Kurt kapanı bozulacak!

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Katar'daki Dünya Kupası açılışında Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi ile el sıkışması gündemdeki sıcaklığını korurken Türkiye-Mısır ilişkilerine ilişkin değerlendirme yapan Ortadoğu Uzmanı Gazeteci Yazar İsmail Yaşa, “Bu bir geri adım atma değil, ülke çıkarlarını göz önünde bulundurmaktır. Cumhurbaşkanı Erdoğan bunu kendi için değil, ülkesi için yapmıştır. İlişkilerin normalleşmesi, bölgenin kaderini değiştirebilir. Ayrıca bu normalleşme sürecinde özellikle Mısır’ın, Türkiye’nin ekonomisine ihtiyacı var” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Türkiye’nin çıkarlarını düşünerek adım attığını vurgulayan İsmail Yaşa, “Bu bir geri adım atma değil, ülke refahını artırmak için atılmış stratejik bir adımdır. Cumhurbaşkanı Erdoğan bunu kendi için değil, ülkesi için yapmıştır. İlişkilerin normalleşmesi, Türkiye’nin olduğu kadar Mısır’ın da yararınadır, bölgenin kaderini değiştirebilir. Mısır’ın Türkiye’nin ekonomisine ihtiyacı vardır” ifadelerini kullandı.

‘ERDOĞAN OLUMLU ADIM ATMASAYDI İLİŞKİLER NORMALLEŞMEZDİ’

Türkiye’nin uzun süredir ilişkilerinin kötü olduğu ülkelerle ilişkilerini yeniden onarmak, düzeltmek istediğini belirten İsmail Yaşa, “Türkiye’nin Arap Emirlikleriyle arası düzeldi, Suudi Arabistan’la düzeldi. Mısırla ilişkileri daha önce düzelmişti ve Cumhurbaşkanımızın bu yönde bir açıklamaları olmuştu. Fakat Mısır’daki süreç bir yerde tıkandı. İstihbaratlar düzeyinde görüşme oldu fakat müspet ilerleme olmamıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan Birleşik Arap Emirlikleri’nin bir numaralı ismi Muhammed Bin Zayed’i muhatap alıp görüştüğü ziyaretleri oldu. Suudi Arabistan ile Kral Selman muhatap alındı. Muhammed Bin Selman ile görüşüldü. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sisi’yle asla aynı masaya oturmayacağını söylemişti. Bu durum Mısırla ilerlememizin önünde en büyük engellerden bir tanesiydi. Asıl sorun Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Sisi’nin meşruiyetinin sorgulanması olarak algılandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan geri adım atmadan, Mısırla normalleşmenin belli bir noktadan ileriye gitmeyeceği belliydi” ifadelerini kullandı.

‘MISIR İLE GÖRÜŞMELER YENİDEN BAŞLAYACAK’

İsmail Yaşa, Mısır ile Türkiye arasındaki ilişkinin yeniden gözden geçirileceğine vurgu yaptı. Yaşa sözlerine şöyle devam etti: “Sisi eli kanlı bir diktatör, darbeci. Fakat baktığınız zaman Rusya’ya baktığınızda Putin İdlib’de sürekli kampları bombalıyor, çoluk çocuk öldürüyor. Amerika’ya bakıyorsunuz bugün Amerika dünyanın en katil rejimlerinden bir tanesi, Çin’e bakıyorsunuz Müslüman Uygur Türklerine uyguladığı zulüm ortada. İngiltere öyle, Fransa öyle… O zaman şöyle bir soru akla geliyor: Sisi bunların hepsinden çok daha kötü bir adam mı? Hayır. Burada kötüleri yarıştıramayız ama bunlarla görüşüldükten sonra Sisi’yle de görüşülebilir. Burada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçmişte söylediği sözden geri adım atması konjonktürel söylenmiş bir sözdür. Hatta bu noktada Erdoğan’ı takdir etmek gerekiyor. Çünkü bunu kendisi için yapmadı. Kendisini düşünseydi Sisi ile görüşmeme kararı alırdı ama bundan ülke menfaatleri zarar görürdü. Her dönemin şartları ülkelerin tavırlarının değiştirmesine neden olabilir. Dolayısıyla Türkiye bir durum değerlendirmesi yaptı. Mısırla ilişkilerimizin düzelmesi gerekiyordu. Sisi ile görüşme engeli vardı ve o engel aşıldı. Her şey eskisi gibi olmaz ama şu an Mısırla görüşmelerin yeniden başlayacağını rahatlıkla söyleyebilirim.”

