Konya fasulyesi Türkiye’ye yeter

Bakliyat üretiminin geçen yıla göre yüzde 60 civarında düştüğünü belirten Bekiroğlu Bakliyat Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Ertuğrul Erkol, “Türkiye’ye yetecek kadar bakliyat stokumuz var ama biz aldığımız, yetiştirdiğimiz ürünleri ihraç edebilirsek katma değerli bir ürün olduğu için ülkemize daha çok milli gelir getirebilir. Ancak içerdeki tüketim için yeterli ürünümüz var” dedi. Ekilmedik bir karış toprak bırakılmasın mantığında devletin bakliyat üretimine teşvikleri olduğunu belirten Kayhan Bakliyat Yönetim Kurulu Başkanı Musa Kayhan ise “Dünyada gıdaya talep arttığı için devletimiz de bu konudaki desteklerini artırdı. Bu nedenle bakliyat üretiminin de artması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

‘KURU BAKLİYAT EKİMİ AZALDI’

Konya ovasında kuru bakliyat ekiminin azaldığına dikkat çeken Kayhan Bakliyat Yönetim Kurulu Başkanı Musa Kayhan, “ Şu an bakliyat üretiminde sıkıntı yaşıyoruz. Kuru bakliyat ekimi azaldı. Üretici Konya ovasında daha çok mısıra yöneldi. Fasulyenin işçilik maliyetinin artması ve verimin de düşmesiyle birlikte üretimde düşüş yaşandı. Kuru fasulyede sıkıntı yaşıyoruz. Şimdiden arz talep oluştu. Mesela 1 hafta 10 günde alış fiyatı 7-8 lira yükseldi. O da üretime yansıyor, maliyetler ona göre arttı. Eylül ayının başında kuru fasulyeye 23-24 liraya Türkiye’nin çeşitli vilayetlerine gönderiyorduk. Şu an için bizim toptan satışımız 30 lira. Bugün biz ticaret borsasından 26 bin 500 liraya kuru fasulye aldık. Bunun bir de yüzde 20 masrafı oluyor. Bugün için 30 lira olsa bili biz toptancı olarak çok fazla para kazanmıyoruz. Bahar ayında tohumların azlığından dolayı fiyatların yükseleceğini tahmin etmiştik ancak bir anca bu kadar hızla yükseleceğini tahmin etmemiştik. Kayhan Bakliyat olarak geçen yıl sadece 250 ton kadar tohum sattık. Konya ovasında yüzde 80 oranında kuru fasulye ekiminin azalacağını söyledik. Şu an kuru fasulye alış fiyatları yükseldiği için mecbur biz de yükseltmek zorunda kaldık” diye konuştu.

‘’EKİLMEDİK BİR KARIŞ TOPRAK BIRAKMAYIN’ DİYEREK DESTEK VERDİ’

Son zamanlarda devletin üreticiye yoğun desteklerinin olduğundan bahseden Musa Kayhan, “Köydeki üreticilerimizden bazıları piyasanın yükselmesine neden olabiliyor. Ellerinde ürünleri olan bazı üreticiler onları bekletip fiyatlar yükseldiğinde piyasaya sürebiliyorlar. Bu durum da fiyatların artmasına neden olabiliyor. Bu durum da vatandaşlara olumsuz yansıyor. Geçen sene buğday 2,5 liraydı bu sene 8 lira. Bu yıl çiftçinin bütün ürünlerinin para ettiğini söyleyebiliriz. Arazisi fazla olan köylüler var. Devletimiz aslında onları denetlese çok güzel olur. Cumhurbaşkanımız, ‘ ekilmedik bir karış toprak bırakmayın’ dedi. Dünyada gıdaya talep artınca devletimiz çok destek veriyor. Mesela 10 ton kuru fasulye aldık. Tonu bin liradan devletimiz 10 bin lira destek veriyor. Devletimizin iki-üç yıldır üreticiye yoğun destekleri var. Konya’da kuru fasulye, nohut, yeşil mercimek, kırmızı mercimek gibi ürünler veriliyor. Bundan 5-6 yıl önce daha elverişliydi. Şimdi bizim topraklarımıza gübre atılıyor. Sürekli o gübreyi atınca verim kaybı oluyor. O ilaçları atmaktan tarlalarda bir yorgunluk da oluyor. O nedenle verimler düşüyor. Düştüğü için de fasulye ekimini bırakıyorlar” dedi.

