Türkiye'de 12 çift kalan bozkır kartalı, kırmızı listede

Dünya Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) kırmızı listesinde, "en tehlike altında" olan türlerden bozkır kartalının Türkiye'deki yaşam alanlarının korunması için uluslararası çalışma başlatıldı. Proje koordinatörü olan uzman biyolog Cansu Özcan, Türkiye'de sağlıklı ürediği düşünülen 12 çift bozkır kartalı bulunduğunu söyledi.

Türkiye'de kartalların yaşamı, popülasyonu, karşılaştıkları tehditler ve korunmasına yönelik yıllardır çalışmalar yürüten uzman biyolog Cansu Özcan, bozkır kartallarının korunması için Macar Kuş Araştırmacıları (Macaristan BirdLife) ile birlikte koruma ve araştırma çalışması başlattı. "Bozkır Kartalı Koruma Tanıtımı" isimli çalışma kapsamında bilim insanları ve doğa film yapımcılarından oluşan, "Yırtıcı Kuşların Araştırılması ve Korunması-RAPCON (Raptor Conservation)" unvanıyla ekip oluşturuldu. Bu kapsamda, nesli tehlike altındaki türlerle ilk çalışma için bozkır kartalı seçildi.

İÇ ANADOLU'DA PİLOT ÇALIŞMA

Küresel ölçekte nesli tehlike altında olan türlerin bilimsel çalışmasının 2022 yılı itibarıyla başlatıldığını belirten Cansu Özcan, "Ülkemizde nesli tehlike altında olan türlerden bozkır kartalı için pilot uygulama olarak İç Anadolu Bölgesi'nde çalışılmaya başlandı. Türü tehdit eden unsurlar, üreme başarısı, yayılımı, dağılımı çalışılırken, bölge halkı ile etkin eğitim çalışması da yürütüldü" diye konuştu.

NESLİ "EN" TEHLİKEDE

Bozkır kartalının IUCN'in kırmızı listesinde, "en tehlike altında" kategorisinde olduğunu belirten Özcan, "Türkiye'nin hemen her bölgesinde göç döneminde görülüyor fakat sadece İç Anadolu Bölgesi'nden üreme, yuva kayıtları var. Konya, Kırşehir, Aksaray, Kayseri, Nevşehir çalışmanın yapıldığı iller. Yuva kayıtlarının olduğu köyleri çok hassas bir tür olduğu için veremiyoruz. Türkiye'de sağlıklı ürediği düşünülen 12 çift, üreme başarısı oldukça düşük. Dünya toplam popülasyonunun 37 bin çift olduğu tahmin ediliyor. Avrupa'da soyu tükenmiş, Rusya ve Kazakistan'da üreme bölgeleri var" dedi.

İNSAN KAYNAKLI HIZLI YOK OLUŞ

Bozkır kartallarının insan kaynaklı nedenlerle hızlı yok oluş sürecinde olduğunu aktaran Özcan, "Çalışmamızda bir yandan türün üreme alanları keşfedilmeye çalışılırken, diğer yandan bölgede ve küresel ölçekte oluşabilecek tehditler tespit edilmeye çalışıldı. Küresel ısınma ve iklim değişikliği başta olmak üzere yanlış tarım yöntemleri, türün yaşam alanı habitatlarının bozulması, aşırı ve yanlış tarım metotları gibi belli başlı sorunların, türü tehdit eden başlıca konular olduğu tespit edildi" diye konuştu.

BİLİMSEL ÇALIŞMALAR DESTEKLENMELİ

Türün sorunlarının çözümüne dair yöntemler geliştirmeye çalıştıklarını kaydeden Cansu Özcan, küresel sorunların baskısıyla yok oluşun hızlandığını, sahada insanların türü tanıması ve koruması gerektiğine yönelik çalışmalar yaptıklarını söyledi. Özcan, bilimsel çalışmaların daha fazla desteklenmesi gerektiğini belirterek, STK, kamu ve özel kurumların nesli tehlike altındaki türlere dair iş birliği ağını genişleterek sürdürmesinin tür için önemli olduğunu vurguladı.

KÖY OKULLARINDA RESİM YARIŞMASINesli tehlike altındaki türlere dair ilk yerel eğitimleri başlattıklarını da anlatan Cansu Özcan, bunun zaman içinde yaygınlaşacağını ve artık bölgesel korumanın güçleneceğine inandıklarını kaydetti. Özcan, "RAPCON ekibi olarak köy okullarında bozkır kartalı resim yarışması düzenledik. Türün yaşam alanında bulunan köylere bilgilendirme posterleri ve broşürler dağıttık. Çocuklar arasında yapılan resim yarışmasında ilk kez bozkır kartalı resmeden çocuklara yine bozkır kartalı temalı hediyeler dağıtıldı" dedi.