Kamu ihale hukuku hukukun teknik alanları oldukça geniş olan dallarından bir diğeridir .Genel anlamda ihale bir hizmet veya malı müracaat eden, en uygun koşullarda teklif verenler arasında eleme yoluyla en ideal katılımcıya bırakmadır. Bu yöntem günümüzde dünyanın farklı yerlerinde kullanım görmektedir.
Kamu İhale Kurumu 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunuyla öngörülmüş olan görevleri sağlamak için kurulmuştur.
Kamu İhale Hukuku Nedir?
Kamu ihale hukuku çerçevesinde çok sayıda birinci ve ikinci mevzuat mevcuttur. Bununla beraber 4734 Sayılı olan Kamu İhale Kanunu bunların arasında en önemli mevzuat yapısını taşımaktadır.
Genel anlamda bu kanunda 3 farklı usule yer verilmekte olup bunlar açık ihale usulü, belli istekliler arasında ihale usulü ve pazarlıktır. Söz konusu ihale usullerini yanı sıra ilk kabul edildiği dönemde ihale usulü sayılan, sonradan ihale usulü olmaktan çıkartılan doğrudan temin de mevcuttur.
Kamu İhale Kanunu Nedir?
4734 Sayılı olan Kamu İhale Kanunu 22/1/2002 tarihli Resmi Gazetede yer almaktadır. Bunun birinci maddesinde kamu hukukuna tabi olan ya da kamunun denetimi altında olan yahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının gerçekleştirecekleri ihalelerde yapılacak esas ve usulleri tespit etmek olduğu belirtilmektedir.
Aynı kanun içine beşinci madde içerisinde temel maddeler sayılmaktadır. Bu kapsamda idareler bu kanuna göre gerçekleştirilecek ihalelerde,
- Saydamlık
- Rekabet
- Eşit muamele
- Güvenilirlik
- Gizlilik
- Kamuoyu deneyimi
- İhtiyaçların uygun şartlar ve zamanında karşılanmasını
- Kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak ile yükümlüdür.
Altıncı maddede ihale komisyonu ele alınmaktadır. İhale yetkilisi, biri başkan ikisinin ihale konusunda işin uzmanı olması koşuluyla alakalı idare personelinden minimum 4 kişinin, muhasebe ya da mali işlerden sorumlu personel katılımlıyla kurulacak minimum 5 ve tek sayıda kişiden meydana gelen ihale komisyonunun yedek üyeler dahil görevlendirmektedir.
Kamu İhale Mevzuatı Nedir?
Kamu İhale mevzuatı kendi içinde geniş bir yapı taşımaktadır. Bahsetmiş olduğumuz 4734 Sayılı Kanunun 10. maddesinde ihaleye katılımda yeterlik kuralları belirtilmektedir. Bu kapsamda katılacak isteklilerden, ekonomik ve mali yeterlikle mesleki ve teknik yeterliğin tespit edilmesine dair şu gibi bilgi ve evraklar talep edilebilir:
- Bankalardan temin edilecek isteklinin mali durumuyla alakalı evraklar
- İsteklinin alakalı mevzuatı kapsamında yayınlanması zorunlu olan bilançosu ya da bilançosunun gerekli görülen bölümleri; bu bulunmuyorsa bunlara eşdeğer olan belgeler
Bunlar ekonomik ve mali yeterliğin tespit edilmesi için belirtilmekte olup; haricinde isteklinin iş hacmini gösteren toplam cirosu ya da ihale konusu işle alakalı cirosunu gösteren belgeler gibi farklı başlıklar da yer almaktadır.
Kamu İhale Kurumu Nedir?
Kamu İhale Kurumu aynı zamanda KİK olarak da bilinmekte olup idari ve mali özerkliğe sahiptir. Kamu tüze kişiliğini haiz bir devlet kurumu olup 22 Ocak 2002 tarihinde kurulmuştur. Görevleri oldukça geniş olup ihale başlangıcından sözleşme imzalanmasına dek süreç çerçevesinde idare tarafından gerçekleştirilen işlemlerde, söz konusu kanunla alakalı mevzuat hükümlerine uygun bulunmadığına dair şikayetleri inceleyerek neticelendirmek görülmektedir.
Bunun yanı sıra ihale mevzuatı ile alakalı eğitim vermek; ulusal ve uluslararası koordinasyonu sağlamak gibi yönleri de bulunmaktadır. Kamu İhale Kurumu görevini yerine getirirken bağımsız olup kanunla kendine verilen görevleri yaparken yetkilerini kurul aracılığıyla kullanır. Kurumun teşkilatı ise Kamu İhale Kurulu, Başkanlık ve Hizmet Birimlerinden meydana gelmektedir.
Kurum 4734 Sayılı olan Kamu İhale Kanunuyla 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunuyla öngörülen görevleri yerine getirmek için kurulmuştur.