Konya’da Ermeniler en çok o mahallede yaşıyor! Resmi adı bile…
Konya’daki her mahallenin öne çıkan özelliği veya hikayesi bulunuyor. Bunlardan biri olan, Ermeni kökenli vatandaşların en çok yaşadığı, Karatay İlçesinde bulunan işte o mahalle…
Karatay İlçesi sınırları içerisinde, Konya’nın en eski ve tarihî mahallelerinden biri olan Çifte Merdiven Mahallesi, Doğuda Tercüman ve Zemburi mahalleleri, kuzeyde Sultan Veled Caddesi, batıda Ankara Caddesi, güneyde Mihmandar ve Şems mahalleleri ile çevrilidir. Çifte Merdiven isminin nereden geldiği bilinmemektedir. Adının, mahallede mevcut Polis Mektebinin merdivenlerinden aldığı yolundaki bilgi yanlıştır. Çünkü mahallenin tarihine göre bu bina çok yenidir.
MÜSLÜMANLAR VE ERMENİLER AYRI VERGİLENDİRİLİYORDU
Yavuz dönemi 924/1518 yılı Tahrir Defteri’nde mahallenin adı, Çiftenerdüban olarak geçmektedir. Mahalle, Kanuni döneminde sekiz hane, on beş neferdir. III. Murat dönemi 992/1584 yılı Konya Tahrir Defteri’nde ise mükellef sayısı otuz üçtür. 1847-48 yılı temettüat defterinde mahallede Müslüman ve Ermeni nüfus ayrı ayrı vergilendirilmiştir. Bunlardan Müslüman nüfus dört grupta toplam 14 kişi olarak vergilendirilmiştir. Vergi mükelleflerinin ödediği en yüksek vergi 95,5, en düşük vergi ise 28 kuruştur. Hacı Ali Bey, Bıyık Mehmet, Dağlı Osman ve Demirci İsmail Müslüman mahalle sakinlerinden bazılarıdır. Ermeni cemaat ise “Ermeniyân” adı altında sekiz grupta 133 kişi olarak vergilendirilmiştir. Balta oğlu Karabet, Demirci Bonasi, Papaz kardeşi Asdor 141 kuruş ile en yüksek vergiyi ödeyenlerdendir. Papaz oğlu Artin, Kuyumcu Pedros, Kazancı Artin, Terzi Simyon diğer Ermeni vergi mükelleflerden bazılarıdır.
RESMİ KAYITLARDA ADI MAHALLE-İ ERMENİYAN’DIR
Mahallede Ermeni cemaati çoğunluktadır. Bunu Konya şeriye sicillerinde de görmek mümkündür. Bu sebeple Çifte Merdiven Mahallesi, pek çok resmî kayıtta Mahalle-i Ermeniyan olarak da geçer. Kuzeyden itibaren İmam Hatip Lisesi, eski yurt binası, Kadı İzzeddin Camii ve Türbesi, bu cami karşısında Selçuklu devlet adamlarından Fahreddin Atabek tarafından yaptırılan Atabekiye (sonradan Ağazade) Medresesi, Selçuk Üniversitesi rektörlük binası, Meydanî Ahmet Efendi Mescidi, eski Polis Mektebi, Seyfiye Medresesi ve Türbesi, Zenburi Mahallesi sınırında Sitteibanu Mescidi, yine Selçuklu Dönemi Molla-i Atik (Gevhertaş/Gühertaş) Medresesi, Yavuz Sultan Selim’in yaptırdığı meşhur çeşme ve 19 Mayıs İlköğretim Okulu mahalle sınırları içerisindedir. Mahalle, tarihî yapı ve resmî bina bakımından oldukça zengindir.
TARİHİ DOKU KORUNAMAMIŞTIR
21 Mart 1714 tarihli bir şeriye sicili kaydında, İmaret (eski Gazi Mustafa Kemal İlkokulu ve kuzey çevresi), Akıncı (eski Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu binasından rektörlük binasının ve Atabekiyye Medresesine kadar olan bölge), Çiftenerdüban, Mihmandar ve Aynedar (Kadı İzzeddin Camii çevresi) mahalleleri aynı olay dolayısıyla bir arada adları geçmektedir. Demek ki bu mahalleler o tarihte bu isimlerle anılmaktadır. Kayıt bu bakımdan son derece önem taşımaktadır. Eski mahalle sakinleri ekseriyetle mahalleden ayrılmış, imar faaliyetleri dolayısıyla mahallede tarihî doku korunamamıştır.
