Konya’da 3 bin yıldır Kimsenin bilmediği yerde duruyor

Halkapınar İvriz Mahallesindeki çok nadir kişilerin bildiği Toros dağlarının zirvesinde kızlar ve erkekler sarayı olarak bilinen mevkide İvriz kaya anıtının küçük tasviri görenleri hayrete düşürüyor. İvriz konumu itibari ile en geç Geç Tunç Çağı’ndan itibaren hem siyasi hem de dini işlevi olan bir bölgedir. Anıtsal Geç Hitit kaya kabartmasının burada yapılmış olmasının sebebi hem bölgenin stratejik konumu hem de karstik su kaynaklarının varlığıdır. Bu bağlamda, Hawkins de IV. Tuthaliya ve Kurunta arasında yapılan ve bronz tablet üzerine yazılan antlaşmada bahsi geçen d KASKAL.KUR’un İvriz’de olabileceğini savunmaktadır. KEYAR tarafından İvriz’de yapılan yüzey araştırması bahar ve yaz aylarında kaynaklardan çıkan sudan dolayı yerleşimlerin, Erken Tunç Çağı’ndan itibaren İvriz’in etrafındaki yamaçlara ve yüksek yerlere kurulduğunu tespit etmiştir; ki İvriz’deki Kaleönü Yerleşimi bunun için iyi bir örnektir. Ambarderesin’de bulunan Luvice yazılı stel parçası sadece İvriz kabartması çevresinde değil, bu vadideki kabartmanın bitişiğinde veya yakın çevresinde de Luvice yazılı stellerin durduğuna işaret etmektedir. Ambarderesi vadisi Kızlar Oğlanlar Sarayı (Manastırı) Mağarası’nda yapılan yüzey araştırmasından umulan arkeolojik buluntuların şimdilik tespit edilememesi, yüksek ihtimalle kaçak kazıların bir sonucudur. Buna rağmen, elde edilen iki seramik parçasından birisi ile mağarada daha önce bulunarak Ereğli Müzesi’nde korunan bir fincanın Demir Çağına ait olması ve önünde libasyon çukurunun bulunması mağaranın bu dönemde kullanıldığını göstermektedir. Hitit ve Geç Hitit kültüründe mağaralara verilen dini anlam ve önem düşünüldüğünde, bu mağaranın Geç Hitit Döneminde karşı yamaçtaki kaya kabartması ile de ilintili olması muhtemel dini aktivitelere, arınma ve temizlenme ritüellerine veya libasyon ayinlerine ev sahipliği yapmış olma olasılığı yüksektir. Olasılıkla bu kültürel bellek bölgenin Bizans döneminde de kutsal bir alan olarak işlev görmesiyle devam etmiştir.