Kripto varlıklara ilişkin düzenlemeleri içeren teklif komisyondan geçti

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu, 'Sermaye Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifini' görüşmek üzere AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. Başkan Mehmet Muş, kanun teklifine ilişkin ilk sözü teklifin ilk imza sahibi AK Parti Ankara Milletvekili Ömer İleri'ye verdi. İleri, kripto paraların toplam piyasa değerinin 2021 yılına göre 3,5 kat artış gösterdiğini belirterek, "2022 yılının Mayıs ayında başlayan çalkantı sonrasında toplam piyasa değeri 2,6 trilyon dolardan 1 trilyon doların altına gerilemiştir. 2024 yılının Ocak ayın da ise bu tutar yaklaşık 1,8 trilyon dolar seviyesindedir. Gelinen aşamada kripto varlıkların finansal dünyada öyle veya böyle önemli bir yer kapladığı tartışmasızdır. Ülkemizde de kripto varlıklar oldukça ilgi görmektedir. Yurt içinde faaliyet gösterdikleri bilinen 10 kripto varlık hizmet sağlayıcıdan talep edilen bilgiler kapsamında bu platformlardaki yatırımcı sayıları toplandığında 18,2 milyon rakamına ulaşılmaktadır. Bu rakamın içerisinde birden fazla platformda hesap açan yatırımcılar da olduğu dikkate alındığında toplamda 10 milyonun üzerinde bakiyeli hesap bulunduğu değerlendirilmesi yapılabilecektir. Örneğin, Thodex vakası ya da diğer, 'Merdiven altı' olarak tabir edilebilecek kripto varlık hizmet sağlayıcılar, yatırımcıların yatırımlarını gereği güvenli bir şekilde değerlendirilmesine engel olabilmektedir" ifadelerini kullandı.

'KRİPTO VARLIKLARDA YETKİ SPK'DA OLACAK'

İleri, teklifin kripto varlıkların dayanağı olan dağıtık defter veya blok zinciri teknolojisinin yerine kripto varlık hizmet sağlayıcıların düzenleme altına alındığını kaydetti. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte kripto varlık çeşitliliğinin arttığını kaydeden İleri, "Buna paralel bir şekilde bu varlıklara yönelik yatırımcı ilgisinin de arttığı dikkate alınarak yatırımcıların korunması ilkesinden hareketle kripto varlık hizmet sağlayıcılar belirli bir düzen altına alınmaktadır. Kripto varlıkların yatırım aracı olarak görülmesi ve özellikle alıcı ve satıcıyı bir araya getirerek borsa benzeri bir faaliyet gösteren kripto varlık hizmet sağlayıcılarının düzenleme altına alınması gerekliliği birlikte değerlendirildiğinde, teklifle, Sermaye Piyasaları Kanunu’nda düzenleme yapılması ve bu kurumların SPK tarafından yetkilendirilmesi gerekliliği daha net bir şekilde ortaya çıkmaktadır" diye konuştu.

'KRİPTO VARLIKLARIN HUKUK DÜNYASINDA NE İFADE ETTİĞİ ORTAYA KOYULMUŞTUR'

Teklifin uluslararası düzenlemelerle uyumlu olacak şekilde geliştirildiğine değinen İleri, "Kripto varlık, cüzdan, kripto varlık hizmet sağlayıcı, kripto varlık saklama hizmeti ve kripto varlık alım satım platformu kavramları tanımlanarak bu kavramların hukuk dünyasında neyi ifade ettiği ortaya konulmuştur. Bazı kavramlar ise bilinçli olarak tanım altına alınmamıştır. Örneğin, teklifin bazı maddelerinde dağıtık defter teknolojisi ve blok zinciri kavramları kullanılmışsa da teklifin tanımlara ilişkin maddesinde anılan kavramlar bilinçli olarak tanımlanmamıştır. Bunun altında yatan sebep ise bu tür teknolojilerin sürekli olarak gelişmekte olması, bir tanım yapılması durumunda düzenlemenin sınırının net çizgilerle çizilememesi ya da zamanla eksik kalması tehlikesidir. Böylece, dolandırıcılık vakalarında tanımın dışında kalan ancak kripto varlık ya da dağıtık defter olarak değerlendirilen çalışmaların düzenleme altına alınamaması ihtimali olabilir" dedi.

'FİYATI TÜRİYE'DE OLUŞAN KRİPTOLARIN PİYASA BOZUCU EYLEMLERİNİ SPK DENETLEYECEK'

İleri, kripto varlıkların platform üzerinden gerçekleştirilecek ek alım, satım, ilk satış ve dağıtım gibi işlemlerin transfer ve saklama hizmetlerinin SPK tarafından düzenlenecek usul ve esaslarla yürütüleceğini vurguladı. Kripto varlıklara müdahale edilmemesine yönelik politika benimsediklerini kaydeden İleri, "Platformlarda listelenecek kripto varlıklara müdahale edilmemesine yönelik politika benimsenmekte ve platformlar nezdinde işlem görecek kripto varlıkların belirlenmesine ilişkin yazılı prosedür oluşturma zorunluluğu getirilmektedir. Öte yandan, bu konudaki usul ve esasları belirleme yetkisi ve çerçevesinde SPK tarafından gerektiğinde işlem görebilecek kripto varlıklarla ilgili sınırlamalar getirilebilmesi de mümkün olacaktır. Yine, kripto varlıkların fiyatlarının çok, 'Volatil' olmasını da dikkate alarak piyasa bozucu eylemlere ilişkin de düzenleme yapılmaktadır. Ancak burada önem arz eden husus, bu varlıkların birçoğunun fiyatının yaygın olarak yurt dışı platformlarda oluşmasıdır. Dolayısıyla fiyatı Türkiye'de oluşan kripto varlıklar için piyasa bozucu eylemlere ilişkin düzenleme ve denetlemenin de SPK tarafından yapılması öngörülmektedir" ifadelerini kullandı.

'VATANDAŞLARIMIZ YURT DIŞI PLATFORMLARDA İŞLEM YAPABİLECEK'

Kanunun yayından sonra SPK'nın 6 ay içerisinde düzenlemeler yapacağını ifade eden İleri, faaliyet izni alma yeterliliği gösteren platformların çalışmaya devam edebileceğini belirterek, "Diğerleri ise tasfiye olacaktır. İngiltere örneğinde de müşahede ettiğimiz üzere yetkilendirme süreci uzayabilmekte ve ek süreler gerekebilmektedir. Bu kapsamda SPK’nın süreleri uzatma yetkisi bulunmaktadır. Yurt içi platformların lisanslanması sürecinde göstereceğimiz hassasiyeti yurt dışı platformlar ve bu platformlarda işlem yapan yatırımcılar için de mutlaka göstereceğiz. Taslakla Türk vatandaşlarının yurt dışı platformlarda işlem yapmasının yasaklanması söz konusu değildir. Vatandaşlarımız kambiyo mevzuatı hükümleri çerçevesinde kendi iradeleriyle yurt dışında işlem yapmaya devam edebilecekleri gibi yeni hesap açmalarında da bir engel yoktur" dedi.