Malatya'daki deprem sonrası jeoloji mühendisinden uyarı: "2 yerde yıkım olabilir"

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın (AFAD) internet sitesinde yer alan bilgiye göre, Malatya'nın Kale ilçesinde saat 10.46'da 5,9 büyüklüğünde deprem kaydedildi. Çevre illerde de hissedilen deprem, Mardin ve ilçelerinde de korkuya neden oldu.

Bu gelişmeler yaşanırken Jeoloji Mühendisi Fahri Çelik, enerji birikiminin Hakkari ve Suriye bölgesine kaydığını ileri sürdü. Çelik, "Merkez üssü Malatya Kale olan 5,9 büyüklüğünde deprem beklenen bir deprem değildi. Şu an herhangi bir hasar kaydı yok. Bu deprem bize neyi gösteriyor, enerjinin iki metre doğuya ve güneye kaydığını gösteriyor. Yani enerji birikimi halen Hakkari ve Suriye'de devam ediyor. Hakkari ve Suriye'de olası bir deprem olabilir. Ama zamanını kimse bilemez. Bir saniye sonra da bin yıl sonra da olabilir. Ama kesin olan enerji birikimi Hakkari ve Suriye'de devam ediyor. Onun için Malatya'nın Kale ilçesinde bugün meydana gelen depremde Cizre çok etkilendi. Bu bize enerji transferinin güneye ve doğuya kaydığını gösteriyor. Önümüzdeki süreçlerde Hakkari ve Suriye riskli bölge ilan edilebilir" açıklamasını yaptı.

"Ben yüksek katlı binalardan çok korkuyorum"

Mardin ve Şırnak illerinin muhtemel bir depremden ciddi şekilde etkileneceğini belirten Çelik, "6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinden sonra birçok fay hattı oluştu. Enerji birikimi Suriye ve Hakkari'de biriktiğinden dolayı bugün Malatya'da daha önce Elazığ'da olan depremler Güneydoğu'da levhayı ciddi şekilde etkilemektedir. Kahramanmaraş'ta oluşacak bir depremden dolayı Mardin ve Cizre'de de yıkım olabilir. Onun için önlemlerimizi almamız lazım. Yüksek binalardan kaçmamız lazım. Yüksek katlı binaları 3-4 kata indirmemiz şart. Ben yüksek katlı binalardan çok korkuyorum. Çünkü bir kolonun içine 15 demir şiş konuluyor ve binanın ağırlığı 8 bin ton, 10 bin ton oluyor. Bu oran binanın yüksekliği ve genişliğine göre değişiyor. Bu binalar sallandığı zaman yıkılma olasılığı yüksektir" diye konuştu.

Çakır: “Deprem büyük yerleşim yerlerine yakın olsaydı hasarlı binaları yıkabilirdi”

Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Ziyadin Çakır da, Malatya merkezli 5,9 büyüklüğündeki depreme ilişkin “Depremin meydana geldiği yer nispeten kırsal kesim olduğu için ciddi zarara neden olmadı. Deprem büyük yerleşim yerlerine yakın yerde meydana gelseydi maalesef hasarlı binaların yıkımına neden olabilirdi” dedi.

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Ziyadin Çakır, depremin meydana geldiği yerin nispeten kırsal kesim olduğunu belirtti. Çakır, bu nedenle ciddi zarara neden olmadığını söyledi.

Çakır, depremin Malatya, Elazığ ve Kahramanmaraş gibi büyük yerleşim yerlerine yakın noktada meydana gelmesi halinde hasarlı binaların yıkımına neden olabileceğini belirtti.

“Depremin meydana geldiği yer kırsal kesim olduğu için ciddi bir zarara neden olmadı”

Türkiye'de 6 büyüklüğündeki depremi üretecek yüzlerce fay hattı var diyen Öğretim Üyesi Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Ziyadin Çakır, “Malatya'da yaşanan deprem 2023 Kahramanmaraş depremlerinin bir artçı depremi olarak görülebilir. Ancak kendi içinde de büyüklüğü itibariyle 5 civarı artçı depremler meydana getirebilir. Türkiye'nin herhangi bir yerinde bu büyüklükte bir deprem meydana gelir. Çünkü Türkiye'de 6 büyüklüğündeki depremi üretecek yüzlerce fay hattı var. Depremin meydana geldiği yer nispeten kırsal kesim olduğu için herhangi bir ciddi zarara neden olmadı. Ancak Malatya, Elazığ ve Kahramanmaraş gibi büyük yerleşim yerlerine yakın yerde meydana gelirse maalesef halen tamamlamış olan hasarlı binaların yıkımına neden olabilir. Ama bölgedeki faylara ve tarihî depremlere baktığımızda böyle büyük bir deprem yani 7 büyüklüğündeki bir depreme yakın üretebilecek bir fay pek mevcut değil. Sadece Malatya'da bir fay var. O fay üzerinde de henüz çalışılıyor. Çok detaylı bilgiye sahibi değiliz. Ama bu deprem de oraya oldukça uzak. Dolayısıyla oradaki fayı da etkilememiş durumda” dedi.

“Vatandaşların tedbirli olması gerekiyor”

Vatandaşların hasarlı binalardan uzak durmaları gerektiğini söyleyen Çakır, “Vatandaşların tedbirli olması gerekiyor. Panik yapmamaları gerekiyor. Bu tür depremler meydana gelebilir. Hasarlı binalardan uzak durulması gerekiyor. Ama bu bölgede çok büyük yıkıcı bir deprem meydana gelmez ama 6,0, 5,0 ve 5,5 büyüklüğündeki depremler meydana gelebilir. Dolayısıyla özellikle varsa hala yıkılmamış hasarlı binalardan uzak durması gerekiyor” diye konuştu.

“Meydana gelen deprem önceden bilinen bir fay üzerinde değildi”

Yapılması gereken depreme dayanıklı şehirler yapmak diyen Çakır, “Türkiye bir deprem bölgesi. Yer bilimlerinin aslında yapacak fazla bir şey kalmadı. Bu fayların büyük bir bölümü haritalardı. Bu örneğin meydana gelen deprem önceden bilinen bir fay üzerinde değildi. Yani böyle bilinmeyen o kadar çok fay var ki irili ufaklı. Bu büyüklükteki depremleri üretme potansiyeline sahip. Ama bunlar birkaç senede bir böyle deprem üretiyor veya yanında büyük bir deprem olduğu zaman onun etkisiyle hareketleniyor. Bu tür fayları da göremiyoruz yer yüzünden çok çabuk silindiği için. Dolayısıyla aktif fay haritalarında da yok bu faylar. Yapılması gereken depreme dayanıklı şehirler yapmak. İnşaatların sağlam yapılması gerekiyor. Yönetmeliklere uyulduğu takdirde 7,0 büyüklüğündeki deprem bile binaları yıkamaz” ifadelerini kullandı.