Malum olduğu üzere Azerbaycan, 44 günlük savaşla Karabağ’da büyük bir zafer kazandı. Bu zaferde elbette Türkiye’nin payı da çok büyüktür. Türkiye, hem devlet, hem de millet olarak Azerbaycan’ın yanında oldu. Konya’da yaşayan birisi olarak, ben kendim bizzat şahidim buna.
Azerbaycanlı olduğumu bilen herkesin ilk sorusu, insanların Karabağ’a geri dönmesiyle ilgili oluyor. Okuyucular arasında da bu soruyu merak edenlerin olduğunu biliyorum. Bu soruya cevabım, maalesef şimdilik hayırdır. Sebebi de yine, Ermeni terörü…
Ermeniler, Karabağ’ı işgal ettikten sonra buraya hiçbir yatırım yapmadıkları gibi, bölgede var olan tüm yapıları da yok ettiler. Yani, Karabağ’da terör sadece insanlara değil, insanlardan geri kalanlar mallara da yapıldı. Bölge işgal ettikten sonra kendilerinin yaşadıkları birkaç yerleşim yeri hariç, her yeri yağmaladılar. Bazı şehirlerde evlerin taşlarını bile sattılar. Küçük bir kısım hariç, Karabağ’ın tüm şehirleri yok edildi. Hatta bazı şehir merkezlerinde, zafer sonrası bayrak dikecek sağlam bir tane bile bina bulunamadı.
Ermenilerin yağmaladığı Karabağ’da, küçük bir bölge dışında, yine, bizzat Ermeniler tarafından tüm yerler mayınlandı. Şuan, Karabağ’da yüz binlerce mayın olduğu biliniyor. Her ne kadar Azerbaycan, başta Türkiye olmakla bazı devletlerden mayın konusunda yardım alsa da bölgedeki mayınların çokluğu sebebiyle tüm bölgeyi temizlemek yıllar alır. Ancak, Azerbaycan’ın artık bekleyecek sabrı yok.
Ermenistan ise mayın haritasını vermemekle bir kez daha terörist yüzünü gösteriyor. Tüm bunlar yetmemiş gibi, sınırı gizlice geçen ermeni özel birlikleri, Karabağ’da yeni mayınlar yerleştirmeye çalışıyorlar. Üstelik, Azerbaycan tarafından ele geçirilen bu birlikleri de savaş esiri gösterip ve geri verilmesini talep ediyorlar. Sırf, yeni yerleştirilen bu mayınlar yüzünden, yakın zamanda 2 gazeteci şehit oldu.
Genel olarak, zaferden günümüze kadar olan süreçte, 150 yakın kişi mayın terörünün kurbanı oldu. Bunların da çoğu, Devletin yasaklamasına rağmen, gizlice kendi yurtlarına, doğuldukları topraklara gitmek isteyen Azerbaycanlı siviller oldu.
Ancak, tüm buna rağmen, Azerbaycan devleti, uyguladığı yerinde bir stratejiyle, Ermenistan’ın ilk başta inkar ettiği mayın haritalarının bir kısmını aldı. Azerbaycan, savaşı bitiren 10 Kasımdaki anlaşmadan sonra Rusların kontrol sahasından geçip Azerbaycan askerlerine saldıran ermeni teröristleri yakaladı. Ermeniler her ne kadar bunların savaş esiri olduklarını iddia etse de Azerbaycan haklı olarak, bu teröristlerin anlaşmadan sonra Ermenistan’dan geldiklerini ve bunların esir değil, terörist olduğunu belirtti. İşte, bu teröristlerin bir kısmı karşılığında Azerbaycan, ilk başta Ağdam, daha sonra ise Fuzuli ve Zengilan şehirlerinin mayın haritalarını aldı. Sadece Ağdam şehrinde 92.000’den fazla mayın olduğu bildirildi. Daha Karabağ’da mayın haritası verilmeyen şehirler var. Azerbaycan ise uluslararası arenada haklı olarak buna tepki gösteriyor.
Mayın haritası meselesi bize başka bir meseleni daha tekrar gösterdi. Azerbaycan bölgede denge siyaseti uyguluyor. Ağdam şehrinin mayın haritaların geri alınmasını ABD garantörlüğünde ve Gürcistan aracılığıyla hallederken, Fuzuli ve Zengilan şehirlindeyse bölgedeki Rusları aracı kıldı.
Azerbaycan er ya da geç, bu sorunu da halledecektir. Fakat yukarda da ifade ettiğim gibi mayın haritalarının verilmemesi Ermenilerin cani yüzünü bir kez daha gözler önüne seriyor.