Toplu sözleşme bir fırsattır, değerlendirilmelidir…

Şenol Metin

6. Dönem Toplu Sözleşmeleri görüşmeleri yetkili Konfederasyon Memur-Sen ile Kamu İşveren Heyeti arasında başladı. 20 Ağustos tarihine kadar sonuçlanması gereken görüşmelerde Memur-Sen ve bağlı sendikaların talepleri, Kamu İşveren Heyetinin bilgisine sunuldu. Kamu İşveren Heyetinin bileşeni Bakanlıkların kendi sorumluluk alanlarındaki değerlendirmeleri devam ediyor. İlan edilen Toplu Sözleşme takvimine göre bu hafta çok kritik. Memur-Sen’e bağlı yetkili sendikaların muhatabı bakanlıkların talep kabul, müzakere tasnifi ardından nihai müzakere ile hizmet kollarının toplu sözleşme süreci teknik boyutta nihayetlenmiş olacak. Toplu sözleşmenin tüm memurları ilgilendiren boyutunda ise Memur-Sen’in taleplerini incelediğimizde kamuoyunda genel kabul ‘makul talepler’ olduğudur. Taleplere baktığımızda;

İlk dikkat çeken husus ‘seyyanen zam’: 600 TL’lik seyyanen bir zam talep edilmiş ki, bu zammın hizmetliye de 600 TL, genel müdüre de 600 TL olması, en az maaş alan memur ile en çok maaş alan arasındaki makası daraltarak gelir dağılımında adaleti tesis eden bir işlevi olmasını önemsiyoruz.

Bu yıl Memur-Sen’in taleplerinde dikkat çeken bir diğer husus ta;

Hükümet ve Maliye Bakanlığı, memur maaşlarını hedeflenen enflasyonu referans kabul ederek planlarken, memurların ve emeklilerinin gerçekleşen enflasyonun maaşlarda yarattığı aşınmayı dikkate alan bir talep oluşturması arasındaki çatışmaya makul bir çözüm üretebilmesidir. Memur-Sen’in çözümü, bir çeşit eşel-mobil diyebileceğimiz modele refah payını entegre eden bir model. Toplu sözleşmede verilen zam enflasyonun altında kaldığında farkın telafisi ise genel uygulama idi ve teamülleşmişti. Ancak teamülleşen bu durum toplu sözleşme masasını değersizleştirmekle kalmamış, İstatistik Kurumunu memur maaşlarının belirleyicisi haline getirmiştir. Ki bu memur sendikacılığı için çok ciddi komplikasyonlara neden olabilecek bir risktir. Memur-Sen, gerçekleşen enflasyon artı  2022 için %3, 2023 için %3 olmak üzere refah payı talebi ile hem toplu sözleşme masasının itibarsızlaştırma sürecine dur demiş, hem de bu talep ile masayı değerli kılacak çok nitelikli bir talepte bulunmuştur. Kamu İşveren Heyetinin ve siyasi iradenin bigane kalmayacağını umut ediyorum.

3600 ek gösterge talebinin ise memur yaş ortalamasının arttığı gerçeğinde emekliliğe özendirecek bir talep olup, kamuda istihdamda tıkanmayı aşma potansiyeline sahiptir. Gençlerin istihdam imkanını arttıracaktır.

Memur-Sen’in sosyal yardımlar ile ilgili talepleri de dikkat çekicidir. Anayasa’da devletimizi tanımlayan ‘sosyal devlet’ ilkesini Memur-Sen’in ne kadar içselleştirdiğini bu talep listesinde görebiliyoruz. Özellikle engelli ve kadın boyutunda…

Sonuç olarak;

Memur-Sen, milli iradenin istinatgahı bir teşkilattır. Taleplerimizi çalışanlarımıza daha yüksek ücret talep ederken, çatışmacı bir anlayışla ülke pastasından daha çok pay kapma ekseninde değil, HAK ekseninde yapılandırıyor ve; ‘Hakkımızı, ülkenin artan milli gelirinden hakkımız olan payı istiyoruz.’ diyoruz. Bunu derken de bu talebimizi gelir dağılımındaki adaletsizliği giderecek şekilde ‘yüksek gelir gruplarına daha düşük, düşük gelir gruplarına daha yüksek oranlı’ artışları talep ederek sosyal adaleti temin edecek bir formda yapılandırıyoruz. Çünkü  ‘sıfır faiz politikası’ ile beraber ‘adil ücret’ talebinin gelir dağılımındaki adaletsizliği giderecek en iyi enstrüman olduğunu biliyoruz. Yine, Toplu Sözleşme görüşmelerinde sendikamız üyesi dahi olamayacak emeklilerin haklarını özel bir başlık olarak görüşmemizin arka planında da bu var.

Özetle;

Gelir dağılımında adaletin tesisi için emeği desteklemek tek seçenektir ve bu;

Siyasal bir karardır. Demokrasinin eşit ve genel oy prensibi kadar siyasal bir karardır. Toplu sözleşme masasında emeği desteklemek, adil gelir dağılımını sağlamakla kalmayacak siyasal istikrarı da tesis edecektir. Bu nedenle 2021 Ağustosunda gerçekleştirilecek olan 6. Dönem Toplu Sözleşme süreci bir fırsattır, siyasi irade 2023 vizyonunda bu fırsatı değerlendirmelidir.