‘KURU FASULYE FİYATI 50 LİRAYI BULABİLİR’

Kış ayında fiyatların daha çok artabileceğini o nedenle insanların şimdiden bakliyatlarını almaları gerektiğini belirten Kayhan, “Şu an insanlar ne alırlarsa alsınlar yanlarına kâr kar kalıyor. Çünkü fiyatlar her geçen gün daha çok artıyor. Mesela İstanbul’a kilosu 24 liradan ürün gönderdik. O ürünün fiyatı şu anda 30 lira oldu. O nedenle insanlar ihtiyaç doğrultusunda kuru bakliyat eksiklerini tamamlasınlar. Özellikle de kuru fasulye fiyatı kış ayında 50 lirayı bulabilir. İhracat yapmamız Türkiye olarak bizim zararımıza olur. Zaten şu anda dışarıya kuru fasulye çıkışı yasak. Dışardan kuru fasulye alırsak döviz yüksek olduğu için daha yüksek bir maliyete neden olur. 2-3 yıldır pandemi dönemiyle birlikte gıdaya yoğun bir talep oluştu. O nedenle pandemi döneminde biz ürün yetiştiremiyorduk. Mesela kişi 5 kilo alıyorsa pandemi döneminde 15 kilo aldı, 20 kilo alan kişi 50 kilo aldı. Gıdaya talep arttı ve artamaya da devam ediyor” diyerek sözlerini tamamladı.

‘BAKLİYAT EKİLİŞ ALANLARI GÜN GEÇTİKÇE AZALIYOR’

Bakliyat ekiliş alanlarının gün geçtikçe azaldığını, buna önlem alınması gerektiğini vurgulayan Bekiroğlu Bakliyat Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Ertuğrul Erkol, “Bakliyat konusunda çiftçi ürünü istediği fiyata satamadığı için devlet destekleri biraz eksik kaldığı için bakliyat üretimi geçen yıla nazaran Türkiye’de yüzde 60 civarında azaldı. Özellikle de kuru fasulyede sıkıntı yaşıyoruz. Eylül’ün birinde 19 lira olan kuru fasulye fiyatı şu anda 26 TL. Muhtemelen bir ay sonra da 30 TL fiyatına kadar çıkacak. Bakliyat tüketimi popüler kültürde oldukça zayıf. Eskiden evlerde daha çok tüketiliyordu şu anda tüketimi günden güne azalıyor. Türkiye’ye yetecek kadar bakliyat stokumuz var ama biz aldığımız, yetiştirdiğimiz ürünleri ihraç edebilirsek katma değerli bir ürün olduğu için ülkemize daha çok milli gelir getirebilir. Ancak içerdeki tüketim için yeterli ürünümüz var. İhracat noktasında oldukça yetersiziz. Çünkü bundan 10 sene önce Türkiye olarak nohut, kırmızı mercimek üretimi dünyada birinciyken şu an çok geride kaldık. Kanada, Rusya gibi ülkeler maalesef bunu bizim elimizden aldılar. Bu konuda yeniden atak yapabilmemiz için devlet desteklerinin olması lazım, çiftçinin tatmin olması lazım” diye aktardı.

‘KONYA TEK BAŞINA KURU FASULYE ÜRETİMİNİ KARŞILAYABİLİR’

Ertuğrul Erkol, Konya’nın kuru fasulye üretimine uygun bir şehir olduğunu ancak üreticilere bunun için teşvik verilmesi gerektiğinin altını çizerek, “Konya kuru fasulye üretiminde çok daha iyi noktalara gelebilir. Kıraç bölgelerde ise nohut üretiminde iyi bir seviyeye gelebilir. Şu an için çiftçi tarafından tercih edilmiyor. Bunun en büyük nedeni de mısırın yetiştirilmesinin kolaylığı, daha düşük maliyetle yetiştirilmesi, fiyatın yüksek olması çiftçiyi daha çok tatmin ediyor. O nedenle Konya çiftçisinin yaklaşık yüzde 70’i mısıra yönelik bir tarım politikası yürütüyor. Eğer Konya çiftçisi teşviklerle birlikte düzgün bir şekilde kuru fasulye üretirse Türkiye’nin yıllık yaklaşık 250 bin ton kuru fasulye üretimi olur. Bunu Konya tek başına karşılayabilir. Fazla gelen ürünü de yurt dışına rahatlıkla satabiliriz. Aynı zamanda bakliyatın şöyle bir durumu var: Krizlerde, savaşlarda cepheye siz kaşar peyniri gönderemezsiniz, sucuk gönderemezsiniz, pasta gösteremezsiniz. Yağ, un, kuru bakliyat gönderebilirsiniz. O nedenle bakliyat çok önemli bir gıdadır. Yetiştirilmesine, üretilmesine büyük bir önem verilmesi gerekmektedir. Ancak günden güne azalan bir üretim var. Bu üretimi artırmak için devletin teşvik etmesi gerekmektedir” ifadelerine yer verdi.

•SÜMEYRA KENESARI / YENİ HABER GAZETESİ