Türkiye Süper Ligi'nde bu sezon sahada en fazla 8 yabancı olabilir kuralı yürürlüğe girdi. Yerli oyuncuların piyasası arttı. Tüm takımlar bu kurala göre transfer yaptığı için aslında bir takımda hiç düşünülmeyecek yerli oyuncular da takımların kadrolarında yer bulmaya başladı. Konyaspor bu konuda daha planlı hareket etti. Soner Dikmen, Serdar Gürler ve Oğulcan İlgün transferleri kadroda mevcut Abdülkerim Bardakçı, Ahmet Çalık, Adil Demirbağ, Barış Yardımcı gibi oyuncuların üzerine eklenince Konyaspor'un eli rahatladı ve yabancı kuralı zorlaması Konyaspor'u fazlaca etkilemedi.
Ancak tabi ki bu her zaman böyle olmayacak. Bu kural özellikle teknik direktörlerin oyuna müdahalelerini çok zorluyor. İlk 11'de yer bulan yerli oyuncular sakatlansa ya da cezalı duruma düşerse kenarda aynı mevki için yerli oyuncu yoksa takımların oyun planını baştan aşağı değiştiriyor. Teknik direktörler sahada randıman aldığı bir yabancı oyuncusunu feda etmek zorunda kalıyor. Yine kötü oynayan bir yerli oyuncuyu da oyundan almak oldukça güç, iyi oynayan bir oyuncuyu çıkarmak zorunda kalmak bir yana sıkı bir matematik hesabı gerektiriyor. Bu kadar güçlüğe rağmen Türkiye Milli Takımı seçicilerin Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor'un yerlileri dışındaki diğer takımlardaki yerli oyunculara üvey evlat muamelesi yapınca yerli oyuncu oynatma zorunluluğu da anlamsızlaşıyor.
Dünyada bu iş nasıl yapılıyor ona bir göz atarsak:
Almanya'da sahaya çıkacak ilk 11 oyuncularıyla ilgili bir yabancı sınırlaması yok, ancak kadroda 12 Alman oyuncu olmalı bunların 8 tanesi alt yapıdan yetişmiş olmalı,
Avusturya’da sahaya çıkacak oyuncularda bir sınırlama yok kadroda 10 Avusturyalı oyuncu
olması isteniyor.
Belçika'da bir sınırlama yok ancak kadroda en az 6 oyuncunun altyapıdan yetişmiş olması şartı aranıyor.
Fransa'da AB oyuncularına ilave en fazla kıta dışı 4 yabancı oyuncu sahaya çıkabilirken, İspanya'da AB oyuncuları dışında kıta dışı oyuncu sayısı 3, İtalya, İsviçre, Yunanistan'da bu sayı 5.
Portekiz ve Polonya'da ise hiçbir kısıtlama, sınırlama yok.
İngiltere'de yabancı sınırlaması yok ancak transfer edilecek oyuncuların belli sayıda milli olması şartı aranıyor.
Bizdeki gibi yabancı sınırlaması Rusya, Ukrayna, Romanya, Macaristan, Çekya, Hırvatistan, Slovakya gibi eski komünist ya da eski doğu bloğu ülkelerinde var. Sahaya çıkacak yabancı oyuncu sayısı bu ülkelerde üç ila yedi arasında değişiyor.
Belçika'da sınırlama olmasa da kadroda alt yapıdan yetişmiş en az 6 oyuncu olma zorunluluğu var. Norveç'te kadroda 14 yerli olmak zorunda, bunlardan 2 tanesinin altyapıdan yetişmiş olması şart. Hollanda'da bir sınırlama yokken 18-20 yaş arasındaki oyunculara asgari bir maaş ödenmesi şartı var.
Ben şahsen yabancı kısıtlaması yerine altyapıdan oyuncu oynatma zorunluluğundan yanayım. Yabancı sınırlamasının tamamen kaldırılması ancak kadrosunda takımların alt yapısından yetişmiş belli sayıda oyuncu bulundurma zorunluluğu oldukça makul bir çözüm gibi görünüyor. Hatta 21 kişilik maç kadrosunda en az 5 tane altyapıdan yetişmiş oyuncu bulundurma zorunluluğu getirilebilir. 5 alt yapı oyuncusu kontenjanına başka oyuncu yazılamamalı. Bu durumda takımlar ya kısıtlı bir kadro ile oynamak zorunda kalacaklar ya da alt yapılarına dönüp bakmak zorunda kalacaklar. Bu durumda bence bir de yaş sınırı konulmalı. Altyapıdan yetişmiş 26 yaşını doldurmamış 5 oyuncu olarak kural düzenlenebilir. Altyapıdan yetişmiş bir kaç oyuncu yakalayıp takımların ilanihaye bu oyuncularla kuralı doldurmasının önüne geçilmesi daha iyi olacaktır. Yaşlı oyuncularla bu kuralın delinmesinin önüne geçilmesi gerekir. Kendi milli takımında oynamamış olması şartıyla yabancı oyuncular da bu altyapı kontenjanına dahil edilebilir.
Altyapıdaki oyunculara Hollanda'da olduğu gibi asgari bir maaş ödeme zorunluluğu faydalı olacaktır. Belçika ligi ve Almanya ligi bu koduna örnek alınabilir. Alt yapı oyuncuları mecburen A takım oyuncuları ile idman yapacak, takımlar kadrolarını geniş tutabilmek için mecburen bu oyuncuların gelişimi için özel çaba sarf etmek zorunda kalacaklardır. Bir kısıtlama olacaksa bu yabancı kısıtlaması değil altyapıdan yetişmiş oyuncu bulundurma zorunluluğu şeklinde olmalıdır.