Kul hakkı bir kulun,diğer bir kuldan dünya ve ahirette alacağı demektir.Kul hakkı Allah hakkından
önce gelir.Çünkü kul ahirete muhtaç,Alah ise ganidir.Bu sebeple borçlu kişi zekat ve hacla mükellef
değildir. Müslümanın Müslüman üzerindeki hakları:
-1)Selamına cevap vermek
-2)Hastalanınca ziyaret etmek
-3)Ölünce cenazesine gitmek
-4)Davetine icabet etmek
-5)Aksırıp Elhamdürillahdeyince”yerhamükallah”demek
Hak sahibi hakkını helal etmezse kıyamet günü haksızdan yarım gıram gümüş değerindeki hak için,cemaatle kılınmış ve kabul olmuş yediyüz rekat namazı alınıp alacaklıya verilir.
Kul hakkı hakkındaki hadis ve ayetler:
-“İşcinin ücretini teri kurumadan verin.”
-“Bir kimse çalıştırdığı işçinin ücretini teri kurumadan vermezse Allah ona rahmet nazarıyla bakmaz.”
-“Bir kimse çalıştırdığı işçinin ücretini vermezse,ben onun hasmıyım.”(Buhari C3 s 50)
-“İşcilere yediğinizden yedirin,giydiğinizden giydirin ve güçlerinin yetmediği işleri yüklemeyin.Şayet
güç işler verirseniz onlara yardın edin.Zira hizmetçinin işinden hafiflettiğin her şey kıyamet günü mi
zanda senin için sevap olacaktır.”
Kul Hakkı nasıl ödenir:
-MALİ OLAN KUL HAKLARI:Yetim malı yemek,hırsızlık,gasp,altadarak mal satmak,sahte para basmak
sahte para vermek,başkalarının malına zarar vermek,yalancı şahitlik yapmak,rüşvetalmak.Bu haklar
için hak sahibi ile helalleşmek gerekir.Dünyada helalleşmez ise ahirette sevapları ona verilerek helalle
silecektir.Mal sahibi ölmüş ise varislerine verilir.Varisi yoksa veya mal sahibi bilinmiyorsa bir fakire he
diye olarak verilip,sevabı sahibine gönderilir.Salih fakir yoksa İslami bir kuruma hediye olarak verilip,
sahibine sevabı gönderilir.Kendisalihakrabasına,fakir olan ana babasına ve çocuklarına hediye olarak
vermeside caiz olur.Bunları yapmak imkanı bulunamazsa,mal sahibinin ve kendisinin af olunmaları
için dua edilir.Kafirin hakkı içinde onunla helalleşmek gerekir.
-NEFSİ,HAYATİ OLAN KUL HAKLARI:Adamöldürmek,bir uzvunu kesmek,sakat bırakmak gibi haklar.Ön
ce tevbeedilir.Adam ölmüş ise,velisi ile helalleşmek gerekir.Velisi isterse af eder.İsterse belli bir mal
ister.İsterse mahkemeye verip cezalandırılmasını ister.
-IRZA DOKUNAN KUL HAKLARI:Dedikodu,iftira,alay,sövmek gibi haysiyetle şerefle ilgili şeyler.Tevbe et
mek ve helalleşmek gerekir.
-MAHREMİ OLAN KUL HAKLARI:Başkasının çoluk çocuğuna hıyanet etmek gibi şeyler.Tevbe ve istiğfar
etmek gerekir.
-DİNİ OLAN KUL HAKLARI:Akrabasına ve emri altında olanlara din bilgisi vermeyi terk etmek,insanların
din bilgisi öğrenmelerine ve ibadetlerine engel olmak,onlara kafir fasıkdemek,Bid’atçıkarmak,mev
cutbid’atlerisavunmak,yanlış ibadet yapmalarına sebep olmak,açıktan oruç yemek,açıktan haram iş
leyerek kötü örnek olmak.Bu günahlar içinde tevbe etmek ve hak sahipleriyle helalleşmek gerekir.
CEMİYET HAYATINDAKİ MUAŞARET KURALLARI:
-Hoş görü sahibi olmak.
-Güleryüzle hitap etmek
-Sokakta hiç kimsenin arkasından bağırmamak
-Aksırma ve öksürme anında ağzını kapatmak
-Bir şey yokken gülmemek
-Toplulukta birbirine göz kırparak anlaşmamak
-Fısıltı halinde konuşmamak
-Yaşlılara hürmet etmek
-Otobüs,dolmuş gibi vasıtalarda büyüklere yer vermek
-Bir toplantıya gideceğinde el ayak temizliği yapmak
-Cuma namazına boy abdesti alarak gitmek
-Cuma namazına güzel elbiselerle gitmek
-Camiye gidildiğinde neresi boşsa oraya oturmak
-Camide cemaatin üzerinden atlayarak ileri geçmemek
-Bir kalabalıkta müsafalaşırken sağdan başlamak
-Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak
-Bir ziyarete katıldığında ev sahibine teşekkür etmek.
ALLAH üzerinde kul hakkı olmayan kullarından eylesin.Amin.Selam ve dua ile EROL ÇİMEN