Kriz ders oldu, buğday revaçta

Pandemi süreci ve sonrasında devam eden Rusya-Ukrayna savaşının ardından stratejik değeri en çok artan buğdayda ekim alanları genişlemeye başladı. Türkiye’nin tahıl ambarı olan Konya Ovası, Ekim ayında birçok çiftçi bu yıl buğdaya yöneldi. Türkiye’nin en çok buğday ekilen bölgesinde daha önceki yıllarda; şeker pancarı, mısır, yonca gibi ürünlere yönelme olmasına rağmen Ukrayna ve Rusya’dan Avrupa’ya tahıl koridoru açılmasıyla Konya’da buğday ekimine yönelim de oldukça fazla oldu. Bu kapsamda Konya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü buğday ekimine yönelik bilgilendirme paylaşımlarını fazlalaştırırken, sahadaki buğday ekimleri inceleme çalışmalarını da hızlandırdı. Öte yandan Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü ıslah ettiği buğday tohumları da önem kazanmaya başladı. Konya’nın en çok buğday ekilen bölgelerinden olan Altinekin’de de çiftçilerin çoğu buğday ekim işini tamamladı. Bölgedeki son durumu aktaran Altınekin Ziraat Odası Başkanı Bekir Kağnıcıoğlu, bu yıl buğdaya yönelimin geçmişteki yıllardan daha fazla olduğunu belirtti.

“KONYA’DA BUĞDAY EKİMLERİ FAZLALAŞTI”

Buğdayın son gelişmelerden sonra stratejik bir ürün olduğunu daha çok anlaşıldığının altını çizen Başkan Kağnıcıoğlu, “Şu anda buğday ekimleri tamamlanmak üzere. Ekimleri bitiren çiftçilerimiz ilk sulamalarını da yaptılar. Tabi ki geçtiğimiz sezon buğday ve arpaya verilen taban fiyatlar çiftçinin yüzünü güldürdü. Buğdayın önemi pandemiden sonra ve son yaşanan Rusya-Ukrayna savaşının ardından daha çok anlaşıldı. Artık buğday altından daha değerli hale geldi. Ülkemiz her alanda büyümesini ve gelişmesini sürdürüyor. Ülkemizde 2022 sezonunda 20 milyon tona yakın buğday üretimi oldu. Türkiye, buğday üreten ülke olmasının yanında un ve mamulleri ihracatı yapan bir ülke konumunda. Bunun için her geçen yıl buğday üretimini artırması gerekiyor. Son yaşanan krizin ardından Konya’da da buğday ekimi büyük önem kazandı. Çiftçilerimiz gelecek sezondan çok daha umutlu. Bunun yanında ülkemizin Avrupa ve dünya pazarında daha güçlü olması için üretimin fazlalaşması büyük önem taşıyor. Türkiye son 5 yılda FAO verilerine göre ortalama 19,7 milyon ton yıllık buğday üretimi ile dünyanın sayılı buğday üreticisi ülkeleri olan Avrupa Birliği, Çin, Hindistan, Rusya Federasyonu, ABD, Kanada, Ukrayna, Pakistan, Avustralya ve Arjantin arasında. Türkiye bu üretim seviyesi ile dünya buğday ticaretinin de, ithalat ve ihracat bakımından, önemli aktörleri arasında. Bu seneki ekimlerin ardından yağışlar da istenilen seviyede olursa gelecek sene Türkiye’nin buğday sorunu ortadan kalkacak ve dış etkenlerden etkilenmeyecek” dedi.

“BUĞDAYA PRİM DESTEĞİ ARTIRILMALI”

Buğday ve arpa ekimlerinde çiftçinin daha çok teşvik edilmesi için desteklemelerin arması gerektiğini söyleyen Kağnıcıoğlu, “Prim destekleri uzun zamandır kilobaşına 10 kuruş olarak yapılıyor. Bunun yeniden düzenlenmesi gerekiyor. 2022 yılında 40 veya 50 kuruş olması lazım. Buğday artık stratejik ürün olduğunu herkes anladı ve ekimi fazla olması gerekiyor. müstahsile verilen desteğin artmasıyla ekimler daha çok olacak ve bu ülkemize daha çok kâr getirmesini sağlayacak. Çiftçimizin beklentisi budur ve bu ürünlerin ekiminden çiftçimizin uzaklaşmaması gerekiyor” diye konuştu. Gübre fiyatlarının yüksek olmasından kaynaklı piyasada sahte veya azot oranı düşük gübre satışı olduğunu da söyleyen Başkan Kağnıcıoğlu, çiftçilere gübre alırken bilenen yerler, yetkili bayiler ve Tarım Bakanlığının onayladığı kurumlardan alınması gerektiği uyarılarında bulundu.

