Dünya'nın yeni korkulu rüyası Çin'de başlayan ve birçok ülkeye yayılan, hayvanlardan bulaşan coronavirüsü.
Bildiğimiz grip gibi kendini belli eden ancak sonuçları ölümcül olabilen bu virüsün tedavisi için çinli bilim adamları çalışıyor ama hala bir sonuca ulaşamadılar. Resmi rakamlara göre Çin'de 24 bin 600 kişi bu virüsten dolayı hayatını kaybetti. Tabi her gün bu rakamlar değişiyor. Ancak Çin yönetiminin virüs şüphesiyle 1 milyon insanı imha ettiği de söylentiler arasında.
Virüsün Çin'in Wuhan kentindeki Huanan Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarından bulaştığı belirlendi. Pazarda yasadışı olarak koaladan, karıncayiyene, geyikten Misk kedisine kadar pek çok hayvan satılıyor.
Salgın ilk başladığında yarasa çorbasından bulaştığı söyleniyordu ancak yeni bulgulara göre Çin'de yaşayan Pangolin adlı bir hayvandan bulaştığı anlaşıldı. Çinli bilim adamları salgının sebebini araştırmaya devam ederken Amerika'nın bu işte parmağı olduğu söyleniyor. Amerika Dünya ticaret devi Çin'in işlerini baltalamak için böyle bir virüs yaymış olabilir mi acaba? Belki de Amerika kuyuya bir taş attı kırk Çinli çıkaramıyor.
Bu virüs dünyanın yaşadığı ilk salgın değil. Dünya'da en büyük veba salgını, 1347-1351 yılları arasında Avrupa`da yaşanmış. O dönemde veba Çin ve Orta Asya`dan başlayıp tüm dünyaya yayılmış. Veba virüsünün Avrupa`ya ulaşması ise Asya`lı tüccarların Çin`den satın aldıkları kürkleri Avrupa`ya satması ile olmuş. Önce İtalya ardından Paris, Londra derken tüm Avrupa ve Dünya`da vakalar görülüp toplamda birkaç yıl içerisinde 10 milyondan fazla kişi ölmüş. Yine 2003 yılında dünya sağlığını tehdit eden sars virüsü de hala hafızalarda. Bu virüsten ölenlerin sayısı daha şimdiden sarsı geçmiş durumda.
O günün vebasını bugünün Corona virüsüne benzetiyor uzmanlar… Yine Çin'in, Wuhan kentinden yayılmaya başlayan bir virüs bu Corona virüs… Bu zamana kadar hep kulaktan dolma bilgilerle değerlendirdiğimiz bu virüse bir de yakından bakalım.
Corona virüsleri, hayvanlar arasında yaygın olan bir grup virüstür. Nadiren bazı durumlarda, bilim insanları corona virüslerinin “zoonotik” olduğunu belirtiyor. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'ne göre; “zoonotik” ifadesi, virüslerin hayvandan insana geçebileceği anlamına geliyor.
Corona virüsleri insanların hayvanlara temasıyla yayılabiliyor. Virüsün insandan insana geçmesi ise virüsle temas eden bir kişinin salgısıyla gerçekleşiyor.
Corona virüsler, insan ve kuşlar gibi memelilerde hastalıklara sebep olan virüslerdir. İnsanlarda genellikle ciddi olmayan fakat ölüm riski bulunduran solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olur. İnek ve domuzlarda ise ishal, tavuklarda üst solunum yolu hastalıklarına sebep olur. Bilinen türleri arasında MERS-CoV, SARS-CoV ve 2019-nCoV sayılabilir.
Hastalığın belirtilerine gelirsek; Öncelikle ateş, iştahsızlık ve kilo kaybı, halsizlik ve durgunluk, karın bölgesinin şişmesi, görme sorunlarının yaşanması, solunum problemleri, denge sorunları, genel psikolojik durumlarda kötüleşme görülebiliyor.
Hastalığın tanısı ise kan testleri, dışkı ve ağız içi mukoza testleri ve dokuyla karında biriken sıvı testleri ile konulabiliyor.
