“Çanlar Kimin İçin Çalıyor” Ernest Hemingway’ın ünlü bir romanıdır… Kitabı okuyalı yıllar oldu ama nedense bugünlerde o romanı tekrar hatırlıyorum…
Konumuz değil biliyorum ama aslında doğruyu söylemem gerekirse Ernest Hemingway’in diğer romanları da beni çok fazla etkilemiştir…
“Silahlara Veda”, “Kilimanjaro'nun Karları” ve birbirinden güzel Hemingway Romanlarını keşke şimdilerde vaktim olsa, yeniden bir daha okuyabilsem…
Neyse konumuz Kırım… Ve ne yazık ki bugünlerde Kırım’da barış değil, sevgi değil, hoş görü değil, diplomasi değil savaş kazanacak gibi geliyor…
Çanlar ne yazık ki Kırım için çalıyor…
Ama Kırım’ı anlamanın yolu önce Ukrayna’yı anlamaktan geçiyor.
Önce size biraz Ukrayna’yı anlatmaya çalışayım…
Ukrayna, Rus’lardan önce sırayla İskitler (Sakalar), Hunlar, Hazar Kağanlığı, Kıpçaklar, Peçenekler, Kumanlar, Oğuzlar ve Altınordu Devleti, Osmanlı Devleti tarafından kontrol edilmiştir.
Günümüzde Ukrayna'nın başkenti olan Kiev, 9. yüzyılın ortalarına kadar Hazar Kağanlığı'nın bir parçasıydı.
Peçenekler Kiev şehrine Türkçe ''Sambat'' adını vermişlerdi.
16. yüzyıl ortalarında Dinyeper Irmağı boylarındaki Zaporizya bölgesinde yaşayan bazı gruplar Rusların desteğiyle Osmanlı’ya karşı örgütlenerek devletimsi bir birlik oluşturdular. Bu insanlar Kozak, Kosak, Cossack, Kossak, Kazak, Rus Kazakları olarak da adlandırılırlar.
Ukrayna ve Güney Rusya yerli halklarının karışımı ile 15. yüzyıl dolaylarında Don ve Dinyeper nehirleri civarında ortaya çıkan bu etnik topluluğun, bugün Kazakistan'da yaşayan Türk topluluğuyla bir alakaları yoktur.
Buradaki Kazaklar, Nikolay Vasilyeviç Gogol’un yazmış olduğu Taras Bulba Romandaki Rus askerleridir…
Ve iyi savaşçılar olarak, onurlu savaşçılar olarak bilinir, Ukraynalılar…
Tabi sonraki yıllarda, Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin hâkimiyeti ve komünist düzen buradaki insan tipolojisini değiştirmiştir…
Kendilerine Kazak adını veren bu savaşçı insanlar; yıllarca Lehistan, Osmanlı Devleti ve Çarlık Rusya'sını talan ederek geçimlerini sağladılar.
Bir ara Osmanlı’ya hizmet ettiler ve sonrasında ise Panslavizm politikalarının başarıya ulaşması neticesinde Rusya ordusuna hizmet etmeye başladılar…
Rusya'nın desteğiyle çıkarttıkları bu ayaklanmada başarılı olan Kazaklar Lehistan'dan özerklik kazanarak Zaporizya'da tarihteki ilk Ukrayna devleti olan Kazak Atamanlığı'nı kurdular.
17. yüzyılın ikinci yarısında bu bölge; Lehistan, Osmanlı Devleti ve Çarlık Rusya'sı arasında büyük çekişmelere sahne oldu ancak Lehistan ve Osmanlı Devleti'nin zayıflaması üzerine bu durumdan Rusya karlı çıktı. 18. yüzyılın sonunda Lehistan'ın parçalanması sonucu Rusya, Ukrayna'nın büyük bir bölümüne el koydu.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra, 1919 yılında Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Bu cumhuriyet, 1922 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ne katıldı.
SSCB’nin dağılma dönemindeyse Ukrayna ayrı bir devlet olarak hâkimiyetini ilan etti.
Sizin anlayacağınız bizim Kızıl Elmamız olan Kafkaslar, Kırım tam da Ukrayna’dır…
Bugün Ukrayna, Ukraynalılar (Kazaklar) % 77,8, Ruslar % 17,3, Beyaz Ruslar % 0,6, Kırım Tatarları % 0,6, Moldovalılar % 0,5, Bulgarlar % 0,2, Macarlar % 0,3, Romenler % 0,3, Lehler % 0,3, Yahudiler % 0,2, Yunanlılar % 0,2, Ermeniler % 0,2, Tatarlar (Kazan Tatarları) % 0,1, Çingeneler % 0,1, Azeriler % 0,1, Gürcüler % 0,1, Almanlar % 0,1, Gagavuzlar % 0,1 şeklinde etnik yapıdan oluşmuş durumdadır…
Oldukça farklı etnik yapıyı içinde barındırıyor Ukrayna ve bunun için de dış güçler tarafından çok rahat yönlendirilebiliyor…
Şu sıralarda Rusya ile AB ve dolayısıyla ABD arasındaki bir hesaplaşmanın tam merkezinde Ukrayna…
Konu önemli, Tatarlar kimler, Sivastopol ve Kırım bizim için ne anlama geliyor, Kırım Özerk Bölgesi’nin geleceği ne olacak? Rusya’nın buradaki kirli emelleri neler?
Yarın devam edelim…