Konya’ya yapılacak metro hattıyla ilgili geçtiğimiz hafta somut adımlar atıldı. İhalenin ardından metro hattının maliyeti ve geçeceği güzergâh da belli oldu. Benim kafamda ise dört-beş yıl önce Konya’ya metro yapılacağı söylendiği zamanki soru aynen duruyor. Konya’nın gerçekten metroya ihtiyacı var mı?
İlk etabının ortalama dört yıl içerisinde tamamlanacağı söylenen metro hattının maliyeti yedi milyar liranın üzerinde olacak. Tabi ki bu şimdinin rakamları, ilerleyen yıllarda maliyet elbette daha da artacak. Ulaştırma Bakanlığı ve Büyükşehir Belediyesi ortaklığında gerçekleştirilecek yatırım için yurtdışından kredi alınacağı söyleniyor. Bunlar işin teknik rakamsal detayları. Baktığınız zaman ortada ciddi bir yatırım ve aynı şekilde ciddi bir maliyet var. Benim ilgilendiğim konu ise başka.
Öyle Konya’ya metroya ne gerek var, istemezük kafasında değilim. Lakin her şeyin de bir vakti var. Bu metro fikri dört-beş yıl önce ilk ortaya atıldığında ne alakası var, Konya’da metroya ihtiyaç duyulacak bir trafik karmaşası yok ki demiştim. Bu beş yılda Konya elbette biraz daha büyüdü, şehir gelişti. Fakat bugünde aynı şeyi söylüyorum, Konya’nın bugünde önümüzdeki 10 yılda metroya ihtiyacı yok. 10 yıl sonra ihtiyacımız olursa ki tahmin etmiyorum onu da o zaman düşünmeliyiz. Ekonomimizin hali ortadayken böyle bir yatırım şuan için lüks. 10-15 yıl sonra gerçekten metroya ihtiyaç duyarsak o zaman dönemine göre daha da gelişmiş teknolojiyle düşen maliyetlerle metroyu yaparız.
Şuan için metroya karşı olmamın güzergâhla falan ilgisi yok. Ben Konya’nın kısa vadede metroya ihtiyacı olmadığını düşünüyorum. Konya’da yaşanılan hızlı değişimden, ortalama son 15-20 yılda mantar gibi her tarafta biten birbirinden zevksiz apartmanlardan, sitelerden toplumun büyük bir kesimi şikâyetçi. Metronun fikri bile müteahhitlerin ellerini ovuşturmaya yetmişti. Şimdi ihalenin detayları, hattın güzergâhı falan belli olunca kollarını sıvamışlardır. Çok yakında metro hattında satılık arsa, ev ilanlarını görmeye başlarız. Birkaç yıl sonra ise metroya yakın bilmem ne konseptinde site ilanlarını göreceğimiz gibi.
Metroyu sadece bir ulaşım aracı olarak görmek bu nedenle sakıncalı. Yapılacak olan metro şehrin demografik, sosyal ve kültürel yapısını da doğrudan değiştirecek. Bu değişimin ise iyi yönde olacağına dair içimde en ufak bir his yok. Konya yerleşim olarak düz bir şehir olmasından dolayı özellikle toplu ulaşım noktasında ciddi sorunları yok. Açılacak alternatif otobüs hatları, artırılacak sefer sayıları ile ulaşımımız metroya ihtiyaç duyulmadan en az 10 yıl daha sağlanabilir. Bütün bunları yaklaşık sekiz yıldır İstanbul ve Ankara’da yaşayan biri olarak söylüyorum. Konya’ya dışarıdan baktığımız zaman toplu ulaşıma biraz makyaj yapılırsa gayet iyi görünüyor. Metro yapıldıktan sonra metroya yakın oturan ev sahipleri belki yerlerinde durur ama kiracıların biraz daha şehrin dışına doğru çıkacağı kesin.
Müteahhitlerimiz ve ev sahiplerimizde bu para hırsı olduğu sürece kaçarı yok. Yeri gelmişken İstanbul’da otururken ev kiralarından şikâyet eden bir abimizden yıllar önce dinlediğimi nakledeyim. Abimiz merkeze yakın kirada oturuyormuş, “Her yeni açılan metro hattından sonra 2-3 kilometre daha içeride ev tutmaya başladım. İstanbul metrosu bu hızla gelişmeye devam ederse günün birinde ben İstanbul’un dışında kalacağım diyordu. Uzun vadede Konyalının da yaşayacağı maalesef budur.
Metro kompleks mi kısmına gelecek olursak. Dört-beş yıl önce metro lafı ilk ortaya atıldığından beri her seçim döneminde Konya metrosu ne oldu sorusu ortaya atıldı. Başta yerel basınımız olmak üzere anlayanda anlamayanda metroda metro diye konuşuyor. Resmen Büyükşehir Belediyesi ve Hükümet üzerinde bir baskı kuruldu. Artık ihtiyaç mı değil mi kısmı bir kenara bırakılıp, madem denildi yapalım da bitsin diye düşünülmeye başlandı.
İstanbul ve Ankara’da metro var bizim neyimiz eksik kompleksiyle bugünlere geldik. Artık yahu dümdüz şehir metro yapıp şehrin altını oyacağımıza madem toplu ulaşım için ihtiyaç o zaman tramvay hattını geliştirelim falan diyemiyoruz. Bu saatten sonra metronun bineceğiz sırtına vuracağız kırbacı(!)