Tarım bilim kuruluna duyulan ihtiyaç

İnsanın

gölgesiyle tanımlandığı bir çağda

marşlara düşer belki birkaç şey açıklamak

belki ruhların gölgesi

düşer de marşlara

mümkün olur babamı

varlık sancısıyla çağırmak

diyor ya büyük şair

İsmet Özel.

İnsanı insan yapan fiziği değildir, görüntüsü değildir, görünür kısmı değildir. Görünür olmak, reklamını iyi yapmak, yetiyor günümüzde. Yani öyle bir çağda yaşıyoruz ki, kim daha çok görünürse, kimin daha çok sesi çıkarsa o makbul kişi oluyor.

İnternet, sosyal medya artık hayatın merkezine oturmuş durumda. Etrafımız sosyal medya vasıtası ile besleme uzmanları sosyal medya bilim adamları (!) ile doldu. Bugün söz sahibi onlar; sosyal medyada takipçisi fazla olanlardır. Bugün inandırıcılık takipçi sayısı ile birebir orantılı oldu. Bir bilginin doğru olup olmadığını o kişinin sosyal medya takipçi sayısına bakarak karar veriyoruz. “Kimin takipçisi çoksa onun dediği doğrudur” mantı oturmaya başladı. “Adamın yüzbinlerce takipçisi var, milyonlarca kişi onu takip ediyor, sana mı inanacağız yoksa O’na mı” diyor tarımla ilgili bilimsel bir hakikati söylediğin zaman.

İnternet çağındayız, bilgi akışı çık hızlı. İnternetin bilgiye ulaşımı kolaylaştırdığı gibi bir avantajının yanında yalan bilgiye maruz kalma diye de çok büyük bir zaaf noktası var. Yalanla doğruyu ayırt etmek çok zor. Bir bilgi kirliliği var. Bu yanlış bilgiler tarımsal bilgi ile ilgili değil sadece. Hemen her konuda bu yollarla elde ettiğimiz tüm bilgilere şüphe ve itidalli yaklaşmak zorundayız. Bu malumatların çoğu da ya algı, ya manipülasyon ya da yalan malumat oluyor. Ayık bir kafa, dikkatli bir zihinle bu malumat kirliliğinden kendimizi koruyabiliriz ancak… Herkeste sosyal medya okuryazarı değil. Böyle olduğu için de yalanın yayılma hızı çok daha fazla, bu bilimsel bir çalışmayla da ispatlanmış science dergisince. İşte böyle bir bilgi kirliliğinde güvenilir mercilere ihtiyaç duyuluyor.

Tek başına sosyal medyada baskın ama bilim dünyasında bir karşılığı olmayan kişilerle mücadele etmek mümkün değil. Bu yüzden kamuoyunun yararı için kurumsal ve kamusal bir güçle ancak bu yalanlarla başa çıkılabilir. Üniversitelerin güvenilirlik açısından bir karşılığı var hala. İşte bu yüzden pandemi döneminde insanlar internetten gelen malumat bombardımanına sağlık bakanlığının bilim kurulunu kendilerine siper ettiler, kendilerini ancak öyle koruyabildiler, o kadar yalan yanlış bilgi bombardımanı vardı ki, bizler sağlık bakanlığının bilim kurulu çıksa da bir açıklama yapsa diye akşam saat 20’yi beklerdik.

İletişim Başkanlığının Dezenformasyonla Mücadele Birimi var. Çok da önemli bir işlev görüyor. Her bakanlık kendi konuları ile alakalı böyle bir birim oluşturabilir. Veya İletişim Başkanlığı eli ile bu işlevi yürütmek te mümkün.

İnternette dolaşan yalan yanlış bilgilerle elbette devlet mücadele ediyor, ilgili bakanlıklar gerçek bilgiyi paylaşıyor. Ama onların da maalesef takipçi sayısı da az olduğu için muhatabına ulaşmada bazen problem oluyor. Tarım bakanlığının da bu yanlış bilgileri düzelten, kamuoyuna doğru bilgiyi sunan çalışmalar yapılıyor. Ancak bu çok duyulmuyor. Bunun için müstakil bir tarım bilim kurulunun oluşması gerektiğini düşünüyoruz.