Hastalığın en çok merak edilen kısmı ise tedavisinin olup olmadığı… Bunun cevabı da bu virüsün yol açtığı hastalığın kesin tedavisinin olmadığıdır. Ama bağışıklık sistemini güçlendiriciler, vitamin kürleri ve antibiyotik desteği ile tedavi edilebiliyor. Doktorlar ayrıca oda nemlendirici ve sıcak duşun boğaz ağrısına ve öksürüğe iyi geleceğini söylüyorlar. Hastalananların bol sıvı tüketmesi ve dinlenmesinin iyi geleceğini söylüyorlar.
Ülke bazında bakarsak Çin`de 5 bin 974 vaka, Hong Kong`da 8 vaka, Macao`da 5 vaka, Tayvan`da 8 vaka, Tayland`da 14 vaka, ABD`de 5 vaka, Avustralya`da 5 vaka, Singapur`da 5 vaka, Malezya`da 7 vaka, Güney Kore`de 4 vaka, Japonya`da 6 vaka, Fransa`da 4 vaka, Vietnam`da 2 vaka, Nepal`de 1 vaka, Kanada`da 2 vaka, Kamboçya`da 1 vaka ve Sri Lanka`da 1 vaka görülmüş. Tabi bu yazımız çıkana kadar rakamlar değişmiş olabilir. O kadar hızlı yayılan bir virüs ki her saat her dakika bu rakamlar değişiyor.
Asya`dan Avrupa`ya, Avrupa`dan Avustralya`ya her yerde bu virüs ile ilgili ciddi vakalar görülüyor. Dünyanın bir çok ülkesi şimdiden Çin`e uçuşlarını iptal etti. Türk Hava Yolları`da Çin`e uçuşları azaltacağını duyurmuştu fakat bir kaç gün önce tamamen iptal ettiğini açıkladı.
Çin`in dünya ticaretinde bu kadar etkili olduğu bir dönemde, dünyadaki bütün ülkelerin kullandığı her ürünün Çin çıkışlı olduğunu düşünürsek, bu hastalığın dünyaya yayılmasının ne kadar hızlı olacağını ve kontrol altına alınmasının ne kadar zor olduğunu tahmin etmek güç değil.
Bir an önce bu virüsün çaresi bulunmazsa Çin dünyaya kapalı bir ülke durumuna geçerse, dünya ticareti büyük bir kaos yaşayacak gibi görünüyor. Şimdi tüm dünyanın gözü Çin’in üstünde... Buldukları her türlü hayvanı yiyen Çinliler'in olur da bu hastalığı atlatırlarsa beslenme şekillerini yeniden düzenlemeleri gerekecek galiba.
Şimdi hepimizin aklındaki soruya gelelim...
Peki Türkiye bu hastalığa karşı ne kadar hazırlıklı?
Türkiye'de virüse karşı alınan önlemlere baktığımızda; tüm uluslararası uçuşların yolcuları termal kamera ile kontrol ediliyor. Şüpheli bir duruma rastlanırsa hemen karantinaya alınıyor. Ayrıca 2'si Ankara'da olmak üzere ülke genelinde 25 hastanede virüse karşı negatif basınçlı izalosyan sistemine sahip odalar oluşturuldu. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü bünyesinde bir coronavirüsü operasyon merkezi oluşturuldu. Bakanlık bünyesinde de bir bilim kurulu oluşturuldu. Bu kurul hastalık ile ilgili çalışmalarını sürdürüyor.
Tabi bireysel olarak da alınacak önlemler var. Ellerimizi sık sık yıkamak, kolonya ya da çeşitli ürünlerle dezenfekte etmek, mecbur kalmadıkça hastanelere gitmemek, hastayken çocuğumuzu okula göndermemek, bağışıklığımızı güçlendirecek besinler tüketmek gibi daha bir çok önlem sayılabilir.
Sağlığımıza dikkat edelim. Her şeyin başı sağlık.