17 Eylül

Fatmanur Bektaş

"Kimseye dargın değilim. Kırgınlığım yok. Hayata veda etmek üzere olduğum şu anda devletim ve milletime ebedi saadetler dilerim. Bu anda karımı ve çocuklarımı şefkatle anıyorum"

17 Eylül 1961'de, bundan 61 yıl önce idam edilen Adnan Menderes'in darağacına gitmeden önceki son sözleri böyleydi.

Türkiye demokrasi tarihinde kara bir leke olarak yer alan kanlı 27 Mayıs darbesinin üzerinden 62 yıl geçti.

Tek parti iktidarını sona erdiren, Demokrat Parti iktidarına karşı gerçekleştirilen 27 Mayıs darbesi sonrasında Milli Birlik Komitesi yönetime el koydu. Anayasa ve TBMM'yi fesheden komite, dönemin cumhurbaşkanı Celal Bayar, başbakanı Adnan Menderes, dış işleri bakanı Fatin Rüştü Zorlu, maliye bakanı Hasan Polatkan ve DP üyelerini tutuklayarak Yassıada' ya gönderdiler. Bir yıl süren yargılamalar sonucunda Adalet divanı 15 sanığı idam cezasına çarptırdı.

Dış ülkelerin idam kararına olan tepkilerinden dolayı Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan dışındaki kimselerin cezası hapse çevrildi. Celal Bayar hakkındaki karar da yaşı nedeniyle hapis cezasına çevrilirdi.

Sonuç olarak tarihimizin kara lekelerinden biri olan 13 Eylül 1961 yılında Yassıada'da Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan infaz edildi.

1932'den 1950 yılının haziran ayına kadar ülkemizde Mü'minler namaza "Tanrı uludur, Tanrıdan başka yoktur tapacak." sesleriyle çağrıldı.

16 Haziran 1950'de ezan, Türkçe'den aslına döndürüldü. Başa geçer geçmez ilk icraatı ezanı aslına döndürmek olan Adnan Menderes ve dava arkadaşlarını

İdam sehpasına götüren en büyük nedenlerden biri de bu oldu.

Adnan Menderes ve dava arkadaşları mahkum edildikleri andan itibaren çok büyük psikolojik ve fiziksel şiddete maruz kalmışlar ve çok acılı günler yaşatılmıştır.

Olayın en yakın tanıklarından Menderes’in avukatı Talat Asal’ın anlattığına göre darbeciler, Menderes’in boynuna ilmeği geçiren cellada 150 TL ödemiş. Bu, o dönem üst düzey bir devlet memurunun aldığı maaşın iki katına tekabül ediyor. Hatta bu para daha sonra Menderes'in ailesinden temin edilmiş.

Bu dönemde "Ada sahillerinde bekliyorum" şarkısı "Adnan Menderes ve DP’lilerin yargılandığı Yassıada’yı akla getiriyor" gerekçesi ile yasaklanmıştır.

İdam sehpasındaki son sözü, 'Devletime ve milletime ebedi saadetler dilerim.' olan rahmetli Adnan Menderes'i ;

idama götürülürken önce, abdestini alıp, iki rekat namaz kılıp, ardından altındaki sandalyeyi kendisi iterek düşüren ve celladın a da 'Sen çekil, o sandalyeyi ben iterim.' diyen Fatin Rüştü Zorlu'yu;

başarılı bir Maliye Bakanı olduğu halde, sırf geçmişte darbecilere istedikleri imtiyazları sağlamadığı için kendisine kin beslenen Hasan Polatkan'ı rahmetle anıyoruz. Mekanları cennet makamları âli olsun.