Riya ve Riyakarlık

           İş söz ve davranışlarda gösterişe yer verme; bir iyiliği veya salih bir ameli Allah’ın rızasını kazanmak niyetiyle değil, insanların beğenisi için yapmaya riya denir. Bu davranışta bulunan kimseye riyakar veya mürai denir.Bu davranışın adına da riyakarlık denir.

      Riya, insanların arasında beğenilme arzusu, şan ve şöhret, maddi çıkar sağlamak için yapılır. Maddi ve manevi çıkar elde etmek için, dinin alet edilmesi, riyanın en kötü şeklidir. Riyakar kişinin söz ve davranışlarındaki samimiyetsizlikleri, diğer insanlar tarafından kısa zamanda anlaşılır. Bunlara kimse güvenmez.

       Riyanın her çeşidi ahlaksızlık olduğu halde, ibadetlerde riyakar olmak çok daha büyük bir ahlaksızlıktır. Peygamber efendimiz (s.av.)”Muhakkak ki , sizin için en  çok korktuğum şey, küçük şirk, yani riyadır”.(Tirmizi, Hudut 24) buyurmuştur. İbadet Allah için yapılır. Allah’ın rızası dışında bir amaçla; gösteriş olarak ibadet yapmak, Allah rızasını ortadan kaldırır. Gösteriş için ve bir çıkar düşüncesiyle Kur’an okumak ,namaz kılmak, oruç tutmak, zekat vermek, hacca gitmek, sadaka vermek, ibadetleri boşa çıkarır.

        Allah’u Teala ;”Ey iman edenler! Sadakalarınızı, insanlara gösteriş için malını harcayan, Allah’a ahiret gününe inanmayan kimse gibi başa kakmak  ve eziyet etmek suretiyle boşa çıkarmayın. Çünkü onun bu gösterişinin hali, üzerinde az bir toprak bulunan bir kaya parçasının haline benzer ki, ona şiddetli bir yağmur isabet edince üzerindeki toprağı temizleyip kendisini katı bir taş halinde bırakır.”(El bakara 2/264) buyurmuştur. O halde Allah’ın emrini ve rızasını düşünerek değil de, dindar görünmek için ibadet etmek, alim ve bilgili tanınmak için zekat ve sadaka vermek, bağışta bulunmak, riyanın en kötü şekli ve riyakarlığın en iğrenç halidir.

        Riya, çok değişik şekillerde yapılmakla birlikte, bunlarda ortak özellik, dindarlık ve dürüstlük görüntüsü altında, insanlar arasında çıkar sağlamak, şan ve şöhrete ulaşmak arzusudur. Sevmedikleri kişileri seviyormuş gibi görünen, onlara yağ çeken, öven ve böylece menfaat sağlamaya  çalışan riyakarlara bol bol rastlanır. Allah’a ve insanlara karşı samimi davranarak riyadan uzak durmak, mümkün olduğu kadar ibadetleri gizli yapmak, Allah’ın rızasını   kazanmayı, insanların övgüsüne tercih etmek Müslümanın prensibi olmalıdır. Yazımızı Mevlana’nın bir sözü ile bitirelim. ”Ya olduğun gibi görün. Ya göründüğün gibi ol!”

       ALLAH hepimizi riyadan ve riyakarlıktan korusun. Amin. Selam ve Dua İle