Fıtr;”oruç açmak”, fitre de “yaradılış” anlamına gelir. Buna “Fıtır sadakası” da denir ki fıtrat sadakası, yani sevap için verilen yaradılış sadakası demektir. Dini bir terim olarak şöyle tanımlanır: Ramazan Bayramına yetişen ve temel ihtiyaçlarının dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların kendileri ve velayetleri altında ki kişiler için yerine getirmekte yükümlü bulundukları mali bir ibadettir.
Fıtır sadakası, Ramazan orucunun farz kılındığı hicretin 2. Yılı Şaban ayında zekâttan önce meşru kılınmıştır. Bu bir yardımlaşma olup, orucun kabulüne, ölüm sırasındaki sıkıntılardan ve kabir azabından kurtuluşa bir vesiledir. Yoksulların ihtiyaçlarını gidermeye ve onların da bayram sevincine katılmalarına bir yardımdır.
2018 yılında Diyanet İşleri Başkanlığının belirlediği fıtır sadakası bedeli 19 TL’dir. Fıtır sadakasının belirlenmesinde bir kişinin bir günlük normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktar baz alınmaktadır.19 TL en alt limittir. İsteyen bunun üzerinde istediği miktarda fıtır sadakası yani fitre verebilir. Nisab miktarı malı olan bir Müslüman hem kendisi için, hem fakir olan çocukları için, hem de hizmetçileri için fitre verir.
Fitre, Ramazan Bayramından birkaç öncesi ile bayram namazı arasında ödenir. Böylece yoksullar bununla, bayram namazından çıkmadan önce ihtiyaçlarını karşılamış olurlar. Bununla birlikte fitre, Ramazanın girmesinden itibaren, hatta Ramazan ayı girmeden öncede ödenebilir. Bayram gününden sonraya kalırsa, yükümlülük düşmez ve ilk fırsatta vermek gerekir.
Fitre, anaya, babaya, büyük anaya, büyük babaya, oğlana, oğlanın çocuklarına, kıza, kızın çocuklarına ve bunlardan doğanlara, Müslüman olmayanlara verilmez. Eşlerde birbirlerine fitre ve zekât veremez.
Fitre, fakir olmak şartı ile geline, damada, kayınvalideye, kayınbabaya, kayınbiradere, üvey çocuğa fitre verilir. Hala, amca, dayı, teyze gibi yakın akrabaya fitre vermek daha çok sevap olur. İmameyne göre borçlu ve fakir kimseye, hanımı fitre verebilir.
Fitre, insan fıtratındaki yardımlaşma ve dayanışmanın bir gereği olarak insan bedeninin zekatı kabul edilmiştir. Bu nedenle fitreye “can sadakası” veya “beden sadakası” da denilmektedir. Diğer taraftan fitre yoksulların ihtiyaçlarının giderilmesinde, bayram gününün neşesinden onlarında istifade etmelerinde önemli bir rol oynar.
ALLAH bizi de fitresini veren Müslümanlardan eylesin. Amin. Selam ve Dua ile.