TBMM Anayasa değişikliğini öngören yasayı kabul etti. Haftalardır Ak Parti ve MHP’den fire verileceği ve değişikliğin Meclisten geçmeyeceği yönündeki fısıltı haberleri de bir kez daha boşa düştü. Anayasa değişikliğinin altında yatan temel felsefe yürütmenin çok başlılığının bitirilmesidir. Bu da tabii olarak parçalı koalisyon hükümetleri dönemini kapatacaktır. Önümüzdeki yüzyıl güç mücadelesinin sertleştiği, büyük ve merkez güçlerin dahi başta savaş olmak üzere tüm risklere açık olduğu, müesses nizamın bozulduğu, uluslararası vesayet makamı olarak kullanılan uluslarüstü kurum ve kuruluşların tartışılmaya açılarak önümüzdeki yıllarda değişeceği bir dönem olacaktır. Bu dönemin önemli aktörlerinin başında güçlü liderler gelecek. Lideri güçlü yapan en önemli unsur ise arkasındaki halk desteğidir.
Değişen sistem ile bundan sonra Türkiye’yi yönetmeye talip kişinin en az yüzde elli oy alması gerekecektir. Yüzde elli ve üstü bir oyla yönetime gelen şahsın halkına yukarıdan bakma, halkın değerleriyle çelişme ihtimali ortadan kalkacak. Ayrıca başta bürokrasi içinde oluşan ve millet iradesine ipotek koyan vesayet makamları yasal sınırları içinde tutulacaktır. Asker askerliğini, yargı yargıçlığını yerine getirecek, ülkenin yönetimi ve karar alma yetkisi siyasi iradenin yani seçilmiş Cumhurbaşkanı’nın elinde olacaktır. Başta büyük sermaye ve medya olmak üzere siyasi iktidar üzerinde güç kullanan ve kararlarını etkileyen güç odakları da belli sınırlar dahilinde bu güçlerini kullanabilecektir. Halkın büyük bir desteği ile iktidara gelen Cumhurbaşkanı –olağanüstü haller dışında- belirli bir süre içinde ülke yönetimini elinde tutacaktır. Bu da iktidar gücünü meşru olmayan yahut meşruluk sınırlarını aşan güç odakları ile paylaşma ihtimalini azaltmaktadır. Bunun yanında uluslararası arenada ülkesi aleyhine baskılara daha fazla dik durabilecek bir yapı ve karakterde olacaktır. Yeni getirilmek istenen sistemin eksik yönleri, eleştirilen tarafları olacaktır. Kimlerince eleştiri konusu yapılan hususlar bazılarınca sistemin en büyük destek gören tarafı olabilir. Bu sebeple tam bir mutabakat mümkün değildir. Halkın çoğunluğunu temsil eden siyasi partilerce meclise getirilen değişiklikler yine halkın çoğunluğu tarafından kabul edilmesi halinde kimsenin meşruluk tartışması yapma hakkı kalmamaktadır.
Aşağıda değişiklik sonrası halk oyuna sunulacak düzenlemeler gösterilmiştir;
Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak
Milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek
TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri, 5 yılda bir aynı gün yapılacak
Meclis, denetim ve bilgi edinme yetkisini, "Meclis araştırması", "Genel görüşme", "Meclis soruşturması" ve "Yazılı soru" yoluyla kullanacak
Cumhurbaşkanının partisiyle ilişiği kesilmeyecek
Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıl olacak. Bir kişi en fazla 2 kez cumhurbaşkanı seçilebilecek.
Cumhurbaşkanlığına, seçimlerde geçerli oyların en az yüzde 5'ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek.
Seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek.
Cumhurbaşkanı "Devlet başkanı" olacak, yürütme yetkisini üstlenecek, Başkomutanlığı temsil edecek
Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atayacak ve görevlerine son verecek.
Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunacak.
Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek.
Kanunda açıkça düzenlenen konularda cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacak.
TBMM'nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz olacak.
TBMM cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında soruşturma açılmasını isteyebilecek.
Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen cumhurbaşkanı seçim kararı alamayacak.
Cumhurbaşkanı, bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecek.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve görevden alınacak.
Milletvekilleri, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erecek.
TBMM, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek.
Cumhurbaşkanı, kanunda düzenlenen ilgili şartların gerçekleşmesi halinde OHAL ilan edebilecek.
Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun adı, Hakimler ve Savcılar Kurulu şeklinde değişecek.
Bütçeyi Cumhurbaşkanı Meclise sunacak.
Bakanlar Kurulu olmayacak. Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı tarafından anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılacak ve yerine getirilecek.
TBMM'nin bir sonraki seçimi ve Cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde birlikte yapılacak.
Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve askeri mahkemeler kalkacak.