Tarımla ilgili o kadar yanlış ve ilmi düzeyi düşük yazılar, konuşmalar var ki, bazıları gerçekten de tahammül sınırlarını zorluyor. O kadar çok yalan yanlış bilgiler dolaşıyor ki konusunda uzman mühendisler ve teknik elamanların bile o yanlışlara inanası geliyor. Yanlışlar tekrarlana tekrarlana doğrunun yerini alıyor. Bura da doğruyu bilip de susmak bir vebal getiriyor. Sözleri altın olanların sükutu intihardır gerçeğinden hareketle diyoruz ki tarımla ilgili konularda Ziraat Fakültelerindeki ve Veteriner fakültelerindeki akademisyenlerin, ziraat mühendislerinin, veteriner hekimlerin teknisyenlerin artık daha çok konuşması ve gündeme gelmesi gerekiyor.

Tarımla ve gıda ile ilgili gerçek bilgilerin yaygınlaşması, yalan ve yanlış bilgilerin düzeltilmesi kurumsal bir kimlikle yapılması gerekmektedir. İşte bunun için mutlaka bir tarım bilim kurulu kurulmalıdır.…

Tarım bilim kuruluna düşen görev bilimin tarafsızlığı ve güvenirliğinden hareketle halka, bu millete gerçekleri olduğu gibi anlatmak… Milletin gözünü açmak.” Uzmanlık gerektiren bir konuda bilgi alacağınız kaynaklara dikkat etmelisiniz ey vatandaş” demek. Konunun uzmanı değilse dinlemeyin o kimseyi demek...

Burada tarımda bilimsel bilgini özelliklerini tekrar bir gözden geçirelim. Bilimsel bilgi kamusaldır, kamuya açıktır. İspatlanabilir, tekrarlanabilirdir.

Tarımsal bilgi; objektiftir, bireyden bireye değişmeyip herkes için aynıdır. Cihanşümuldür; bilim herhangi bir milletin, ırkın malı değil tüm insanlığın malıdır. Hissi değildir; akla ve mantığa dayalıdır. Üst üste koyarak, biriktirerek ilerler. Sistematiktir ve düzenlidir. Tabuya yer yoktur, eleştiriye açıktır.

Genel itibari ile fen bilimleri ve matematik kesin ve nettir. Havaya atılan taş yere düşer. Neden? Çünkü yerçekimi vardır MG’den dolayı taş yere düşer. Bunun sana göresi, bana göresi olmaz. Sosyal bilimler böyle değildir. Herkes farklı düşünülebilir, bu gayet doğaladır. Aktüel bir konu olduğu için örnek vermek gerekirse, Rusya Ukrayna savaşı hakkında herkes bir şeyler söyleyebilir. Doğrudur, yanlıştır, İyidir, kötüdür, faydalıdır, zararlıdır vs…Konuyu bakış açınıza göre saatlerce tartışabilirsiniz. Ama matematikte iki kere iki dörttür. Bu ABD’ de dörttür, Endonezya’da da dörttür. Dünyada da dörttür uzayda da dörttür. İki yüzyıl önce de dörttü, beş yüzyıl sonra da dört olacak.

Tarımında da genel geçer doğruları vardır. Hibrit tohum ya yararlıdır ya da zararlıdır. Buğdayda ya GDO vardır ya da yoktur. Hibritin sana göresi bana göresi olmaz. Buğdayda sana göre GDO vardır bana göre yoktur olmaz. Kesin ve nettir.

Tarımda da tartışılacak konular elbette var. Büyük baş hayvancılığımı yapalım yoksa küçükbaş hayvancılığımı. Buğday mı ekelim, nohut mu bunlar tartışılabilir. Hangisi kazancı yüksek, pazarlama sorunu yok vs. tartışılabilir. Bunlar ayrı şeyler, karıştırmamak lazım.

Bir ihtiyaç olarak gördüğümüz Tarım bilim kurulu kurulup tarım ve gıda ile ilgili konularda milletimizin kafasına takılan sorulara cevaplar vermelidir. Güncel ve bilimsel soruları cevaplanmalıdır. Bu millete 48 kromozomlu buğday mı tüketiliyor, gluten zararlı mıdır, market tavuğu hormonlu mudur, ekmekte domuz katkısı mı var, gıdalara katılan katkılar zararlı mıdır vs… vs… kamuoyunu gereksiz yere meşgul eden sorunlara cevap ancak bu tarım bilim kurulunun vereceği cevaplar ile mümkün olabilir.