Eşsiz doğal güzellikleri, biyolojik çeşitliliği ve çevresindeki tarihi kalıntılarıyla bilinen Bafa Gölü, uluslararası öneme sahip sulak alanlar arasında yer alıyor.
Koy idi, göle dönüştü
Milattan sonra 3. yüzyıla kadar Ege Denizi'nin koyu olan ancak Büyük Menderes Nehri'nin getirdiği alüvyonların birikmesiyle göle dönüşen Bafa, birçoğu nesli tükenme tehdidiyle karşı karşıya olan 261 kuş türüne üreme ve kışlama ortamı sağlıyor.
Muğla ile Aydın sınırlarında yer alan ve "Latmos" olarak bilinen 8 bin yıllık kaya resimlerinin bulunduğu Beş Parmak Dağları'nın gölgesinde, ziyaretçilerine eşsiz bir manzara keyfi sunan Bafa Gölü, balıkçılığın da önemli merkezlerinden biri olarak öne çıkıyor.
Kuş cenneti göl, bölgedeki köyler için de önemli bir geçim kaynağı. Balıkçılığın geliştiği köylerde halk, yılan balığı başta olmak üzere birçok türü avlayarak kazanç elde ediyor.
Gölde iklim değişikliğinin etkileri görülüyor
Büyük Menderes'in suyuyla beslenen Bafa'da, önceki yıllara göre yağışların azalması nedeniyle iklim değişikliğinin etkileri görülüyor.
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (MSKÜ) İnşaat Mühendisliği Bölümü Su Kaynakları Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ceyhun Özçelik, Bafa Gölü’nün antik çağda Latmos Körfezi olarak anıldığını söyledi.
Özçelik, körfezin ağzının, Büyük Menderes'in getirdiği alüvyonlarla zamanla kapandığını ve Bafa Gölü’nün oluştuğunu anlattı.
Tarihi süreçte körfezin etrafındaki antik kentlerin önemini kaybettiğine dikkati çeken Özçelik, "Gelen sular Bafa Gölü’nün giriş ağzını kapayınca buradaki su dengesi de bir şekilde değişmiş oluyor. Gelen su artık içeriye giremiyor. Mevcut su dışarıya çıkabiliyor. Yağış miktarındaki azalmayla birlikte gölün hidrolojisi tamamen değişiyor." dedi.
Özçelik, gölün yüzey alanının yaklaşık 65 kilometrekare, uzunluğunun ve genişliğinin 6'şar kilometre olduğunu belirterek zaman zaman en derin yerin 21 metre olduğu Bafa Gölü’nün su seviyesinin, giren ve çıkan akıma bağlı olarak değiştiğini anlattı.
Gölde ciddi çekilmeler görülüyor
Bu dönemde yağış rejiminin oldukça değişken olduğuna dikkati çeken Özçelik, “Marmara ve Batı Akdeniz Bölgesi'nde özellikle son 3-4 ay içerisinde ciddi bir yağış gerçekleşmedi. Bu yağış eksikliğinden kaynaklı olarak gölün de beslenme koşulları değişti. Azalan su seviyesine bağlı olarak Bafa Gölü’nde ciddi çekilmeler gözlüyoruz.” ifadelerini kullandı.
Özçelik, Bafa Gölü'nün onlarca kuş türüne ev sahipliği yaptığına da dikkati çekerek gölün muhteşem bir görüntüye ve yapıya sahip olduğunu, bunu gelecek kuşaklara aktarmaları gerektiğini vurguladı.
Endüstriyel atıklar Bafa Gölü'nü kirletiyor
Bafa Gölü’nün özellikle Büyük Menderes’in getirdiği kirleticiler nedeniyle zaman zaman kirlendiğini belirten Özçelik, şöyle devam etti:
"Afyonkarahisar, Uşak ve Denizli, Muğla ve Aydın’dan gelen tüm endüstriyel atıkların çok büyük bir kısmı bu bölgede toplanıyor. Regülatörlerle düzenlenmeye çalışılsa da önemli bir kısmı bazen özellikle yağışın az olduğu, konsantrasyonlar fazla olduğu dönemlerde gölün içerisini dolduruyor. Bu da körfez içerisinde oksijen miktarının düşmesine sebep oluyor. Giren yağışın ve akımın az olması nedeniyle balıkların yaşayabileceği elverişli ortam kayboluyor. Dolayısıyla mikro biyolojik faaliyetler başlıyor, bu da balık ölümlerine sebebiyet veriyor.”
Bu durumun kontrol edilmesi gerektiğini vurgulayan Özçelik, “Endişe edilecek bir durum vardır, yoktur denilemez. Yağış rejiminden kaynaklı bir azalma söz konusu. Bunu sürekli olarak denetlememiz lazım. Havza genelinde bütünleşik bir yönetim anlayışı sergilememiz lazım.” dedi.
Öte yandan Bafa Gölü'ne gelen flamingolar, bölgede sakinleri tarafından ilgiyle izlendi.