Karabağ Sorunu

Senan Kazımoğlu

Dağlık Karabağ, ermeni işgali altındaki tarihi Azerbaycan toprağıdır. Yüzölçümü 4.4 km²’dir. Ancak burada bir yanlışı da düzeltmek istiyorum. Azerbaycan’ın işgal altında olan bölgesi sadece Dağlık Karabağ değil, etrafındaki iller de şuan ermeni işgalindedir. Etraftaki illerle birlikte Azerbaycan’ın ermeni işgali altında olan bölgesi 11.458 km²’dir. İşgale geçmeden önce Karabağ hakkında biraz bilgi vermek istiyorum.

Karabağ, Azerbaycan’ın Ermenistan ile sınır olan güney batı kısmındadır. Kelime olarak da “kara” ve “bağ” kelimelerinin birleşmesinden türemiş olup, “kara” sözü eski Türkçede renk olduğu kadar “büyük” anlamında da kullanıldığını hesaba katarsak “Karabağ” sözü büyük bağ veya büyük bahçe anlamındadır.

Karabağ eski zamanlardan beri Türk yurdu olmuştur. Bunun da en büyük ispatı tapu senetleri hükmündeki mezar taşları ve arkeoloji kazılarda bulunun eşyalardır. Zira Karabağ’ın bazı şehirlerinde eski Türk mezarlarında bulunan koçbaşı ve diğer Türk kültürünü yansıtan mezar taşları vardır. Ayrıca sadece Türk ve Moğol kültüründe olan kurganların başta Hocalı olmakla Karabağ’ın diğer şehirlerinde görülmesi buranın gerçekte kimin yurdu olduğunun en büyük kanıtıdır.

“Türkmençay Anlaşmasına” kadar başta Osmanlı ve Safevi olmakla bölgedeki birçok Türk devletinin topraklarına içerisinde bulunan Karabağ, 1828 yılındaki Türkmençay Anlaşmasından sonra Rus egemenliğine girdi. Karabağ’ın kara talihi de bundan sonra başdı. Kafkasları elinde tutmak için Ermenileri piyon gibi kullanan Rusya, İran ve Osmanlı coğrafyasından getirttiği yaklaşık 200.000 ermeni ailesini Karabağ ve bugünkü Ermenistan’a yerleştirdi. Buna paralel olarak da bu bölgedeki Azerbaycan Türklerini Osmanlıya, İran’a veya Azerbaycan’ın doğusuna sürdü. Bunun en büyük ispatı da “Marağa 150. Yıl” anıtıdır. 1978 yılında şuan Ermeni işgali altındaki Ağdere şehrinde büyük bir törenle açılan anıt, Ermenilerin Karabağ’a yerleşmesinin 150. yılı şerefine bizzat Ermeniler tarafından yapıldı. Ancak Ermenilerin Karabağ üzerinde hak iddiaları ortaya çıkınca 1988 yılında da yine Ermenilerin kendileri tarafından da yıkıldı. Çünkü bu anıt, Ermenilerin buranın yerli halkı olmayıp sonradan yerleştiklerinin en büyük göstergesiydi.

1980’lerin sonunda Sovyetlerin zayıflamasından istifade eden Ermeniler, kurdukları terör örgütleriyle Azerbaycan Türklerine karşı katliamlara giriştiler. Maksatları Azerbaycanlıları Karabağdan çıkararak buranı Ermenistan’a bağlamaktı. İlk önce terör eylemleri ve suikastlarla başlayan süreç az sonra kanlı savaşa dönüştü. Ermenilerin tüm bu faaliyetlerinde Ruslardan hem siyasi hem de askeri destek aldı.

1991 yılında Azerbaycan Türklerinin boykot ettiği uydurma bir referandumla sözde bağımsızlığını ilan eden Dağlık Karabağ Cumhuriyetini, (!) bugün Ermenistan dahil, hiçbir devlet tarafından tanımıyor. Uluslararası hukuka göre Dağlık Karabağ ve etrafındaki iller Azerbaycan toprağıdır. BM Güvenlik Konseyinin Karabağ’ın Azerbaycan toprağı olması ve Ermenilerin işgal ettikleri bölgelerden derhal kayıtsız şartsız çıkmasıyla ilgili 822, 853, 874, 884 sayılı kararları bugüne kadar hala uygulanmıyor.

Netice olarak 1828 yılına kadar 95% i Azerbaycan Türkleri olan Ermenistan ve Karabağ topraklarında günümüzde tek bir Türk bile kalmadı. Bizi barbar, cani olarak gören dünyaya sormak gerek, soykırım iftirası atılan Türkiye ve işgalci olarak gördükleri Azerbaycanda Ermeniler bulunduğu halde tarihi Türk yurdu olan Ermenistan ile Karabağda neden Türk yok acaba?!