık 1,3 milyar Dolar ihracat gerçekleştiren Konyamızın, bu ihracatındaki sektörel dağılımı nasıl? Yine TÜİK verilerinden hareketle;

ISIC sınıflamasına göre 3 grupta ele alacak olursak; genel başlıklar itibariyle Konya’nın 1,276 milyar Dolar ihracatının, 1,187 milyar Dolar’ını “İmalat Sanayi” oluşturuyor. Yüzdesel ifade edecek olursak, Konya ihracatının k %93’ünü bu alan oluşturuyor. İkinci sırada “Tarım ve Ormancılık” yaklaşık 76,3 milyon Dolar, “Madencilik ve Taşocakçılığı” 9 milyon Dolar ve “Toptan ve Perakende Ticaret” 3,8 milyon Dolar.

Sınıflamada biraz daha detaya girecek olursak; 337 milyon Dolar ile “başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat” ilk sırada yerini alıyor. “Motorlu kara taşıtı ve römorklar” 268 milyon Dolarla 2. sırada iken “gıda ürünleri ve içecek” 199 milyon Dolar ile 3. sırada. Daha sonra ise listede yaklaşık 84 milyon Dolar ile “ana metal sanayi” ve 76 milyon Dolar ile “tarım ve hayvancılık” geliyor.

Şimdi biraz daha alt başlıklara doğru geçelim. “Motorlu kara taşıtlarının motorlarıyla ilgili parça ve aksesuarları” 192 milyon Dolar ile ihracatımızda ilk sırayı alıyor. “Gıda, içecek ve tütün işleyen makineler” 93 milyon Dolar ile 2. sırada, “demir-çelik dışındaki ana metal sanayi” ise 80 milyon Dolar ihracatla 3. sırada. Bu ilk 3’ün ardından da 76 milyon Dolar ile “pompa, kompresör, musluk ve vana”, 68 milyon Dolar ile de “motorlu kara taşıtlarının karasörleri ve römorkları”, 67,5 milyon Dolar ile “başka yerde sınıflandırılmamış hayvanlar ve hayvansal ürünler”, 63 milyon Dolar ile “kakao, çikolata ve şekerleme” listede yerini alıyor ve aşağıya doğru liste uzayıp gidiyor.

Bu bahsi kapatmadan önce yine TÜİK tarafından “fasıllara göre ihracat” verilerindeki durumu da vermek istiyorum:

“Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler; bunların aksam ve parçaları” 370 milyon Dolar ile ilk sırada iken “motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı” 216 milyon Dolar ile 2. sırada, 91 milyon Dolar ile de “alüminyum ve alüminyumdan eşya” 3. sırada yerini alıyor.

“Süt ürünleri; yumurtalar; tabii bal; diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler” ise 73 milyon Dolar ile 4. sırayı alıyor.

Konuyu bir bütün olmasının yanı sıra, alt başlıklar itibari ile sektörel olarak da ele aldığımızda, Konya’nın sadece bir tarım şehri, Türkiye’nin tahıl ambarı değil, aynı zamanda, önemli bir sanayi şehri olduğunu da söyleyebiliriz. 

Tarım ve hayvancılıkta Türkiye’de ilk sıraların ismi olan Konya, otomotiv yan sanayi, döküm, gıda, ayakkabıcılık, plastik, kimya gibi sektörlerde de önemli bir yerde. Enerji sektörü iddialı bir şekilde geliyor. Bunun yanında savunma sanayi, bilişim, yazılım, ilaç sanayisi içinde potansiyel bir şehiriz.

Özellikle 2023 için Türkiye 500 milyar hedefini koymuşken, Konya 15 milyar Dolar seviyelerinden bahsetmektedir. Önümüzdeki dönemlerde belli ki yapacak daha çok işimiz var. Ama Konya, İnşaallah, bu hedeflerine ulaşacak bir ilimiz. Bir hususu da belirtmek isterim ki o da katma değerli ürün konusu. Çok detay girmeden şunu ifade etmek isterim, sadece konteynırlar dolusu mal satıp 15 milyar Doları yakalamak hedefimiz olmamalı. Türkiye’nin de hedefi bu değil. Katma değeri yüksek ürünlerle birlikte bu hedeflere ulaşmak önemli.

 

(Not: Bazı rakamlar aşağı/yukarı yuvarlanmıştır.)