‘MISIR EKONOMİSİNİN TÜRKİYE’YE İHTİYACI VAR’

“Mısırla Türkiye arasındaki ekonomik ilişkiler kötüleşse bile Mısır’ın ekonomisinin Türkiye’ye ihtiyacı var” diyen Yaşa, şöyle konuştu: “Türk iş adamlarının orada yatırımları var. Dolayısıyla Mısır zaten uzun süredir ekonomik sorunlarla uğraşıyor. Mısır’ın iç ve dış borç yükü tepeden yuvarlanan kar topu misali bir yeri adeta yıkılacak gibi duruyor. O nedenle buna Rusya- Ukrayna krizi de eklenince Mısır gerçekten zor durumda. Türkiye’nin Mısır’a el uzatması, Mısırla aramızın normalleşmesine hız kazandıracaktır. Yunanistan da bir taraftan hemen bastıracaktır. Yunan Dışişleri Bakanı o fotoğraftan sonra hemen Kahire’ye gitti. Mısır’ın Türkiye ile sınır anlaşması yapmaması, Yunanistan’la yapması Mısır’ın aleyhinedir. Mısır bir ülke büyüklüğünde geniş bir alanı kaybediyor. Mısır Yunanistan’la değil de Türkiye ile bir anlaşma sağladığı takdirde orayı kazanır. Dolayısıyla bunu Mısır halkı, Mısır ordusu da biliyor. Onlar, ‘Türkiye bize düşmanlık yapıyor. Türkiye’ye karşı Yunanistan ile anlaşıyoruz’ diyorlardı. Fakat Türkiye ile ilişkiler yenilenince o bahaneleri de ortadan kalkacak.”

‘TÜRKİYE KENDİ MİLLİ GÜVENLİĞİNDEN TAVİZ VERMEYECEK’

Türkiye’nin diğer ülkelere karşı kendi güvenliğinden asla taviz vermeyeceğini dile getiren Yaşa, “Türkiye’nin gerginlikleri yumuşatma, düşmanlıkları azaltma, ilişkileri yeniden onarma girişimiyle Mısırla yeniden normalleşmeye doğru gidiyoruz. Bunun yansımalarının da hangi durumda ve nasıl ilerleyeceğini göreceğiz. Eğer Türkiye’ye Libya’dan, Suriye’den askerinizi çekin gibi uçuk ifadelerle gelirse Mısır, bir ilerleme olacağını düşünmüyorum. Tabi bunlar konuşulur, ara bulanabilir ama Türkiye; Libya, Suriye gibi ülkelere karşı kendi güvenliğinden taviz vermeyecektir ve Mısırla ilişkilerimiz bundan sonra bu çerçevede ilerleyecektir. Mısır nasıl bir tavır ortaya koyacak ona bakacağız. Mısır’ın da öyle diretmeye lüksü yok. Sisi’nin o tokalaşmadan çok çok memnun olduğunu düşünüyorum. Sonuçta Sisi’nin hükümeti darbeci bir hükümet ve her zaman meşruiyet isteği vardı. O yüzden Sisi’nin en büyük arzusuydu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la tokalaşmak” diye aktardı.

‘KAŞ YAPALIM DERKEN GÖZDE ÇIKARMAYALIM’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Mısır halkına karşı sempatisini kaybetmemesi gerektiğinin altını çizen Yaşa, şunları söyledi: “Sisi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tokalaştı diye bizim İhvan’ı ve Mısır halkını görmezden gelmememiz lazım. Bu durum bizim için gerekliydi ve o yüzden böyle oldu. Sisi’yle tokalaşınca İhvan’ı kötülememiz gerekmiyor. Yarın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Beşar Esad’la tokalaşınca da Suriye devriminin muhalefetini kötülememiz gerekmiyor. İhvan bizim için değişmemeli tabi ki. Çünkü hâlâ Sisi karşıtı guruplar halkın içinde yüksek yüzdelere sahipler. Sisi bugün var yarın yok. O yüzden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın o halka olan yumuşaklığını ve sempatisini kaybetmemesi lazım. Kaş yapalım derken gözde çıkarmayalım. Ankara’nın bu hesapları yaptığını ve bunları da göz önünde bulundurduğunu düşünüyorum.”

‘TÜRKİYE’NİN ATTIĞI ADIM ÖNEMLİ’

Türkiye’nin İhvan’dan bağımsız hareket ettiğini vurgulayan Yaşa, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Beşar Esad’la görüşebilirim diyor ama bu Idlip’ten ya da Halep’ten çekileceği anlamına gelmiyor. Türkiye kendi askeri güvenliği olmadan ve Suriyeli mültecilerin geri gidebilecekleri güvenli bölge oluşturmadan böyle bir duruma girmez. Dolayısıyla görüşme demek Türkiye’deki Mısırlılar geri gönderilecek, İhvan’dan vazgeçilecek demek değil. Zaten Türkiye ve İhvan doğrudan muhatap değil çünkü onlar bir cemaat, Türkiye bir devlet. O yüzden devletlerin doğrudan birbirini muhatap alması daha doğruydu. Bizim İran gibi örgütlerimiz, cemaatimiz yok. Yani biz demokratik bir ülkeyiz. Arap halklarının demokrasi isteklerini her zaman destekledik. Ama bunun mücadelesini verecek olan biz değiliz. Bunun mücadelesini Arap halkının vermesi gerek” diyerek sözlerini tamamladı.

• SÜMEYRA KENESARI / YENİ HABER GAZETESİ