Araç piyasasında enerji krizi yaşanıyor. Yaşanan kriz nedeniyle Türkiye’ye de sınırlı sayıda araç geldiğini belirten Beyoğlu Otomotiv Firma Sahibi Enver Evkaya, “ Dünyada bütün araç üreten firmaların hepsi şu anda enerji sıkıntısına girdi. Ve burada en büyük darbeyi Avrupa görecek. Bunun için gerekenleri yapmaya başladılar. Yani üretimi düşürecekler. Üretimi düşürdükleri için de bu durum ister istemez maliyetlere yansıyacak” ifadelerini kullandı.
‘ARAÇ OLSAYDI İNDİRİM OLURDU’
ÖTV Matrah düzenlemesinin sektörü düşürmesinin beklenmediğini ifade eden Enver Evkaya, “Matrah düzenlemesi sadece devletin yapmak zorunda olduğu bir indirimdi. Bu matrah indiriminin lüks arabalarda ve alt gelirli arabalarda farklı bir vergi indirimi vardır. Pandemi sürecinde gelen zamlar nedeniyle bu araçların hepsi lüks grubuna girdi. Bir araç 400 bin liralıksa 450 bin lira olduğu zaman lüks, 99 bin lira olduğu zaman alt gelirli oluyor. Yani bunun vergi dilimini bu fiyatlar ayarlıyordu. Pandemi sürecinden dolayı bütün dengeler değiştiği için yüzde 60’lık dilime giren hiçbir araç kalmadığı ve devlet de fiyatın düşmediğini anladığı için bu vergi diliminin fiyatlarını güncelledi. Bunun akabinde eğer elimizde araç olsaydı matrah düzenlemesi kesinlikle ve kesinlikle piyasayı hızlı bir şekilde düşürürdü. Araç olduğu zaman vergi dilimine de gerek yok. ‘Bayilerde araç var’ denildiği zaman bayilerde yüzde 40’lık bir düşüş söz konusu olurdu. Bugün bayide bir aracın sıfırı 400 bin lirayken sıfır yaşındaki son model bir araç bayiden daha yüksek fiyata satılırdı” şeklinde konuştu.
‘ENERJİ KRİZİ EN ÇOK AVRUPA’YI ETKİLEYECEK’
Araç piyasasında çok büyük bir enerji krizinin yaşandığına dikkat çeken Enver Evkaya, “Öncelikle pandemi krizi, ardından da enerji krizinin olmasıyla birlikte piyasaya sınırlı sayıda araç giriyor. Dünyada bütün araç üreten firmaların hepsi şu anda enerji sıkıntısına girdi. Ve burada en büyük darbeyi Avrupa görecek. Bunun için gerekenleri yapmaya başladılar. Yani üretimi düşürecekler. Üretimi düşürdükleri için de bu durum ister istemez maliyetlere yansıyacak. Enerji fiyatlarında afaki bir yükseliş Türkiye’den daha çok Avrupa’da hissedilecek. Diliminin devlete düşen bir payı vardı. Bir matrah düzenlemesi yapması gerekiyordu ama kesinlikle araçların düşmesine etken değildir. Türkiye’de şu an araç stoklanmıyor ama daha yüksek fiyatlara satılmak isteniyor. Yatırımcı burada kısa sürede güzel bir kazanç gördüğü için farklı yollardan al-satı kısa dönemde durdurarak veya bayiye para yatırarak bunu fırsata çevirmeye çalışıyor. Devletimizin karaborsacılık konusunda çok büyük yaptırımları var. Sıfır araba alıp da satanlara ayrı bir yaptırımı var, karaborsacılık konusunda ayrı bir yaptırımı var” diye aktardı.
‘İKİNCİ EL ARACA DA YANSIMADI’
Matrah düzenlemesinin ikinci el piyasasına da yansımadığını ifade eden Evkaya şöyle konuştu: “Dünya genelinde sınırlı sayıda bir üretim var. Almanya’da üretim yapan fabrikaların çoğu yüzde 30 kapasite düşürdüler. Avrupa’ya ve Türkiye’ye de gönderdikleri araç kapasitesinde de düşüşler elbette olacaktır. İkinci el piyasası matrah düzenlemesi beklediği üç ay içerisinde çok durgundu. Yani insanların gerçekten bir beklentisi vardı. Matrah düzenlemesiyle araçlarda düşüş olacağına dair beklentiye girmişlerdi. Ama bayilere telefon açtığımızda elimizde araç yok denilince bir hafta içerisinde bu matrah düzenlemesinin hiçbir anlamı kalmadı. 11’inci ayda yapılan bir matrah düzenlemesi yıl sonundan sonra araçların üzerine gelecek bir maliyet yansımasından dolayı zaten o arada kaybolup ikince ele bir etki sağlamayacaktır. Araç fiyatlarının düşmesi ancak piyasaya yeterli sayıda araç gelmesiyle mümkün olur. Bugün Hindistan’ın, bugün başka ülkelerin ürettiği araçlar varsa onların da önlerini açarak tedarik yollarının genişletilmesi de fiyatların düşmesini sağlar.”
‘TOGG KONUSUNDA ÖZGÜVENİMİZ ÇOK FAZLA’
Dört gözle TOGG’u beklemeye devam ettiklerinin altını çizen Evkaya, “TOGG konusunda özgüvenimiz çok fazla. TOGG sıradan bir araba değildir. Bu bir markadır, marka olacaktır. Bugün elektrikli araçların hepsi lüks grubundadır. Onların hak ettiği yerde duracağını düşünüyorum. TOGG fiyatlarının 300-400 bin lira olup da piyasayı rahatlatacağını düşünmüyorum. Net fiyatların Mart ayında açıklanması bekleniyor. Ön görülen fiyatlar var. Ön görülen fiyatlar bugün etkisiz halde. Ben TOGG fiyatlarının en düşük 700 bin liradan başlayacağını düşünüyorum. Piyasayı hareketlendirmesi bence iki yılı bulacak. Durumu iyi olanlar hiç düşünmeden TOGG’dan alır ancak durumu iyi olmayanlar elinde bir arabası bulununlar risk almaz. Ama ilerleyen zamanlarda satışlar yükselir dişe düşünüyorum” diyerek sözlerini tamamladı.
• BÜŞRA ERKUŞ / YENİ HABER GAZETESİ