Daha önce Covid-19 olmuş kişilerin çoğunda hala çeşitli rahatsızlıklara rastlanıyor. Hastalıklarının geçmemesi sebebiyle kliniklere başvuran hastaların sayısı artıyor. Long Covid hakkında bilgi veren Özel Büyükşehir Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Durdu Mehmet Yavşan, şu şekilde konuştu; “Long Covid’i, uzamış Covid olarak tanımlıyoruz. Akut Covid ve Uzamış Covid tanımlarımız var. Akut Covid, hastalık başlangıcından itibaren 4 haftaya kadar olan belirtileri ve bulguları karşılıyor. Uzamış Covid dediğimiz durum ise Covid enfeksiyonunu geçirdikten 12 haftaya kadar süren ve alternatif bir tanı ile ilişkilendirilemeyen şikayetleri kapsıyor. Kliniğimize bu nedenle gelmiş hastalarımız var.”
‘GEÇMEMESİNİN SEBEBİ BUNLAR’
Yakalanılan hastalıkların çabuk atlatılamama sebeplerinden bahseden Yavşan, “Covid 2-3 yıl gibi bir süreyi kapsadı. O dönemlerde maske, mesafe ve el hijyenine çok dikkat ettik. Bu süre zarfında mevsimsel grip dediğimiz bazı viral hastalıklara karşı vücudu korumuş olduk. Fakat vücut savunması onları tanımadığı için, Covid dışındaki diğer gribal enkefsiyonları hatırlayamadığı için şu anda görülen enfeksiyonlar biraz daha ağır geçiriliyor. Hastalığı hafif seyredenlerde özellikle tat ve koku alma duyularındaki kayıp 2-4 hafta sürüyor. Yine hafif seyredip unutkanlık, dikkat ve konsantrasyon kaybı gibi hafıza bozuklukları da 2-12 aya kadar sürebiliyor. Ağır geçirenlerde ise nefes darlığı, aşırı yorgunluk, halsizlik, depresyon, anksiyete ve hafıza bozuklukları 2-12 aya kadar devam edebiliyor.” İfadelerine yer verdi.
‘TÜM VÜCUDU ETKİLİYOR’
Covid’in tüm vücudu etkilediğini belirten Yavşan, “Covid sistemik bir hastalık. Birçok organımızı etkileyebiliyor. Sistemik olarak yorgunluk ve halsizlik yapabiliyor. Akciğerlerle ilgili öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı, Nöropsikiyatrik olarak, anksiyete, depresyon, uyku, dikkat bozukluğu yapabiliyor. Kas, eklem ağrısı, tat ve koku duyu kaybı, ishal, iştah kaybı, böbrek yetmezliği ve saç dökülmelerine neden olabiliyor. Her şeyi etkiliyor diyebiliriz. Tabi ki bu rahatsızlıkların sebebi tamamen Uzamış Covid olmaya bilir. Diğer hastalıklardan ayırt etmek gerekiyor. Bunların geçmesi kişinin gösterdiği semptomlara göre değişir.
Nefes darlığı hafif ve oksijen ihtiyacı yoksa solunum egzersizi öneriyoruz. Örneğin, omuz ve boyun kasları gevşek tutulup iki saniye boyunca burundan nefes alıp sonrasında dudakları büzerek 4 saniye boyunca nefes vermek ve bu manevrayı 2 dakika boyunca tekrarlamak gerekiyor. En önemli ve basit solunum egzersizlerinden biridir. Orta ve ağır şiddetli nefes darlığı yaşayanlarda oksijen desteğine ihtiyaç varsa, oksijen desteği veriyoruz. Bazı özel durumlarda kortizon tedavisine başlanabiliyor. Geçmeyen, nedeni bilinmeyen göğüs ağrılarına da ağrı kesiciler kullanılabilir.” dedi.
‘AŞILAMA YAPILANLARDA RİSK AZ’
Covid-19 aşısını yaptırmış kişilerde Uzamış Covid’in daha az görüldüğünün altını çizen Yavşan, “Almanya’da ve Çin’de bu konuda yapılmış çalışmalar var. Covid geçiren hastalar incelenmiş. Yaklaşık yüzde 70’inde Uzamış Covid ile uyumlu semptom ve bulgulara rastlanmış. Yapılan çalışmalarda aşılama yapılmayanlarda Uzamış Covid görülme olasılığı yüzde 40 olarak değerlendirilmiş. İlk doz aşıdan sonra Uzamış Covid semptomları yüzde 30’lara düşmüş. İkinci doz aşıdan sonra yüzde 17, üçüncü doz aşıdan sonra ise yüzde 16 olarak değerlendirilmiş. Bu yüzden aşının önemi büyük. Aşılamadan sonra maske, mesafe ve el hijyenine dikkat etmek gerektiğini öneriyorum.” Sözleriyle konuşmasını sonlandırdı.
• BÜŞRA ERKUŞ / YENİ HABER GAZETESİ