KONYA’DA PİLOT UYGULAMA TÜRKİYE GENELİNE YAYILIYOR

Buğdayın stratejik önemi son gelişmelerin ardından daha çok artarken Hükümetten de bu yönde net adımlar gelmeye başladı. Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile; Gelir Koruma Sigortası Konya’nın tüm ilçelerinde uygulanmaya başlandı. 2023 üretim döneminden itibaren ülke genelinde yaygınlaştırılacak. 2021-2022 üretim döneminde Konya'da Cihanbeyli, Kadınhanı ve Karatay ilçelerinde, ekmeklik ve makarnalık buğday ürünleri için pilot olarak uygulanan Gelir Koruma Sigortası, 2022-2023 üretim döneminde Konya'nın tüm ilçelerinde uygulamaya alındı. Bunun yanında Konya'da pilot proje kapsamında ekmeklik ve makarnalık buğday ürünlerinde gelir kaybı riskine Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) teminatı getirildi. Buna göre, gelir koruma sigortasıyla, Konya'da pilot proje kapsamında ekmeklik ve makarnalık buğday ürünlerinde verim değişimi ve Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürlüğü alım baremine göre Konya Ticaret Borsasında hasat sonrası oluşan ürün fiyatının beklenen fiyattan farklı olması nedenlerine bağlı oluşacak gelir kaybı riskine yönelik düzenleme yapıldı. Düzenlemeyle, söz konusu gelir kaybı riski, ilgili genel şartlar ile tarife ve talimatlar kapsamında, Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı çiftçilerin özlük, ürün ve arazi bilgileri dikkate alınarak TARSİM tarafından teminat altına alınacak. Ayrıca gelir koruma sigortasında, sigorta priminin yüzde 60'ı oranında prim desteği Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesinin ilgili tertibinden TARSİM'e aktarılarak karşılanacak.

İL MÜDÜRLÜĞÜ SIKI TAKİPTE

Buğday ekimleri Konya İl Müdürlüğü tarafından da sıkı takip altına alındı. Ekimleri sahada inceleyen Müdürlük ekipleri bu konuda çiftçileri de bilgilendirmeye devam ediyor. Yapılan paylaşımda, “İlimizde 2022-2023 yılı üretim sezonu hububat ekilişleri, bu güne kadar bölgeye düşen yağışların ardından hızlı bir şekilde devam etmektedir. Bakanlık olarak hububat ekim alanları, ekilişleri ve gelişimleri sürekli takip edilmektedir. Sürdürülebilir gıda arzının her geçen gün önem kazandığı günümüzde, Yunak ilçemiz, hububat ekim alanları yönünden önemli bir konuma sahiptir. Toprak tavının kaçmasını istemeyen çiftçilerimiz ise her geçen gün yenilikler ile zamanla yarışıyor. Bereketli bir sezon geçirmelerini temenni ediyoruz. Selçuklu ilçesi Aşağıpınarbaşı Mahallemizde üreticimiz Mehmet Halvacıay'ın tarlasında Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün ıslah etmiş olduğu "Yavuz-Ekmeklik Buğday" çeşit demonstrasyonunun kurulumu gerçekleştirilmiştir. İlçemizde başlayan 2022-2023 üretim sezonunun tüm üreticilerimize hayırlı ve bereketli olmasını temenni ederiz” denildi.

TÜRKİYE’NİN GİRİŞİMİYLE YAPILAN TAHIL KORİDORUNDA DÜNYA FELAKETTEN DÖNDÜ

Türkiye'nin öncülüğünde, Birleşmiş Milletler’in gözetiminde Ukrayna ve Rusya ile gerçekleştirilen tahıl koridoru anlaşması kısıtlı kalan gemilerin Karadeniz’e açılarak Orta Doğu'ya yüklerini taşımasını sağladı. Böylece, bölge halklarının siyasi-ekonomik hayat pahalılığı sıkıntılarının hafifletilebilmesi açısından muazzam bir öneme sahip oldu. Şimdilik dört ay süre ile geçerli olan bu anlaşma sayesinde 25 milyon tona yakın tahılın bölge halklarına ulaştırılması planlanıyor. Ukrayna'nın üç ana limanından başlayan sevkiyatlar başta buğday, arpa, mısır olmak üzere gübre sevkiyatlarını da kapsıyor. Temmuz ayı başından bu yana uluslararası girişimde bulunan tahıl koridoru global çapta tahıl fiyatlarının ABD Doları bazında %25 ile %30 arasında düşmesine olanak sağladı. Siyasi ve dış politika açılarından ise Rusya ile doğalgaz, petrol gibi enerji konularında yaptırımlar ve karşılıklı çekişme devam ederken Türkiye'nin öncülüğünde şimdilik kış aylarına kadar sürecek olan tahıl koridoru anlaşması hem bölge ülkeleri nezdinde Türkiye'nin itibarını yükseltmiş hem de Türkiye'nin bölgesel güç konumunu perçinlemiş oldu. Türkiye'nin iki düşman taraf ile süren diyaloğu sayesinde ileriki dönemlerde savaşın gidişatı değişebileceği gibi iki tarafla diyaloğun da Türkiye üzerinden sürmesinin önemi bir kez daha vurgulanmış oldu.

•SERVET R. ÇOLAK / YENİ HABER GAZETESİ