RAKİBİ SİNSİ YÖNTEMLE YIKAN AMBUSH MARKETING

Sedat Dönmez

Özellikle spor organizasyonlarında ana sponsorun dışında o etkinliğin ana sponsoruymuş gibi davranan, televizyon programlarına sunar sundu reklamları veren, maçlarda alt bantlarla sık GRP alan bazı markalarla karşılaşırız. Hatta bu markalar öyle iletişim yöntemleri kullanırlar ki organizasyonun asıl sponsoru kim onu bile şaşırırız. Pazarlama dünyasında son zamanlarda sık kullanılan aynı zamanda etikliği bir yöntem olan Ambush Marketing (Sinsi Pazarlama) spor, sosyal, siyasi etkinliklerde karşımıza bolca çıkan bir yöntem.

Literatürde sinsi pazarlama, otlakçı pazarlama gibi isimleriyle karşılaşacağınız Ambush Marketing özellikle spor organizasyonlarında karşımıza sıklıkla çıkıyor. Gerilla pazarlamanın bir alt dalı olarak incelenebilecek olan sinsi pazarlama sponsorluk gerektiren bir organizasyonda rakip başka bir firmanın, bir bedel ödemeden ve yasaları ihlal etmeyecek kurnazlıkta iletişim yöntemleri kullanarak kendi markasını olayla ilişkili hale getirmesi olarak açıklanabilir.

Yani tam olarak rakibi herhangi bir etkinliğe sponsor olan bir firmanın tabiri caizse şark kurnazlığı veya rakibin yatırımından yararlanarak onları tuzağa düşürecek yöntemlerle o etkinliğin asıl sponsoru olarak kendini göstermeye çalışması. Tabi ki bu sadece spor organizasyonlarında değil birçok politik olayda bile karşımıza çıkmaktadır. İletişimin “mış gibi” yapılmasıdır. Para yatırmadığımız bir etkinlikte kurnazca yöntemler kullanarak o etkinliği sahipleniriz.

Özellikle Dünya Kupası organizasyonlarında Pepsi ile Coca-Cola arasında bu uygulama daha önce sık görülen örnekler arasında. Hepimiz biliriz Coca-Cola özellikle sporun olduğu tüm organizasyonlarda ana sponsor olarak yer alır ki dünya kupası bunların başında gelen organizasyonlardan biridir. Bu dönemlerde Pepsi ise sponsor olmak yerine çeşitli TV programlarında sponsorluklar yapar, futbolcuların Pepsi formasıyla büyük posterlerini dağıtır, dünya kupası futbol topunu promosyon olarak verir, bazı futbolcuların basın açıklamasını Pepsi arka planlı alanlarda yaptırır kısacası dünya kupası ile ilgili algımızı tamamlayacak tüm promosyon, reklam yöntemlerini ustaca kullanır. Etkinlik sonunda etkinliğin ana sponsorunun Pepsi olduğunu düşünen kitle hiç de az değildir.

Yine bir başka örnek 1992 Olimpiyatları’ndan. Etkinliğin resmi sponsoru Reebok iken, ABD basketbol takımının basın toplantısına Nike sponsorluk yapmıştı. Nike’nin Michael Jordan’ı, altın madalyasını alırken Reebok logosunu kapatmıştı. Böylece Nike sinsi bir yöntemle rakibinin yaptığı yatırımdan pay çıkartmıştı.

Etkinliğin medya sponsorluğunu yapmak, oyunculara katkı sağlamak, etkinlikle eş zamanlı ve ilişkili reklam kampanyası üretmek, yaratıcı sinsi stratejiler geliştirmek, alt kategorilere sponsor olarak yatırımları sömürmek çeşitli Ambush Marketing stratejileri arasında sayılabilir.

Kullanabilene ve kullanmak isteyene etkili bir pazarlama yöntemi. Eğer etik kuralları ve yasaları ihlal etmeyecek şekilde kullanılırsa ciddi bir fırsat olarak görülebilir.