Standart Sapma

Necmettin Şimşek

Standartları özel sektör ölçülebilir olarak algılar iken kamu sektörü yasal olarak algılıyor.

Standart sapmalar hesaplanırken pratik olmak ve hesaplamaları yorumlayabilmek gerekir.

En güvenilir devlet kurumları sıralaması Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Türk Hava Kurumu, Türk Silahlı Kuvvetleri, Devlet Hastaneleri, Devlet Okulları, Orman Genel Müdürlüğü, Devlet üniversiteleri, Polis, Belediyeler ve son sırada Devlet kurumları.

Ölçülere ve yasalara uygun olanlar üst sıralarda, standarttan sapma ölçüsü ne kadar artarsa o kadar liste sonuna yaklaşılır.

Meteoroloji, bilime dayalı, evrensel kurallar ile tespit yapıyor ve dünyadaki benzeri kurumlarla işbirliği içinde. Dünyadaki tüm meteorolojik tahmin kuruluşları ile bilgi alışverişi yapıyor, dünyadaki gelişmelerle anlık bağlantı halinde. Yerli, millî ve evrensel.

***Eğitim

ODTÜ Enformatik Enstitüsü bünyesindeki University Ranking by Academic Performance (URAP) Araştırma Laboratuvarı tarafından hazırlanan, dünyanın en iyi 2 bin 500 üniversitesinin sıralandığı listede Türkiye'den 82 üniversite yer aldı.

2020 yılını göz önüne alarak yapılan listede ilk 600'ün içine Bilkent, Hacettepe, Koç; ilk 800'ün içine ise Boğaziçi, İTÜ ve ODTÜ girdi.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) yaptığı şimdiye kadarki en kapsamlı küresel eğitim araştırmasında Türkiye 76 ülke arasında 41. sırada yer aldı.

Sıralamada ilk 5 sırada Asya ülkeleri, son 5 sırada ise Afrika ülkeleri var.

76 ülkedeki sınav sonuçlarını temel alarak yapılan kıyaslamada çıkan sonuç, eğitim ve ekonomik büyüme arasındaki bağlantılı.

***Teknolojik ekonomi

Amazon 32 milyon $, Apple 29 milyon$, Google18 milyon $, Microsoft 15 milyon $, Intel 9 milyon $, Facebook 8 milyon $, Netflix 2 milyon $ 1 saatte kazanıyor. Bu sıralama ilerleyen yıllarda kesinlikle değişecektir.

Çin Amerika arasındaki ticari savaşa benzer savaş ülkemize de sıçrayabilir. Teknoloji üretmediğimiz gibi yazılım konusunda da standartlarımız çok düşük.

Rusya nasıl arama motoru yaptıysa biz de yapabiliriz.

Artık şirketler ülkeler kadar para kazanıyor ve ekonomik güçlerinden dolayı yasaları değiştirmek istiyorlar.

***Yaşam standartları

Dünyanın en yüksek yaşam standartlarına sahip ülkelerinden İskandinav ülkeleri şaşırtmayarak başı çekerken, oldukça yüksek nüfusa sahip ülkeler de üst sıralarda kendine yer bulmayı başardı. Bu da gayri safi yurtiçi hasılanın listenin oluşumunda o kadar da önemli olmadığının altını çiziyor.

Sağlık, barınma, eğitim, erişilebilirlik, yaşam beklentisi, kişisel haklar, seçme özgürlüğü ve hoşgörü.

İnsani Gelişmişlik Endeksinde bu yıl da Norveç başı çekti. İlk üç sırada Norveç, İsveç ve İrlanda yer alırken 4. sırayı Almanya Hong Kong ile 5. sırayı da Avustralya İzlanda ile paylaştı. Listede Kıbrıs 31'inci, Yunanistan 32. ve Türkiye 59. sırada.

Yaşam kalitesinin en düşük olduğu ülke ise Nijer. Nijer’i diğer Afrika ülkeleri Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Güney Sudan ve Burundi izliyor. Listede 189 ülke yer alıyor.

İnsani gelişmişliğin "çok yüksek", "yüksek", "orta" ve "az" olarak derecelendirildiği listede Türkiye, 62 ülkeden oluşan "çok yüksek insani gelişmişlik" bölümünde 59’uncu sırada.

Sonuç olarak;

Ortalama yaşam süresi, boşanma oranı, toplumsal yaşam, ekonomik durum, yolsuzluk, iklim ve coğrafya, işsizlik oranı, siyasi özgürlük, cinsel eşitlik, intihar oranı göz önüne alınınca standartlardan ne kadar sapmışız.

Standart sapma hesaplamak için sahada olanların söyledikleri gerçekçidir. Masa başında olan hiç kimse sahaya çıkmadan anlayamaz ve anlatamaz.