1980 askeri darbesinin izleri hayatın her alanında görmek mümkün. Günümüzdeki birçok kurum ve kuruluş o tarihten kalma. En başta sivil bir anayasa çıkarılamadığından darbe anayasası ile yönetiliyoruz.
Futbolda bu antidemokratik yönetimlerden nasibini alanlar arasında …
Torku Konyaspor’un ambleminde kuruluş tarihi olarak 1981 yer alır. Bu tarih o dönem Konyaspor ile Konya İdman Yurdu takımlarının birleşme tarihidir. 1980 askeri darbesi ile Konya’ya atanan komutan şehirde ikilik çıkmasın diye Konya’nın en köklü iki kulübünü birleştirme kararı almıştı. Böylece takımlardan birinin renkleri birinin de ismi alınarak bugünkü Konyaspor meydana getirildi.
Torku Konyaspor’un ambleminde de bu talihsiz olay günümüzde de varlığını devam ettirmekte. Halbuki Konya’da futbol Cumhuriyetin ilanından öncesine kadar uzanır. İlk futbol kulübü 1922 yılında Konya Gençlerbirliği adıyla kurulmuştur.
Geçtiğimiz günlerde vefat eden ve cenazesine sayılabilecek bir nitelikte grubun katıldığı Türkiye’nin bu günlere gelmesine bir 30 yıl engel olan Kenan Evren ne yaptı.
-Darbeyi hazırladı. Elinde güç varken olaylara engel olmadı. Darbe için şartların olgunlaşmasını bekledi.
-3 sene tüm yetkileri eline alarak memleketi diktatörce yönetti.
-Yeni anayasa seçimi oylaması ile kendisini cumhurbaşkanı seçtirdi. Adı geçen oylama için evet propagandası yapmak serbest, hayır propagandası yapmak yasaktı.
Kenan Evren'in şahsına duyulan antipati son derece normal. Ancak 1980 darbesi bir şahsın ürünü değildi. Bir devlet geleneğinin, askerî vesayet üzerine inşa edilen bir sistemin ve uluslararası konjonktürün ürünüydü. Şimdi bir darbenin tüm yükü zaten itibarsızlaştırılmış bir kişinin üzerine atılırken, gözden kaçan bu devlet zulmünün kolektif bir eser olduğu idi.
Yani Evren yalnız değildi.
1980 yılında hepiniz olmasa da çoğunuz oradaydı. Bugün Evren'i lanetleme sırasına girenlerin idol gazetecilerinden, Batı kamuoyuna, 13 Eylül 1980 günü çoğu kişi oradaydı.
Yaptıklarını yalnız yapmayan Evren’in ölüm haberini ise dış basın şu şekilde verdi.
REUTERS: Türkiye'deki 1980 darbesine öncülük eden eski genelkurmay başkanı ve cumhurbaşkanı Kenan Evren 97 yaşında öldü. Türk ordusunun siyaset üzerinde on yıllarca süren nüfuzunun sembolü olan Evren, geçen Haziran'da müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.
Yaygın işkence, tutuklama ve ölümlerle sonuçlanan 1980 darbesini gerçekleştirdiği için hüküm giyen Evren, sağlık sorunları nedeniyle duruşmalara katılmamıştı. Evren hem bu yüzden hem de ilerlemiş yaşı sebebiyle cezaevine girmemişti.
AFP: Türkiye'de bazılarınca bir ulusun kurtarıcısı, bazıları tarafından ise eli kanlı bir adam olarak görülen eski cunta lideri Kenan Evren 97 yaşında öldü.
Yaptığı askeri darbeden sonra 50 kişi asıldı, onlarca insan işkenceden öldü, tüm siyasi görüşlerden 600 bini aşkın insan da tutuklandı.
NEW YORK TIMES: Türkiye tarihindeki en sert baskıyı uygulayarak bir askeri darbeye öncülük eden ve 30 yıl sonra bu yüzden hüküm giyen General Kenan Evren, 97 yaşında öldü. Şiddet olayları öyle bir noktaya ulaşmıştı ki; birçok Türk, askeri müdahaleyi destekliyordu. Ancak çok az kişi, ardından yaşanacaklara hazırlıklıydı. Sıkıyönetim döneminde, aralarında çok sayıda sanatçı ve entelektüelin de bulunduğu 500 bin kişi siyasi suçlamalarla hapse atıldı. İşkence yaygındı.
Çok da detaya girmek anlamsız, o kadar çok şey yazılıp çizildi ki, ihtilali gören görmeyen herkes en gizli dosyasına kadar biliyor artır yaşananları… Biz, yaşamadık o günleri ama o ihtilalin meyveleriyiz, hayatımızla, yaşantımızla, fikirlerimizle, düşündüklerimizle… Bizim kıramadığımız o zincirleri bizden sonrakiler kıracaklar umarım…
Ama ikilik çıkmasın diye sporun tarihini bile değiştirmişler ya, sözün bittiği yer işte tam orası…
“İkilik çıkmasın diye anne babalara ikinci çocuk yapmayı” yasaklamamışlar Allahtan. Yoksa hiçbirimiz ihtilal gölgesinde bile dünyayı göremeyebilirdik…
Nefes alıp veriyoruz ya, çok şey borçluyuz aslında o ihtilale…